Vergi VƏ MÜKƏLLƏFİYYƏTLƏr sasanilər dövründə əsas vergi növləri

QEYD:
Silah bahası, nal bahası şərab bahası vergiləri alınır və ordunun 
ehtiyaclarına sərf olunurdu. 
 
 
Monqol ağalığı dövründə tətbiq edilən yeni vergi növləri 
Tamğa
(Bac) Şəhər sənətkarları və tacirlərdən pulla alınırdı. 
 
Qopçur 
Əvvəllər köçəri maldarlar ödəyirdilər. Lakin sonralar can vergisinə 
çevrilərək şəhər və kəndlilərdən də alınmağa başlandı. Qazan xanın dini 
islahatından sonra bu vergi tədricən aradan qalxdı. 
 
 
 
 
XV əsrdə Azərbaycanda mövcud olan vergilər 
Malcəhət 
Məhsul vergisi idi. Əsas vergi növü hesab olunurdu. 
Bəhrə 
Sudan istifadə əvəzində alınırdı. 
Çobanbəyi 
Otlaqdan istifadəyə görə elatlardan alınırdı. 
Cizyə 
Can vergisi idi. Xristian əhalisindən alınırdı. 
Tamğa, bac Sənətkar və tacirlərdən alınırdı. 

---

Səfəvilər dövlətində mövcud olan vergi növləri 
Malcəhət 
Məhsul və ya torpaq vergisi idi. Əsas vergi idi. Uzun Həsənin Qanunnaməsi 
ilə məhsulun 1/5-ni təşkil edirdi
Bəhrə 
Sudan istifadəyə görə alınan vergi idi.
Cizyə 
Müsəlman olmayan əhalidən alınan vergi idi.
Çobanbəyi Otlaqlardan istifadə əvəzində elatlardan 
alınan vergi idi.
Bağbaşı 
Bağlar üçün 
alınan vergi idi
. 
 
Tamğa 
Sənətkarlardan və tacirlərdən alınırdı. 1565-ci ildə Şah I Təhmasibin 
imzaladığı fərmanla  monqollar dövründən qalan və Uzun Həsənin ləğv edə 
bilmədiyi tamğa vergisi ləğv edildi. 
XIX əsrin II yarısında Şimali Azərbaycanda vergi və mükəlləfiyyətlər 
Malcahət 
- torpaq vergisi, ümumi məhsulun 1/10 hissəsini təşkil edirdi. 
Bəhrə 
-  suvarma suyu üçün alınan vergi idi. 
Hərbi vergi - 1887-ci ildən hərbi xidmət əvəzinə ödənilən vergi idi. 
Xanlıqlar dövründə vergi və mükəlləfiyyətlər 
Malcəhət 
Məhsulun 1/10-ni əhatə edən əsas vergi növü idi idi
Çöpbaşı 
Otlaqlardan istifadə görə rəiyyətdən alınan vergi idi 
Bağbaşı 
Bağlardan toplanan məhsulun 1/10-ni təşkil edirdi
.
At arpası 
Kəndlinin xanın atları üçün verdiyi arpa idi.
Darğalıq 
Xanın əmri ilə vergi yığan məmurun xeyrinə alınırdı.
Bayramlıq 
Bayram günü rəiyyətin feodala “hədiyyə” gətirməsi idi. 
Mirzəyanə, 
kələntərlik 
Xan dəftərxanasının, inzibati idarəetmənin digər qurumlarının xərclərini 
ödəmək üçün toplanan vergi idi. 
Biyar 
Kəndlinin ağa təsərrüfatında haqqı ödənilmədən gördüyü işlər idi. 
İldə 3 
gündən 6 günədək olurdu. 
Əvrəz 
Natura, yaxud mükəlləfiyyət icra etməklə ödənilirdi
. İldə 2 gün olurdu. 
Dişkirəsi 
Rəiyyətin xanın əsgərlərini özhesabına saxlaması idi.
XIX əsrdə Cənubi Azərbaycanda vergi növləri 
Maliyyəteərzi Torpaq vergisi. Məhsulun 1/10-i. dövlətin topladığı əsas və sabit vergi idi. 
Baş pulu 
Yarımköçəri maldarların heyvanların sayına görə alınırdı. 
Qapı pulu 
Maldarların otlaqlardan istifadəyə görə ödədiyi vergi idi. 
 
Mənbə: TERMİNLƏR və XRONOLOGİYA vəsaitimizdən 
 
QEYD: Müəllif hüquqları qanunla qorunur!