Volume ǀ issue ǀ

ǀ
ISSUE 1 
ǀ
2021
243 
UZBEKISTAN |
www.caajsr.uz
 
 
dorilarning 80 %I shifobaxsh o‘simliklardan tayyorlangandir MDX mamlakatlar
florasida uchraydigan 17500 tur yuksak sporali va gulli o‘simliklarning
tibbiyotda 70 oilaga mansub bo‘lgan 247 turi qo‘llanilmoqda. Juda ko‘p o‘simlik
turlari shifobaxsh ,yani dori darmonlik xususiyatiga ega .[1]Shulardan biri 
maymunjon o’simligidir.Bu o’simlik ra’noguldoshlar oilasiga mansub bo’lib 
Yevroosiyoda 400 dan ortiq turi uchraydi.Shulardan 90 turi ,asosan ko’k (Rubus 
Caesius) va mayda mevali (R nensensiz) turlari Kavkaz,Ukrainaning Janubiy qismida 
va O’rta Osiyoda uchraydi.O’zbekistonning tog’oldi mintaqalarida o’sadi va dala 
,tomorqa va bog’larda o’stiriladi.Barglari patsimon.Gullari shingilsimon to’pgulda 
joylashgan.Mevasi tugunak meva .Mevasi tarkibida 4-6% qand,0.8-1.4 % organik 
kislotalar 
S vitamin 
va 
karotin 
mavjud.[3]Mevasi 
yangiligida istemol 
qilinadi,qurutib,konservalar tayyorlab ham foydalaniladi.Mevasi shirin nordon tamli 
bo’libko’pchilikga manzur bo’ladi.Maymunjon shirin-nordon ta’mga ega rezavor meva 
bo’lib, uning ajoyib ta’mi hammaga yoqadi. 
Bundan tashqari maymunjon juda ham foydali mahsulot hisoblanadi: 2000 yil 
avval bu mevani qadimiy Gretsiyada dorivor vosita deb hisoblashgan. 
U quyidagi holatlarda yordam beradi: 
1.U chanqoqni bostirib haroratni tushuradi;
 
2.U kasalliklardan so’ng organizmni tiklanishiga
 
yordam beradi; 
3.Oshqozon-ichak tizimi faoliyatini yaxshilaydi; 
4.U asab tizimini mustahkamlaуdi va xotirjam uxlashga yordam beradi; 
5. Fikrlash qobiliyati va xotirani mustahkamlaydi; 
6.O’zida ko’pgina antioksidantlarni saqlashi sabab ham, organizmdan zararli toksinlarni 
chiqarib tashlaydi;[2] 
Maymunjon o’simligi shifobaxshligi bilan birga zararli jihatlari ham mavjuddir. 
Bu mahsulot allergiyani chaqirish ehtimoli ham yo’q emas. Bundan tashqari, u o’zida 
ko’p kislotani saqlashi sabab ham, uni ko’p iste’mol qilish yaramaydi. 
XULOSA
Organizmdagi ayrim yog’lardan halos bo’lish uchun ham maymunjon foydalanish 
maqsadga muvofiqdir.Maymunjon o’zida А, С, В guruh vitaminlari, mineral va 
to’qimalarni saqlashi sabab ham, ozishni xohovchilar uchun u ajoyib mahsulot sanaladi. 
Uning kaloriyasi kam bo’lishiga qaramay, u to’qlik hissini uzoq vaqtgacha ushlab 
turadi.100 gramm maymunjonning ozuqaviy qiymati 31 kKalni tashkil qilib, 2 
grammini oqsillar, 6.4 grammini uglevodlar va 0 grammini yog’lar tashkil qiladi.Albatta 
tabiat ham yaratgan tomonidan berilgan mo’jizalardan biridir zero har narsani oxiri 

---

CENTRAL ASIAN ACADEMIC JOURNAL 
OF SCIENTIFIC RESEARCH 
ISSN: 2181-2489 
VOLUME 1 
ǀ
ISSUE 1 
ǀ
2021
244 
UZBEKISTAN |
www.caajsr.uz
 
 
bo’lganidek bu nematni ham ohiri bor.Tabiatni o’zi tabib ekanligini bilgan holda uni 
asrab avaylamog’imiz darkordir. 
 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI (REFERENCES) 
1. Q.H. Haydarov, Q. H.Hojimatov ―O‘zbekiston O‘simliklari ― Toshkent 1992. 
2. V.Karimov, A.Shomahmudov ― Xalq tabobati va zamonaviy ilmiy tibda
qo‘llaniladigan shifobaxsh o‘simliklar ― Toshkent 1993 
3. 
www.ziyonet.uz