Vi semestr uchun o’quv materiallari 1-Mavzu: Diktant va uning turlari

IV bosqich. Guruh a’zolari baholanadi.


Adabiyotlar:

1. 
   O.Madayev, A.Sobirov, Z.Xolmanova, Sh.Toshmirzayeva, G.Ziyodullayeva, M.Shamsiyeva. Yozma ish turlari: insho, bayon, diktant. -Toshkent “Turon zamin ziyo”, 2017.
   
2. 
   G‘ulomov A., Qodirov M. Ona tili o‘qitish mеtodikasi. – T: Fan va texnologiyalar, 2012.
   
3. 
   Kompetensiyaga yo‘naltirilgan Davlat ta’lim standarti va o‘quv dasturi: Ona tili, adabiyot, o‘zbek tili (5-9 sinflar). Toshkent. 2016.
   
4. 
   To‘xliyеv B., Shamsiyеva M., Ziyodova T. O‘zbеk tili o‘qitish mеtodikasi. – T.: O‘zbekiston Milliy kutubxonasi. 2010.
   

2-Amaliy

Ta’limiy diktantlar haqida umumiy tushuncha

II bosqich. Talabalarga quyidagi topshiriqlar beriladi:
1-variant. Quyidagi ma’lumotlarni o‘qing va qo‘shimchalar kiriting.
Diktant yozishda quyidagilarga amal qilish lozim:
• yozma nazoratning bu turi o‘quv yili davomida o‘rganilgan mavzular yuzasidan bilim va malakalarni mustahkamlashga hamda tekshirishga xizmat qilishini nazarda tutish kerak;
• diktant uchun o‘tilgan mavzularga to‘la muvofiq keladigan va olingan bilimlarni sinash imkoniyatini beradigan, ma’naviy-ma’rifiy maqsadlarga xizmat qiladigan material tanlanishi maqsadga muvofiq;
• diktant uchun tanlangan matn ma’rifiy jihatdan mukammal manbalar, badiiy asarlardan olinishi, ta’limiy-tarbiyaviy ahamiyatga ega bo‘lishi lozim.
2-variant. Diktant yozing va o‘zaro almashgan holda uni tekshiring.
Eslatma! Diktantni baholashda quyidagi mezonga amal qilinadi:
«5» ball: a) mutlaqo xatosiz yozilgan; b) qo‘pol bo‘lmagan bitta imlo yoki bitta punktuatsion xatosi bo‘lgan diktantga qo‘yiladi.
«4» ball: ikkita imlo va ikkita ishorat xatosi bo‘lgan diktantga qo‘yiladi. Xatolar nisbati o‘zgarishi mumkin, lekin ularning umumiy miqdori to‘rttadan, imlo xatosi esa ikkitadan oshmasligi kerak.
«3» ball: to‘rtta imlo hamda to‘rtta punktuatsion xatosi bo‘lgan diktantga qo‘yiladi. Xatolar nisbati 3 imlo, 5 punktuatsion xato va boshqa ko‘rinishlarda ham bo‘lishi mumkin. Ammo imlo xato miqdori to‘rttadan oshmasligi shart.
«2» ball: yettitagacha imlo va yettita punktuatsion xatosi bo‘lgan diktantga qo‘yiladi. Xatolar miqdori o‘n beshtadan oshsa, «1» ball qo‘yiladi. Eslatma:
1. Diktantdagi xatolar nisbatan turlicha ko‘rinishda bo‘lishiga qaramay, baholashda imlo xatolari miqdori asosiy mezon bo‘ladi.
2. Agar diktantdagi tuzatishlar miqdori beshtadan ortiq bo‘lsa, baho bir ballga pasayadi.
3. Agar diktantda uch va undan ortiq tuzatish bo‘lsa, «5» ball qo‘yilmaydi.
Matn hajmi 120–150 so‘zdan iborat bo‘lishi lozim. Diktant yozish uchun 1 astronomik soat (60 daqiqa) beriladi.