Santral Venöz Kateter
Hem. Güliz Karataş
Hacettepe Ped KİT Ünitesi
VAKA sürecinde SVK
8 yaşında ALL
TANI : 8/2010
RELAPS 1/2011 KİT 6/2011
7/2011
3/2013
+55.gün +13.ay hafif kGVHH
Santral venöz
Port kateter devam
Port kateter
Çift lümenli Hickman
Hickman
Port
(Tek lümenli)
kateter yerleştirildi çıkarıldı çıkarıldı
ALL’li çocuk hastalarda
SVK kullanımı
ALL’li hastalarda kemoterapi sürecinde SVK kullanımı gerekli.
•
Pediatric Oncology Group (POG) protocol 9201 ile tedavi edilen
362/697 hasta incelenmiş. 25.haftada değerlendirilmiş.
•
İndüksiyon tedavisin ilk 15 günü içinde SVK takılanlar ile indüksiyon
başladıktan en az 15 gün sonrasında SVK takılan hastalar karşılaştırılmış.
ve <15gün (erken ) yerleştirilen grupta enfeksiyon kan kültürü pozitifliği oranı
daha yüksek bulunmuş.
•
Ayrıca port kateterler ile Hickman kateterler karşılaştırılmış:
Hickman kateterler ile
:
kan kültürü pozitifliği oranı daha yüksek
Tromboz riski daha yüksek
Kateter çıkarılma gereği daha fazla
Sonuç: İnternal (port )kateter ALL li hastalarda kemoterapi sürecinde
eksternal olanlara göre daha avantajlı.
McLean JCO 2005
HKHN sürecinde
SVK kullanımı
HKHN sürecinde hastalarda en az 2 yoldan damar yolu erişimi gereklidir.
SVK takılması rutin bir uygulamadır.
•
Pediatrik Hem-onk ve HKHN hastaları (281 hasta) incelenmiş.
• Hickman kateter
ile port katetere göre :
Enfeksiyon daha yüksek
(1000 kateter gününde 4656 epizod; port ile 1451 epizod)
ve
daha erken
(50 gün Hickman, 100 gün port ile)
Özellikle:
gram- ,polimikrobial ve mikobakteri
enfeksiyonları oranı
daha yüksek bulunmuş.
Mekanik komplikasyon ve çıkarılma daha yüksek
Daha kısa süre kullanım olanağı
O nedenle genel öneri: Hickmana göre port tercih edilmesi yönünde….
KİT sürecinde ise Hickman kullanımı çoğu zaman gerekiyor.
J Hosp Infect.
2006; A
dler A
,
KATETER TAKILMA ENDİKASYONLARI
• Uzun dönem ıv tedavi
• Sık kan alımı
• Total paranteral beslenme (TPN)
• Kan ürünleri
• Kemoterapi
• Antibiotikler
• Diyaliz / Plazmaferez
Myeloablatif rejim verilen HKHN hastalarında tek lümenli port
yeterli olamayacağı için çoğu zaman çift lümenli SVK ‘ler
yerleştirilmektedir.
HKHN sürecinde
SVK kullanımı
SVK çeşitleri
•
İnternal: İmplante port kateter
•
Eksternal: 1.Tünelli kalıcı (Hickman) kateterler
2. Tünelsiz geçici kateterler
3. Pıcc line (Perkütan)
periferden yerleştirilen kateterler
TÜNELLİ KALICI(HICKMAN) KATETERLER
AVANTAJLAR
• Enfeksiyon riski tünelsiz
geçici katetere göre daha
düşüktür. Ancak implante
porta göre yüksektir.
• Birden fazla infüzyon
verilmesi
• Kan alımı kolaylığı ;ağrı
yaşanmaz
• Yumuşak yapıdadır
DEZAVANTAJLAR
• Tünel enfeksiyon riski
mevcut
• Damarlarda darlık
• Tromboz riski
• Uzun süreli kullanım için
uygun değil
TÜNELSİZ GEÇİCİ KATETERLER
AVANTAJLAR
Damar yolu kısıtlı hastalarda
Yerleştirme ve yenisiyle
değiştirme kolay
Kısa süreli tedavilerde
DEZAVANTAJLAR
• Enfeksiyon riski yüksek
• Yerinden çıkma riski yüksek
• Sık pansuman değişikliği
• Konforsuz
İMPLANTE(PORT) KATETERLER
AVANTAJLAR
• Evde tedavide bakım
kolaylığı
• Cilt altına yerleştirilmiş
olması
DEZAVANTAJLAR
• İğne yerleşim sırasında
kanama
• Enfeksiyon
• Ağrı
PERİFERİK (PICC LİNE) KATETERLER
AVANTAJLAR
• Maliyeti düşük
• Enfeksiyon riski düşük
• Periferal vene yerleştirilir
DEZAVANTAJLAR
• Merkez deneyimi
PERİFERİK (PICC LİNE) KATETERLER
AFEREZ KATETERLERİ
Hickman kateter lümeni yumuşaktır, ayrıca dar ve uzun olduğu
için aferez esnasında çekim için uygun değildir.
Aferez işlemi için uygun olan kateterler sert, kısa olmalı,
lümeni geniş olmalı.
• SVK yerleştirilmesi hekim sorumluluğunda
• Bakımı hemşirenin sorumluluğundadır.
Sağlanan uygun bakım hem enfeksiyonu
hem de katetere bağlı diğer komplikasyonların
gelişme oranını etkilemektedir.
KATETER BAKIMI
PANSUMAN DEĞİŞİM SIKLIĞI
*
Steril gazlı bezle yapılan pansumanlar 48 saatte bir
*
Şeffaf örtü kullanılan pansumanlar haftada bir
*
Pansuman kirlendiğinde , ıslandığında, açıldığında, kanama
olduğunda hemen değiştirilmelidir.
*
Kapak değişimi haftada bir kirlendiğinde ise hemen yapılmalıdır.
KATETER HEPARİNİZASYONU
• 1ml Serum fizyolojik 100 ünite Heparin içerecek şekilde(100
ü/1ml ) uygulanmalıdır.
• Heparin(100 ü/ 1ml) her bir lümene 2.5 ml olarak 24 saatte bir
verilmeli.
• Kataterden sürekli infüzyon varsa heparinli bakıma gerek
yoktur.
* Kateterden iv puşe uygulamaları 10 ml enjektörle yapılmalı,
daha küçük enjektörler (1ml,2ml,5ml) sadece tedavi
uygulamalarında kullanılmalıdır.
SANTRAL VENÖZ KATETERLERDE BAKIM SIKLIĞI
Kateter Tipi
Atılan Kan Volümü
Heparinli SF Volümü
Heparinleme Sıklığı
Tünelli Kateterler
(Hickman)
1-3ml
2-4 fr = 1ml
6-8fr = 3ml
3 ml
10u/ml
Her kullanımdan sonra ya
da
en az 24 saatte bir
Tünelsiz Kateterler
(Juguler)
1-2 ml
2-3 ml
10 u/ml
24 saatte bir
Port Kateterler
İğne takılı
3-5 ml
3-5 ml
10 u/ml
Her kullanımdan sonra ya
da
en az 24 saatte bir
Port Kateter
İğnesiz
3-5 ml
3-5 ml
100 u/ml
3-4 haftada bir
PICC Kateterler
2&3 fr
4fr ve üzeri
1 ml
2 ml
2-3 ml
10 u/ml
Her kullanım sonrası ya da
en az 2 fr 8 saatte 1 kez
3 fr üzeri 12saatte 1kez
Diyaliz/Aferez Kateterleri
40kg ve üzeri
3 ml
1000 u/ml
Haftada 3 kez
Diyaliz/Aferez Kateterleri
40kg ve daha az
3 ml
100 u/ml
Haftada 3 kez
VAKA – SVK KOMPLİKASYONLARI
- Hickman kateterde mekanik sorun:
Kateter lümeninde tıkanıklık oluştu.
Akciğer grafisi-ECHO
-Heparin uygulaması
- TPA 1cc/ 1mg olacak şekilde sulandırılarak
lümeni dolduracak şekilde 0.5 ml/1ml verildi.
tekrar kontrol edildi.
-Tromboz ve diğer mekanik sorun gelişmedi
KATETER ÇIKIŞ
YERİ ENFEKSİYONU
-<2 cm deri kısmında
kızarıklık
-Hassasiyet
-Şişkinlik
-Pürülan akıntı
-Ateş
-katater çıkış yeri
eksudasında
mikroorganizma üremesi
CEP (POCKET)
ENFEKSİYONU
-İmplante edilebilen kateterin rezervuarı
üzerindeki deride hassasiyet
-Eritem
-Endurasyon
-Nekroz (bazen )
-Deri altı cepte pürülan eksuda
KATETERE BAĞLI
KAN DOLAŞIMI
ENFEKSİYONLAR
-Ateş
-Titreme/ üşüme
-Hipotansiyon
-Taşikardi
-Başka bir enfeksiyon
odağı saptanmayan
kateter lümeninden ve
periferik venden alınan
kanda aynı
mikroorganizmaların
üremesi
TÜNEL
ENFEKSİYONU
-Kateterin giriş yerinden
2cm uzaktaki bölgede
deri altında tünel
boyunca kızarıklık
-Şişlik
-Ağrı
Kateterin çıkartılmasını
gerektirir.
VAKA – SVK KOMPLİKASYONLARI
Hastada HKHN öncesi dönemde :
Hickman takılmadan önce (port takılı iken):
10 ay içinde: Toplam 4 kez nötropenik ateş, invaziv fungal
enfeksiyon ve 1 kez port kaynaklı bakteriyemi (staf epidermidis)
geçirmiş.
Hickman yerleştirildikten sonra:
KİT sonrası +7.gün ateşli dönemde alınan kültürlerde
kateter her iki lümeninde, portta ve periferde staf. epidermidis
saptandı. Antibiyotik tedavisi sonrasında negatifleşti.
Hickman kateterin takılı olduğu yaklaşık 2 aylık
süreçte tekrarlama olmadı.
SVK ÇIKARTILMASI
- Kateter ihtiyacının bitmesi durumunda en kısa zamanda
- Bazı enfeksiyonlar (Psödomonas gibi patojenik mikroorganizmalar,
fungal ajan,atipik mikrobakteri veya tedavi ile düzelmeyen kültür üremesi
varsa) kateterin çıkartılması gerekir.
- Düzeltilemeyen mekanik sorunlar.
VAKA SÜRECİNDE
SVK(HİCMAN) KATETERİ KİT sonrası +55. GÜNDE
SVK(PORT)KATETERİ KİT sonrası +13. AYINDA ÇIKARTILDI
Document Outline - Slide Number 1
- VAKA sürecinde SVK
- ALL’li çocuk hastalarda SVK kullanımı
- HKHN sürecinde SVK kullanımı
- KATETER TAKILMA ENDİKASYONLARI
- HKHN sürecinde SVK kullanımı
- TÜNELLİ KALICI(HICKMAN)KATETERLER
- TÜNELSİZ GEÇİCİ KATETERLER
- İMPLANTE(PORT) KATETERLER
- PERİFERİK (PICC LİNE) KATETERLER
- PERİFERİK (PICC LİNE) KATETERLER
- AFEREZ KATETERLERİ
- KATETER BAKIMI
- PANSUMAN DEĞİŞİM SIKLIĞI
- KATETER HEPARİNİZASYONU
- SANTRAL VENÖZ KATETERLERDE BAKIM SIKLIĞI
- VAKA – SVK KOMPLİKASYONLARI
- KATETER ÇIKIŞ YERİ ENFEKSİYONU
- CEP (POCKET) ENFEKSİYONU
- KATETERE BAĞLI KAN DOLAŞIMI ENFEKSİYONLAR
- TÜNEL ENFEKSİYONU
- VAKA – SVK KOMPLİKASYONLARI
- SVK ÇIKARTILMASI
2>
Dostları ilə paylaş: |