“PEDAGOGS” international research journal ISSN: 2181-4027 _SJIF: 4.995 www.pedagoglar.uz
Volume-7, Issue-1, April - 2022 174 qurishni o‘z oldiga maqsad qilib olgan har bir jamiyat uchun juda ham muhim va
dolzarb ahamiyat kasb etadi. Barcha demokratik davlatlar kabi, mazkur masala,
ya’ni yosh avlodni tarbiyalash, aholida esa bola huquqlari sohasidagi huquqiy
madaniyatni shakllantirish masalasi, O‘zbekiston uchun ham muhim va dolzarb
masala hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasi yosh mustaqil davlat bo‘lib,
aholisining 40%ni 18 yoshgacha bo‘lgan bolalar tashkil etadi, 64%ni esa – 30
yoshgacha bo‘lgan yoshlar. Shu sababli, inson huquqlari va erkinliklari sohasida
davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishi bolalar va yoshlarning jismoniy, intellektual
va ma’naviy rivojlanishi uchun qulay va eng yaxshi sharoitlarni yaratish, shuningdek
ko‘p bolali oilalarni, yetim bolalarni va oila muhitidan mahrum bo‘lgan bolalarni
har tomonlama qo‘llab-quvvatlash hisoblanadi
1
. Mamlakatda bola huquqlarini
ta’minlash va ularni har tomonlama himoya qilish uchun maxsus huquqiy baza
shakllangan desak, adashmagan bo‘lamiz. Jumladan, bolalarning huquqlari
mamlakatimiz Konstitutsiyasida va boshqa qonun hujjatlarida o‘z aksini topgan.
O‘zbekiston o‘z mustaqilligining dastlabki davridanoq, aniqrog‘i 1992-yili
BMTning “Bola huquqlari to‘g‘risida”gi konvensiyasini
2
ratifikatsiya qilishi bilan
jamiyatimiz bola huquqlari naqadar, dolzarb masala ekanligini xalqaro miqyosda
e’tirof etdi. Mamlakatimizda bola huquqlarini ta’minlashda, qonunchilik hujjatlari
va Bola huquqlari to‘g‘risidagi konvensiya bilan bir qatorda, Inson huquqlari
umumjahon deklaratsiyasi, Fuqarolik va siyosiy huquqlar to‘g‘risidagi xalqaro pakt,
Iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy huquqlar to‘g‘risidagi xalqaro pakt, xotin-qizlarga
nisbatan kamsitishning barcha shakllariga barham berish to‘g‘risidagi konvensiya,
________________________
1.Bola huquqlari monitoringi. O‘quv-uslubiy qo‘llanma /Mas’ul muharrir A.X.Saidov. –T.: Inson huquqlari
bo‘yicha O‘zbɟkiston Respublikasi Milliy markazi, 2011. -B.5
2. Inson huquqlari bo‘yicha xalqaro shartnomalar (to‘plam). -T.: “Adolat”, 2004. – B. 220
Irqiy kamsitishlarga barham berish to‘g‘risidagi konvensiya va qiynoq hamda
muomala va jazolashning qattiq shafqatsiz, insoniylikka zid yoki qadr-qimmatni