Veterinariya va zooinjeneriya fakulteti veterinariya diagnostikasi va laboratoriya ishlari 1-kurs 114-guruh talabasi hayvonlar anato‘miyasi fanidan prezintatsiyasi kenjayev fozilbek



Yüklə 1,94 Mb.
səhifə2/13
tarix01.01.2022
ölçüsü1,94 Mb.
#50265
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
FAZILBEK KENJAYEV

подзаголовок

Birinchi bo‘yin umurtqasi – a – atlas – halqa shaklidagi ko‘rinishga ega bo‘lib, tuzilishiga ko‘ra boshqa bo‘yin umurtqalaridtlantan farq qilib turadi. U boshni harakatlantirish uchun xizmat qiladi.. Atlantning yuqori va pastki yoylari – arcus dorsalis et ventralis bo‘lib, yuqorigi yoyda yuqorigi (dorsal) do‘nglik - tuberculum dorsalis, pastki yoyda esa pastki (ventral) do‘nglik – tuberculum ventralis joylashadi va ularga boshni egilib, ko‘tarilishini ta’minlovchi muskullar birlashadi. Ko‘ndalang o‘simtalari bilan bo‘g‘im o‘simtalari qo‘shilishib atlant qanoti – alae atlantis ni hosil qiladi. Qanot ostida qanot chuqurchasi – fossae alares joylashadi. Atlant qanotlarida qon tomirlari va nervlar o‘tishi uchun ikki juft teshik bo‘lib, qanot teshiklari – foramen alares qanot chuqurchasiga ochiladi; umurtqalararo teshik foramen intervertebrales bevosita umurtqa teshigiga ochiladi. Atlant qanotining oldingi uchida tuxumsimon shakldagi, ensa suyagining bo‘rtiklari bilan birlashish uchun oldingi bo‘g‘im chuqurchasi – fossae articulares craniales bo‘ladi, qanotning orqa uchida esa ikkinchi bo‘yin umurtqasi birlashishi uchun qavariq kaudal bo‘g‘im maydonchasi – facies articulares caudalis chiqadi. Hayvonlardagi farq qiluvchi xususiyatlari. Qoramolda – qanot chuqurchasi yuza joylashgan; ko‘ndalang oraliq teshigi bo‘lmaydi; qanoti oldingi va keyingi burchaklar hosil qiladi. Qo‘yda – atlant qanoti to‘rtburchak shaklda bo‘ladi va uning ventral yuzasida chuqurcha va qanot teshigi bo‘ladi. Otda – atlantning keng va yupqa, plastinkasimon qanoti bo‘lib, pastga tomon bukilgan; qanot chuqurchasi chuqurroq joylashgan; atlant qanotida umurtqaaro qanot va yon o‘simtalararo teshiklar joylashgan. CHo‘chqada – yuqorigi va pastki do‘ngliklari katta bo‘lib, qanotning oldingi teshigi va umurtqalararo teshik yaxshi rivojlangan; yon o‘simtalararo teshik qanotining orqa burchagida yotadi.

  • Birinchi bo‘yin umurtqasi – a – atlas – halqa shaklidagi ko‘rinishga ega bo‘lib, tuzilishiga ko‘ra boshqa bo‘yin umurtqalaridtlantan farq qilib turadi. U boshni harakatlantirish uchun xizmat qiladi.. Atlantning yuqori va pastki yoylari – arcus dorsalis et ventralis bo‘lib, yuqorigi yoyda yuqorigi (dorsal) do‘nglik - tuberculum dorsalis, pastki yoyda esa pastki (ventral) do‘nglik – tuberculum ventralis joylashadi va ularga boshni egilib, ko‘tarilishini ta’minlovchi muskullar birlashadi. Ko‘ndalang o‘simtalari bilan bo‘g‘im o‘simtalari qo‘shilishib atlant qanoti – alae atlantis ni hosil qiladi. Qanot ostida qanot chuqurchasi – fossae alares joylashadi. Atlant qanotlarida qon tomirlari va nervlar o‘tishi uchun ikki juft teshik bo‘lib, qanot teshiklari – foramen alares qanot chuqurchasiga ochiladi; umurtqalararo teshik – foramen intervertebrales bevosita umurtqa teshigiga ochiladi. Atlant qanotining oldingi uchida tuxumsimon shakldagi, ensa suyagining bo‘rtiklari bilan birlashish uchun oldingi bo‘g‘im chuqurchasi – fossae articulares craniales bo‘ladi, qanotning orqa uchida esa ikkinchi bo‘yin umurtqasi birlashishi uchun qavariq kaudal bo‘g‘im maydonchasi – facies articulares caudalis chiqadi. Hayvonlardagi farq qiluvchi xususiyatlari. Qoramolda – qanot chuqurchasi yuza joylashgan; ko‘ndalang oraliq teshigi bo‘lmaydi; qanoti oldingi va keyingi burchaklar hosil qiladi. Qo‘yda – atlant qanoti to‘rtburchak shaklda bo‘ladi va uning ventral yuzasida chuqurcha va qanot teshigi bo‘ladi. Otda – atlantning keng va yupqa, plastinkasimon qanoti bo‘lib, pastga tomon bukilgan; qanot chuqurchasi chuqurroq joylashgan; atlant qanotida umurtqaaro qanot va yon o‘simtalararo teshiklar joylashgan. CHo‘chqada – yuqorigi va pastki do‘ngliklari katta bo‘lib, qanotning oldingi teshigi va umurtqalararo teshik yaxshi rivojlangan; yon o‘simtalararo teshik qanotining orqa burchagida yotadi.
  • Ikkinchi bo‘yin umurtqasi (epistrofey)axis s. epistropheus. Uzun tanasining oldingi uchida umurtqa boshi o‘rnida bo‘g‘im yuzasi orqali atlant bilan birlashishi uchun tishsimon o‘simtasi dens epistrophei bo‘ladi. Umurtqaning yuqorigi tarog‘i – crista epistrophei dorsalis oldinga qarab ozroq pasaygan bo‘ladi. Oldingi (kaudal) bo‘g‘im o‘simtasi umurtqa yoyidan boshlanadi. Umurtqa yon ko‘ndalang teshik va uning oldirog‘ida umurtqalararo teshik – foramen intervertebrali bo‘ladi. Ikkinchi bo‘yin umurtqasi (epistrofey) – axis s. epistropheus. Uzun tanasining oldingi uchida umurtqa boshi o‘rnida bo‘g‘im yuzasi orqali atlant bilan birlashishi uchun tishsimon o‘simtasi – dens epistrophei bo‘ladi. Umurtqaning yuqorigi tarog‘i – crista epistrophei dorsalis oldinga qarab ozroq pasaygan bo‘ladi. Oldingi (kaudal) bo‘g‘im o‘simtasi umurtqa yoyidan boshlanadi. Umurtqa yon ko‘ndalang teshik va uning oldirog‘ida umurtqalararo teshik foramen intervertebrali bo‘ladi.

Yüklə 1,94 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin