Verska(1 128) 2017 yil p65

chalariga mos kishilik olmoshlari bilan mening o‘zim,
sening o‘zing, sen o‘zing, uning o‘zi, u o‘zi tarzida
qo‘llanadi va bu vaqtda ko‘pincha kishilik olmoshlariga
ta’kid ma’nosi yuklanadi.
57-mashq. 
Ko‘chiring. O‘zlik olmoshi kimning yoki nimaning ma’no-
sini ta’kidlayotganiga e’tibor bering.
1. O‘zi bukur, Tishi o‘tkir, Dehqonga o‘rtoq, Nomi-chi ...
(o‘roq). 2. O‘zi po‘latdan, Dumi yog‘ochdan (ketmon).
!
?

---

27
3. O‘zni sezib pahlavonday, ulg‘ayib zo‘r kuchga to‘ldim, o‘zim
xohlab, askar bo‘ldim. (Dilshod Rajab) 4. Rostini aytsam, o‘zim
ham unchalik yomon bola emasman. (X. To‘xtaboyev) 5. O‘zi
dumaloq, Qor kabi oq (tuxum). 6. Baxtsizliging sirini bosh-
qalardan emas, o‘zingdan izla. Hammadan avval o‘zingga
hisob ber. 7. O‘zini hurmat qilmagan odamdan yaxshilik
kutma. («Otalar so‘zi») 8. Ko‘rmagaysiz o‘zini, Eshitasiz so‘-
zini (radio).
♦
♦
♦
♦
♦
58-mashq.
 O‘zlik olmoshini qatnashtirib gaplar tuzing. Tuzgan
gaplaringizdagi o‘zlik olmoshlari o‘rniga kishilik olmoshlarini qo‘yib
ko‘ring.
59-mashq. 
Tarkibida o‘zlik olmoshi qo‘llangan topishmoqlarga misol-
lar ayting.
N a m u n a: O‘zi pishiq,
Burni qiyshiq (no‘xat).
Savol va topshiriqlar
1. O‘zlik olmoshi deb nimaga aytiladi?
2. O‘zlik olmoshi ishtirokida gaplar tuzing.
3. O‘zlik olmoshini qaysi olmoshlar o‘rnida ishlatish mumkin?
60-mashq.
 Uyga vazifa. O‘qing. Gaplarda qo‘llangan o‘zlik olmoshining
ma’nolarini izohlab bering.
1. O‘zining ovozi o‘ziga uzoqdan eshitilganday tuyuldi.
(Abdulla Qahhor) 2. O‘zim ham hayronman. (Cho‘lpon)
3. Qimirlamang, biroz o‘zingizga keling, – dedi yigit mehri-
bonlik bilan, – uyingizga o‘zim kuzatib qo‘yaman. (S. Zun-
nunova) 4. Qurvonbibi fotiha to‘yidan keyin biroz o‘ziga kelgan
edi. 5. Bu ishlarni qilgan o‘zi. (Cho‘lpon)