Vetinariya 2016. pmd
Yüklə 1,33 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Amaliy mashg‘ulot.
Ochiq shikastlanish deb tashqi kuch ta’sirida teri va shilliq qavatlar butunligining buzilishiga aytiladi va u yara deb ataladi. Jarohatlangan hayvonlarni mahalliy va umumiy tekshirish. Jarohat to‘g‘risida anamnez ma’lumotlar to‘planadi, bunda jarohatning kelib chiqishi, ko‘rsatilgan birinchi yordam to‘g‘risida ma’lumotlar yig‘iladi. Keyin hayvonning umumiy holati, tana ha- rorati, puls soni va nafas olishi, shilliq pardalar holati ko‘zdan ke- chiriladi, yurak urishi eshitiladi, harakat organlari funksiyasi aniq- lanadi. Yaralar qorin sohasi va tos bo‘shlig‘ida bo‘lganda qo‘shim- cha siydik va tezak tarkibida qon bor yo‘qligiga, bog‘lam olin- gandan so‘ng yiringli oqmaning xarakteri, hidi, terining jarohati 47 (teri yorig‘ining chuqurligi), yallig‘lanishning paydo bo‘lishi (trom- boflebet, limfonodulit), limfa tugunlari atrofi yallig‘la- nishiga e’tibor beriladi. Yaraning og‘riqliligiga, shilinganligi, in- feksiyaning limfa tizimi orqali tarqalishi yoki tarqalmasligiga e’tibor qaratiladi. Tekshirilayotgan joyning simpatik joyda joylash- ganligi, yallig‘langan shishning tarqalishi va yaraning yallig‘lanish xarakteri taqqoslanadi. Yara atrofi jundan tozalanadi va dezinfek- siya qilinadi. Yarani tozalash. Yara ekssudatining chiqib ketishiga to‘sqinlik qiluvchi chuqurcha va burchak joylarni yo‘qotish,ezilib ketgan to‘qimalar va ivib qolgan qonni olib tashlash,ya’ni yara jarayo- nining normal o‘tishi uchun qulay sharoit yaratish yarani xirurgik tozalash deyiladi. Yarani kesib kattalashtirish – operatsiya qilinadigan joyni tay- yorlab og‘riqni yo‘qotish chorasi ko‘rilgandan keyin yara kanali skalpel bilan kesib kattalashtiriladi,uzilmay qolgan to‘qima to‘siq- lari yo‘qotiladi,ezilgan va osilib turgan to‘qimalar kesib tashlanadi va yara oddiy holatga keltiriladi. Yarani uning ekssudati bemalol chiqib keta oladigan qilib kesish kerak. Agar yara ichida juda chuqur burchaklar bo‘lsa, qarama-qarshi tomonidan ham kesib ochiladi. Yaraning ichi mexanik tozalanib, qon to‘xtatilgandan so‘ng yuviladi, surtma surtib qo‘yiladi yoki antiseptik dorilar sepiladi. Zarur bo‘lsa yara ichiga dokadan qilingan drenaj kiritiladi va u chiqib ketmasligi uchun vaqtincha bir, ikki joyidan tikib qo‘yiladi. Shundan keyin yara bog‘lanadi. Yarani qisman kesib olib tashlash – yara kesib kengaytiril- ganidan so‘ng uning yara ichiga kirib turgan shikastlangan va ifloslangan hamma to‘qimalarini skalpel yoki qaychi bilan kesib tashlanadi. Atrofida sog‘lom to‘qimalargina qoldiriladi. Jonli to‘qimadan qon oqib turadi, uni pinset bilan ushlaganda fibrillyar ravishda qisqarib kengayadi va unda o‘zgarishlar ko‘rinmaydi. Katta tomir tashlanadi. Ko‘pchilik jarrohlar yarani xirurgik toza- lagandan so‘ng qisman tikib qo‘yadilar. Bunda yaraning yuqorigi qismi tikib bog‘lab qo‘yiladi, pastki qismi esa yara ekssudati chiqib turishi uchun ochiq qoldiriladi. |