Va axborot texnologiyalari 5-sinf toshkent – 2020

27-DARS. 
SCRATCH DASTURLASH MUHITI
89
Spraytlarni qo‘shish va olib tashlash
Dastur ishga tushirilganda sahnada standart ob'yekt (sprayt) — mushuk aks etib turadi. Yangi
spraytni qo‘shish uchun quyidagi tugmachalardan
foydalaniladi:
1 – Kompyuter xotirasidan spraytni yuklash.
2 – Syurpriz (dasturning o‘zi tanlagan tasodifiy sprayt).
3 – Dasturning o‘z grafik muharririda yangi sprayt chizish.
4 – Dasturning spraytlar kutubxonasidan tanlash.
5 – Spraytni olib tashlash.
Stage (sahna) va uning vazifasi
Stage (sahna) — dastur ishga tushirilgach spraytlar harakatini kuzatish mumkin bo‘lgan ishchi
oyna. Bu maydonda rasm, o‘yin, animatsiya kabi loyihalar natijasini kuzatish mumkin. Sahna o‘z
o‘lchamiga ega bo‘lib, eni – 480 , bo‘yi - 360 birlikka teng.
Agar sahnani koordinata tekisligi sifatida tasavvur etsak, spraytlarning harakatlanishi joyi
markazdan ( x=0, y=0) nuqtasidan boshlanadi.
Sahnani qisqartirish, uzaytirish va butun ekranga yoyish tugmachalari.
BLOKLARNI(SKRIPTLARNI) 
TAHLASH OYNASI
Markaziy oynachaning bo‘sh qismiga
2 – ustunda joylashgan buyruq bloklarini
algoritm bo‘yicha sudrab o‘tkaziladi va
taxlanadi. Bu jarayon pazl yig‘ish jarayoniga
o‘xshaydi, shu sababli Skript (процедура)
deb qaraladi.
х: -240 у: 180
х: -240 у: -180
х:240 у: -180
у
х
х: 240 у: 180
х: 0 у: 0
Сommand
Команды
Buyruqlar
Harakat bloklari
Tashqi ko‘rinish (kostyumlar)
Ovoz, musiqa bloklari
Jarayonlar bloki
Boshqarish bloklari
Sensor bloklari
Operatorlar
O‘zgaruvchi bloklar
Qo‘shimcha bloklar

---

---

9090
VI BOB. 

DASTURLASH TEXNOLOGIYASI
DASTURNI (LOYIHANI) ISHGA TUSHIRISH VA TO‘XTATISH
Yashil bayroqcha — Skript (dastur)ni ishga tushirish tugmasi.
Pushti oltiburchak — namoyishni ixtiyoriy vaqtda to‘xtatish tugmachasi. Sahnaning yuqori
o‘ng qismida joylashgan.
Skriptlarni ishga tushirishning boshqa yo‘li. Bu blok skriptning eng birinchi qatorida
joylashadi. Yashil bayroqchani 2 marta sichqoncha tugmachasi bilan bosilsa barcha
buyruqlar ishga tushadi.
1. Scratch dasturlash tili yaratilishi haqida ma’lumot bering.
2. Scratch dasturlash tili qanday ishga tushiriladi?
3. Dastur interfeysi qanday tashkil etilgan?
4. Blok nima ?