T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
TEPECİK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
KATETER UYGULAMALARI
VE BAKIM REHBERİ
2013
Derleyen:
Hem. Dilek TURAN
Hem. Filiz CANTÜRK
Düzenleyen:
Doç. Dr. Önder KALENDERER
Hem.
Ayşen ÖZEL
Bilimsel Danışman: Doç. Dr. Taner DİVRİK
Op. Dr. Mustafa KARAÇELİK
1
ÖNSÖZ
Hemşirelik bilim ve sanattan oluşan bir sağlık disiplinidir. Ekonomik ve
sosyal değişimler, hemşireliğin profesyonelleşme süreci, yeniliklerin getirdiği
değişimler, bakımda kaliteyi artırma gereksinimi hemşirelerin bilgilerini
güncellemeleri zorunluluğunu getirmiştir.
Bu nedenlerle Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi hemşirelik hizmet içi
eğitimi kapsamında hemşirelik bakım hizmetlerinin kalitesinin artırılması ve
meslektaşlarımızın çalıştığı birimlerdeki uygulamalarında kaynak olabilmesi
amaçlı bu rehber hazırlanmıştır.
Etkinliğini ve saygınlığını bilgi birikiminden alacağına inandığımız
meslektaşlarımıza bu rehberi hazırlarken, zor çalışma koşulları altında vakit
ayırıp derleme yapan değerli hemşirelerimize, bilimsel danışmanlığı ile
katkıda bulunan değerli hekimlerimize, hemşirelik mesleğine her konuda
destek olan, özellikle bu rehberlerin hazırlanması sırasında her türlü imkanı
sağlayan Başhekimimiz Prof. Dr. Orhan Gazi Yiğitbaşı ve çalışmalarımızda
her zaman yanımızda olan Başhemşiremiz Gülşen İpekoğlu’na
teşekkürlerimizi sunarız.
Hemşireler bakımın belirleyicisi ve biçimlendiricisidirler…
Ayşen Özel
Dilek Turan
Önder Kalenderer
2
VENÖZ VE ARTERIYEL ERİŞİM IÇIN KULLANILAN KATETERLER
4
İNTRAVENÖZ UYGULAMALARDA KULLANILAN VENLER
4
KAFA VENLERİ
4
KOL VENLERİ
5
EL SIRTI VENLERİ
5
AYAK SIRTI VENLERİ
6
VENÖZ KATETERLER
6
PERİFERİK VENÖZ KATETERLER (PVK)
6
İNTRAVENÖZ UYGULAMALARDA KULLANILAN VEN SEÇİMİ
6
İNTRAKET İLE DAMAR YOLU AÇILMASINDA KULLANILAN MALZEMELER
7
İNTRAKET İLE DAMAR YOLU AÇMA TEKNİĞİ
9
MİDLİNE (ORTA HAT) KATETERLER
12
PERİFERİK YOLLA TAKILAN SANTRAL VENÖZ KATETERLER (PICC)
13
PERİFERİK VENÖZ KATETER UYGULAMALARINDA DİKKAT EDİLMES GEREKEN NOKTALAR 13
SANTRAL VENÖZ KATETER (SVK)
14
VENÖZ KATETERIZASYONDA KULLANILABİLECEK VENLER
15
SANTRAL VENÖZ KATETER TİPLERI VE UYGULANDIĞI DURUMLAR
15
TÜNELLİ SANTRAL VENÖZ KATETERLER
15
TÜNELSİZ (GEÇİCİ) SANTRAL VENÖZ KATETERLER
15
İMPLANTE KATETERLER (PORT)
16
İÇİNDEKİLER
3
PORT KATETER ENDİKASYONLARI
17
PORT KATETER UYGULANACAK HASTAYA YAKLAŞIM
17
İMPLANTE PORT KATETERE İĞNE TAKILMASI
18
İMPLANTE PORT KATETERDEN İĞNE ÇIKARILMASI
19
İMPLANTE PORT KATETERDE HEMŞİRELİK BAKIMI
20
SANTRAL VENÖZ KATETERLERDE HEMŞİRELİK BAKIMI
21
SANTRAL VENÖZ KATETER UYGULAMALARINDA DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN NOKTALAR
22
ARTER KATETERLERİ
23
PERİFERİK ARTER KATETERİ
24
DİYALİZ KATETERLERİ
25
GEÇİCİ HEMODİYALİZ KATETERLERİ (KAFSIZ KATETERLER)
25
KALICI HEMODİYALİZ KATETERLERİ (TÜNELLİ-KAFLI KATETERLER)
25
ÜRİNER KATETERLER
27
KATETERİZASYONUN SINIFLANDIRILMASI
27
KATETERİZASYON ENDİKASYONLARI
27
KATETER TİPLERİ
28
KATETER SEÇİMİ
30
KATETER TAKILMASI
30
ÜRİNER ENFEKSİYONLARI ÖNLEME
31
KATETERLE İLİŞKİLİ ÜRİNER SİSTEM ENFEKSİYONLARI IÇIN RİSK FAKTÖRLERİ 31
ÜRINER SİSTEM ENFEKSİYONLARINI ÖNLEME VE HEMŞİRELİK BAKIMI
32
KAYNAKLAR 34
4
VENÖZ VE ARTERİYEL ERİŞİM İÇİN KULLANILAN KATETERLER
İlaçların, intravenöz solüsyonların, kan ve kan ürünlerinin ven yolu ile
verilebilmesi için santral ve periferik venlere kanül veya kateter yerleştirilmesi
işlemine damar yolu açma denir.
Venöz ve arteriyel erişim için kullanılan kateterler aşağıdaki gibi
sınıfl andırılmıştır:
1-Venöz kateterler
a) Periferik venöz kateterler (PVK)
b) Orta-hat (midline) kateterleri
c) Periferik yolla takılan santral kateterler (PICC)
2-Santral venöz kateterler (SVK)
a) Tünelli santral venöz kateterler
b) Tünelsiz santral venöz kateterler
c) Tamamen implante edilen kateterler (PORT)
3-Arter kateterleri
a) Periferik arteriyel kateterler
b) Pulmoner arter kateterleri
4-Diyaliz kateterleri
a)Geçici hemodiyaliz kateterleri (kafsız)
b)Kalıcı hemodiyaliz kateterleri (tünelli- kafl ı)
İNTRAVENÖZ UYGULAMALARDA KULLANILAN VENLER
1-KAFA VENLERİ: Bebeklerde
periferik damar yolunun açılmasında
kafa venleri kullanılır. Kafa bölgesinde
kullanılan venler ve arterler oldukça
yüzeyeldir. Bu nedenle girilecek
venin arter olup olmadığını anlamak
için parmak uçları ile palpe edilerek
arteriyel atım kontrol edilmeli, atım
olmadığına emin olduktan sonra
vene girilmelidir.
Resim 1: Kafa venleri
5
2-KOL VENLERİ: Kol venleri periferik
damar yolu açmak amacıyla
kullanılan venlerdendir. Kolda
kullanılan venler vena basilica ve
vena sefalica’dır. Özellikle antekübital
fossada bulunan median sefalik
ve bazilik venlerden ve el bileği
bölgesinden geçen dallarından
intravenöz girişim yapılır. Girişim için
genelde bazilik ven öncelikli olarak
seçilir. Sefalik ven kullanıldığı zaman
çoğu kez intraketin ileri itilmesinde
problem yaratır. Çünkü sefalik ven
dik açısıyla aksiller venle birleşir.
3-EL SIRTI VENLERİ: Vena sefalica
ve vena basilicanın el sırtındaki
dalları ile dorsal metakarpal venler
kullanılır. Hastane öncesi acil sağlık
hizmetlerinde acil vakalara damar
yolu açılırken el sırtı venlerinin
öncelikle kullanılması gerekir
(hasta veya yaralının hastane
ortamında tedavisinin uzun süreceği
düşünülerek diğer kol venlerinin
kullanımına olanak sağlamak için).
Resim3:El sırtı venleri
Resim 2:Kol venleri
6
4-AYAK SIRTI VENLERİ: Erişkinlerde
periferik venöz kateterlerin üst
ekstremite venlerine takılması
önerilir. Bacaktaki venler fl ebit
(venlerin iltihaplanması) ve emboli
(dolaşımla gelen yabancı bir cismin
pıhtı, neoplazma parçacıkları, hava
kabarcığı, mikroplar, yağ hücreleri ile
kan ya da lenf damarlarını tıkaması)
olasılığından tercih edilmez. Alt
ekstremite genellikle çocuklarda ve
üst ekstremitelerin her ikisinde de
yaralanma olan hasta veya yaralılarda
kullanılır. Alt ekstremitelerden damar
yolu açmak için genellikle ayak üzerinde v. saphena magna ve v.saphena
parvanın dalları kullanılır. Alt ekstremiteye takılmış olan bir kateter en kısa süre
içinde çıkarılarak üst ekstremiteden yeni bir vene takılmalıdır.
1-VENÖZ KATETERLER
Periferik Venöz Kateterler (PVK)
İntravenöz (IV) yol, hastaneye kabul edilen hastalarda en sık başvurulan tedavi
uygulama yollarındandır; dolayısıyla damar yolu açma, en sık uygulanan
girişimlerdendir. IV yol kullanma endikasyonları arasında; sıvı-elektrolit
kayıplarının yerine konması, oral alamayan hastalarda parenteral (PE) beslenme,
IV yoldan ilaç verme, kan ve kan ürünleri transfüzyonu gelir.
İntravenöz Uygulamalarda Kullanılan Ven Seçimi
• Seçilen venlerin öncelikle proksimalden (merkeze yakın) değil, distalden
(merkezden uzak) damar yolu açılmalıdır.
• Hastanın rahat etmesi, elini ve kolunu rahat hareket ettirebilmesi için aktif
olarak kullanmadığı taraf seçilmelidir. Örnek: Sağ elini aktif olarak kullanan
hastanın sol eli damar yolu için tercih edilmelidir.
• Hareketi engellememek için mümkün olduğunca eklem bölgeleri tercih
edilmemelidir.
• Travma, enfeksiyon, infl amasyon ve tromboz belirtileri (kızarıklık, şişlik, ağrı,
sıcaklık olmayan bölge seçilmelidir).
Resim 4: Ayak sırtı venleri
7
• Çok fazla sayıda intravenöz kateter ile damar yolu açılan hastalarda vende skar
(yara bölgesinde kollajen doku oluşumu) dokusu oluşarak uygulama yapmak
güçleşebilir. Mümkün olduğunca bu venler seçilmemelidir.
• Bebek ve yaşlılarda ven duvarı çok hassas olduğundan dikkatli olunmalıdır.
• Çok zayıf hastalarda ven duvarı çok incedir ve kolayca yırtılabilir.
İntraket İle Damar Yolu Açılmasında Kullanılan Malzemeler
Damar yolu açmak için seçilecek malzemelerin steril olması ve işlem sırasında
cerrahi asepsi ilkelerine mutlaka uyulması gerekir. İntraket ile damar yolu açmak
için kullanılan malzemeler aşağıda verilmiştir.
• İntraket (Branül, Anjiocath)
İntraket; steril paket içinde uygulamaya hazır tek kullanımlık tıbbi malzemedir.
Damar girişini gözlemlemeyi sağlayan kılavuz iğne, esnek ve özel olarak
şekillendirilmiş bir kanül ve hasta vücuduna sabitlemek için kelebek şeklinde
kanatlardan oluşmaktadır. Ayrıca dışarıya kan durdurucu kapak, basit bir
valf sistemi bulunan enjektör girişi, bu girişi koruyan kilitli kapak ve intraketi
herhangi bir bulaşmaya ve hasara karşı koruyan iğne koruyucu kapağı da vardır.
İntraket vene yerleştirilirken damar içine girildiğinde kılavuz iğnesi çıkarılır ve
esnek kateter kanülü damar içinde kalır.
Resim 5: İntraket
İntraketler uygulama yapılacak venin çapına uygun olarak seçme imkânı
verecek şekilde değişik uzunluk ve çaplarda üretilmiştir. İntraket boyutlarına
göre kapak renkleri de farklıdır. İntraketlerin numarası büyüdükçe çapları
küçülür.
8
Resim 6: İntraket çeşitleri
• Turnike
Turnike; kan almak, intravenöz ilaç uygulamak, damar yolu açmak vb.
uygulamalarda veni belirginleştirmek amacıyla kullanılır. Otomatik düğmeli bant
şeklinde veya kauçuk lastik şeklinde yapılmış değişik tipleri vardır. Otomatik olan
turnike, açma düğmesi sayesinde pratik olarak çıkarılır. Bazı durumlarda arteriyel
kan basıncını ölçmek amacıyla dirseğin üst kısmına bağlanan tansiyon aletinin
(sfigmomanometrenin) manşeti de turnike olarak kullanılabilir.
Turnike, ven içine girişim yapılacak bölgenin yaklaşık 10- 15 cm yukarı kısmına
bağlanarak ya da çekmek suretiyle sıkıştırılarak kullanılır. Böylece venöz basınç
ve dolgunluk artırılarak damarın belirginleşmesi sağlanmış olur. Turnike
intravenöz girişimlerde yalnızca ekstremitelerde kullanılır.
Resim 6: Turnike çeşitleri
9
• Tek kullanımlık eldiven
• Antiseptik solüsyon (batikon, alkol)
• Pamuk veya gazlı bez tampon
• Flaster
• 5- 10 cc serum fizyolojik çekilmiş steril enjektör ile malzemeler eksiksiz
hazırlanır.
İNTRAKET İLE DAMAR YOLU AÇMA TEKNİĞİ
• Hastaya uygulama hakkında bilgi verilerek işlem için izin alınır.
• Eller yıkanır ve eldiven giyilir.
• Hastaya işlem için uygun bir pozisyon verilir. Kol kalp seviyesinin altında
olacak şekilde yerleştirilmelidir. Örnek: Dirsek ön bölgesi venleri kullanılıyorsa
hastanın dirseği hiperekstansiyonda olmalı, altı desteklenerek kalp seviyesinin
altında tutulmalıdır.
• Uygulama yapılacak koldaki venler gözlenir ve palpe edilir. Hastanın önceden
geçirmiş olduğu cerrahi ameliyat, arteriovenöz şant (daha çok hemodiyaliz
uygulamalarında kullanılan ve gereken damar sistemini hazırlamak için yapılan
kapiller sistemi atlayarak bir arterden bir vene direkt kan akışını sağlayacak
geçit oluşturulması) ya da dolaşım yetmezliği değerlendirilir. Böyle durumlarda
başka bir alan tercih edilmelidir.
• Kullanılacak intraket, vene uygun büyüklükte seçilir ve steril paketinden
çıkarılır.
• Turnike bağlanır. Turnike, seçilen ven noktasının 10- 15 cm üstünden,
mümkünse elbise üzerinden, tek halkalı fiyonk halinde (gerektiğinde kolayca
çözülebilmelidir) ve serbest uçları yukarıda kalacak şekilde bağlanır. Turnike
venöz dönüşü engelleyecek ve arteriyel kan akımını ise engellemeyecek
sıkılıkta bağlanmalıdır. Arteriyel kan akımının engellenip engellenmediği radial
nabız palpe edilerek anlaşılabilir.
Ven, dolgun görünmüyorsa venin distalinden kalbe doğru sıvazlanabilir, hastaya
mümkünse yumruğunu hızlı hızlı sıkıp açması söylenebilir. Buna rağmen
dolgun görünmüyorsa parmak uçları ile vene hafifçe vurulabilinir. Turnike 2
dk.dan uzun süre bağlı kalmamalıdır.
10
Resim 7: Turnike bağlanması ve antisepsinin sağlanması
• Seçilen ven, parmak uçları ile tekrar palpe edilerek doku içindeki ilerleyişi
hissedilir.
• Seçilen ven, yukarıdan aşağıya doğru tek bir hareketle antiseptik solüsyon
dökülmüş gazlı bez veya pamuk tampon ile silinerek cilt antisepsisi sağlanır.
• İntraket iğnesinin keskin yüzü yukarı gelecek şekilde tutulur.
− Doğrudan vene girme tekniğinde intraket iğnesi ile ven üzerinden deriye
15-20
o’
lik bir açı ile deri ve ven aynı anda hızlıca delinerek vene girilir. Bu teknik
büyük ve belirgin venlerde tercih edilmelidir. Küçük venlere girilirken bu teknik
kullanıldığında venin her iki duvarının delinmesi söz konusu olabilir.
− Dolaylı vene girme tekniğinde ise iğne vene iki aşamada yerleştirilir. İlk
aşamada intraket iğnesinin ucu vene girilecek bölgenin yaklaşık 1 cm altından
ve vene paralel olarak 30-45
o’
lik açı oluşturacak şekilde deriye batırılır (iğne ucu
önce derialtı dokuya temas ettikten sonra vene girmelidir). İkinci aşamada ise
iğnenin açısı 10-15
o’
ye kadar küçültülerek ven içine girilir. Dolaylı teknik küçük
ve kaygan venlerde kullanılır. Yavaş hareket edilmelidir. Sert bir hareket ven
çeperinin yırtılmasına sebep olabilir.
Resim 8: İntraketin tutulması
• Veni sabitlemek amacıyla vene girilecek
noktanın yaklaşık 3- 5 cm alt tarafına boşta kalan
elin başparmağı ile bastırılarak deri aşağı doğru
gerdirilir.
• Vene girilir. Vene girerken doğrudan ve dolaylı
olmak üzere iki teknik kullanılır:
11
Resim 9:Venin sabitlenmesi, intraket ile doğrudan veya dolaylı vene girilmesi
• Ven içine girildiğinde intraketin kan durdurucu kapağının olduğu yere kan
dolar. Kan geldiği gözlemlenerek ven içine girilip girilmediği anlaşılabilir.
Resim 10: Vene girildiğinde intraketin kan durdurucu kapağına kan gelmesi
• İntraketin iğnesi 1 cm geriye çekilerek bu kez de kanülün içine kan gelip
gelmediği gözlemlenir.
• Kanüle kan doluyorsa intraketin plastik kısmı damar içinde ilerletilirken iğnesi
yavaşça geriye doğru çekilir ancak tamamen çıkarılmaz.
• İntraket bir el ile sabit tutularak turnike çözülür.
• Diğer elin başparmağı ile intraket yerleştirilen bölgenin 1 cm kadar üst
kısmından ven üzerine baskı uygulanarak intraketin iğnesi tamamen çıkarılır.
• Bu şekilde kanülün açık ucundan kan gelmesi engellenir.
Resim 11: İntraketin plastik kısmı damar içinde ilerletilirken kılavuz iğnenin geriye çekilip çıkarılması
12
• İçinde serum fizyolojik bulunan enjektörün ajutajı, intraketin sıvı seti girişine
hızlı bir şekilde takılır.
• Birkaç cc serum fizyolojik enjekte edilerek intraketin damar içinde olup
olmadığı kontrol edilir. Serum fizyolojik enjekte edilirken bölgede şişlik,
kızarıklık, acı hissinin olup olmadığı kontrol edilmelidir.
• Şerit şeklinde kesilmiş bir parça fl aster yapışkan yüzü yukarıya gelecek şekilde
intraketin kanatları altından geçirilerek çapraz olarak ve giriş yeri görülecek
şekilde cilde yapıştırılır.
• Geriye kalan serum fizyolojik tamamen enjekte edilir ve başparmak ile venin
üst kısmına bası yapılarak enjektör çıkarılır.
• Çıkarılan kılavuz iğne üzerindeki kan durdurucu kapak, intraketin sıvı seti
girişine takılarak sıkıştırılır.
• İntraket, el- kol gibi hareketli bölgeye yerleştirildiğinden çıkmasını engellemek
için iyice sabitlenmesi gerekir. Flasterin üzerine görülebilir şekilde mutlaka
intraketin takılış tarihi ve saati yazılmalıdır.
Resim 12: İntraketin sıvı verilerek kontrol edilmesi ve fl aster ile sabitlenmesi
• Kontamine malzemeler uzaklaştırılır. Kılavuz iğne tıbbi atık kutusuna atılır.
• Diğer malzemeler tıbbi atık torbasına atılmalıdır.
• Eldivenler çıkarılarak tıbbi atık torbasına atılır ve eller yıkanır.
• Uygulamanın saati ve tarihi uygun formlara kaydedilir.
b)Midline (Orta Hat) Kateterler
Kısıtlı periferal damarı olan, bir haftadan fazla (bir kaç hafta) damar yolu
gereksinimi olan hastalarda kullanmak için uygundur. Glukoz konsantrasyonu
%10’dan büyük ve protein konsantrasyonu % 5’den fazla sıvılar için
kullanılmamalıdır. Kolda bazilik, sefalik ya da median kubital venlere yerleştirilir
ve kateter ucunun kolun üst kesimi ya da aksillada olması sağlanır. Santral
kateter olmadığı için kateter ucunun radyolojik yöntemlerle doğrulanması
gerekmez.
13
c)Periferik Yolla Takılan Santral Venöz Kateterler
(PICC)
Periferal damar yolu sınırlı olan hastalar için
kullanılabilecek bir damar yoludur. Genellikle
silikondan yapılmıştır ve bu nedenle ayrılabilir bir
kılıf içinden yerleştirilir. Kateter bazilik, sefalik veya
antekübital venden yerleştirilir. Yoğun İV tedavi
gerektiren, devamlı ve güvenilir damar yoluna
ihtiyaç gösteren, kan değerleri takibi sık yapılan
akut/kronik hastalığı olanlarda ilk tercih edilen
kateterdir. Uzun süre kullanıma (5 günden fazla 6
aydan kısa süreli) uygun olması ve düşük komplikasyon riski taşıması sebebiyle
evde tedavi gören hastalar için idealdir.
PERİFERİK VENÖZ KATETER UYGULAMALARINDA
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR
• Kateter seçilirken kulanım amacı, muhtemel kullanılma süresi, bilinen
komplikasyonlar (fl ebit ve infiltrasyon gibi) ve kateteri takan kişinin deneyimi
dikkate alınmalıdır.
• Damar dışına kaçması durumunda doku nekrozuna neden olabilecek sıvılar ve
ilaçlar için kelebek iğnelerin kullanımından kaçınılmalıdır.
• İV tedavinin 6 günden uzun sürmesi bekleniyor ise orta hat kateterleri veya
periferik yoldan takılan santral kateterlerin kullanımı tercih edilmelidir.
• Erişkinlerde periferik kateterlerin üst ekstremite venlerine takılması önerilir.
• Alt ekstremiteye takılmış olan bir kateter en kısa süre içinde çıkarılarak üst
ekstremiteden yeni bir kateter takılmalıdır.
• Çocuk hastalarda periferik kateterlerin takılması için el, ayak sırtı veya saçlı deri
kullanılabilir.
• Kateter giriş yeri her gün kontrol edilmelidir.
• Gazlı bez kullanılan durumlarda kontrol amacı ile kateter giriş yeri gazlı bez
üzerinden palpe edilerek hassasiyet olup olmadığı değerlendirilmelidir.
• Hastada klinik enfeksiyon bulgusu yok ise gazlı bezin kaldırılmasına gerek
yoktur.
• Lokal hassasiyet veya olası bir katetere bağlı kalp damar enfeksiyonu
bulgularının varlığında gazlı bez mutlaka kaldırılmalı ve giriş yeri görülerek
değerlendirilmelidir.
• Şeff af örtü kullanılıyor ise kateter giriş yerinin günlük gözlenmesi yeterlidir.
Resim 13:PICC kateter
14
• Flebit (ısı artışı, hassasiyet, eritem, damar trasesinin palpe edilmesi gibi)
veya enfeksiyon belirti ve bulguları geliştiğinde veya iyi çalışmadığı tespit
edildiğinde periferik kateter değiştirilmelidir.
• Erişkin hastalarda kısa PVK’lar fl ebit riskini azaltmak için 72-96 saatte bir
değiştirilmelidir.
• Eğer yeni periferik venöz damar yolu bulma konusunda sorun yaşanıyor
ve fl ebit veya enfeksiyon bulguları yok ise PVK’lar daha uzun aralıklarla
değiştirilebilir. Ancak bu durumda hem hasta, hem de kateter giriş yerleri çok
yakından takip edilmelidir (her vardiyada en az bir kez).
• Orta hat kateterlerinin enfeksiyon riskini azaltmak amacı ile rutin olarak
değiştirilmemelidir.
• Çocuk hastalarda, komplikasyon (fl ebit veya enfeksiyon) gelişmediği sürece,
PVK’lar İV tedavi tamamlanana kadar değiştirilmemelidir.
• PVK’ların giriş yerine topikal antimikrobiyal veya antiseptik krem
uygulanmamalıdır.
SANTRAL VENÖZ KATETER (SVK)
Santral venöz kateterizasyon; kalbe direkt katılan bir vene, çeşitli özelliklerde
kateter yerleştirilmesi işlemidir. SVK’lar; yoğun tedavi gereksinimi olan hastalarda
santral venöz basınç takibi, sıvı replasmanı, uzun süreli total parenteral
beslenme, kan ve kan ürünleri transfüzyonu, ilaç uygulamaları, venöz sklerozan
madde verilmesi gibi amaçlarla kullanılmaktadır. Santral venöz kateterler kronik
hastalığı olan ve yoğun bakım ünitelerinde takip edilen hastalar için tedavinin
vazgeçilmez parçasıdır. Santral venöz kateterizasyon için temel endikasyonlar
şunlardır:
• Santral venöz basınç ölçümü
• Uzun süreli tedavi (haftalar, aylar veya yıllar)
• Yüksek konsantrasyonlu sıvı ve ilaçların verilmesi
− Total parenteral beslenme
− İrritan ilaçlarla kemoterapi
− Yüksek konsantrasyonlu antibiyotik solüsyonları
• Tekrarlayan kan ve kan ürünleri kullanımı
• Hemodiyaliz, plazmaferez
• Tekrarlayan venotomiler
• Daha önceki yoğun tedavi, cerrahi ve doku hasarına bağlı periferal venöz
yolların yokluğu
Dostları ilə paylaş: |