1.4.2. Operatsion tizim resurslarni boshqaruvchi sifatida. OT, avvalambor foydalanuvchiga qulay interfeys yaratuvcqidir degan hoya albatta, masalani yuqoridan pastga qarab nazar solishga mos keladi.
Boshqa nuqtai nazar, ya’ni pastdan yuqoriga qarab nazar tashlash, bu OT ga murakkab tizimning hamma qismlarini boshqaruvchi mexanizm nazar solishdir.
Zamonaviy hisoblash tizimlari, protsessorlar, xotira, taymerlar, disklar, jamharmalar, Tarmoq kommunikatsiyaqurilmalari, printerlar va boshqa qurilmalardan iboratdir. Ikkinchi yondashishga mos ravishda OT ning funktsiyasi, protsessorlar, ya’ni resurslarni rahobatdosh jarayonlar orasida taqsimlashdan iboratdir. OT hisoblash mashina resurslarini jamisini shunday boshqarish kerakki, uni ishlashi maksimal samaradorlikni ta’minlashi zarurdir. Samaradorlik ko`rsatkichi, m-n, tizim o`tkazuvchanlik hobiliyati yoki reaktivligi bshlishi mumkin.
Resurslarni boshqarish, masala resursi tipiga bog`liq bo`lmagan ikkita umumiy masalani yechishni o`z ichiga oladi:
resurs holatini kuzatish – resursni band yoki bo`shligi, bo`linadigan resurslar hahida esa resursning qancha qismi esa taqsimlanmaganligi hahidagi operativ ma’lumotni olib turishdan iboratdir.
Resurslarni boshqarishni umumiy masalasini yechishda, turli OT lar turli algoritmlardan iboratdir, bu esa o`z navbatida OT larni umumiy qiyofasi, unumdorlik xarakteristikalari, qo`llanilish sohalari va hatto foydalanuvchi interfeysini yuqori darajada OT vaqtni bo`lish tizimi, paketli ishlov berish tizimi yoki real vaqt tizimiga mutanosibligini belgilaydi.
1.5. Nazorat savollari 1. Operatsion tizimning vazifasi nimalardan iborat?
2. OT resuraslarni boshqarish tizimi sifatida deganda nimani tushunasiz?
3. OT foydalanuvchi va dasturlar himoyachisi deganda nimani tushunasiz?
4. OT virtual mashina sifatida tushunchasiga ta’rif bering?
5. 1-chi davr kompyuterlarida qanday dasturlardan foydalanishgan?
6. 2-chi davr kompyuterlarida qanday dasturlardan foydalanishgan?
7. 3-chi davr kompyuterlarida qanday dasturlardan foydalanishgan?
8. 4-chi davr kompyuterlarida qanday dasturlardan foydalanishgan?
9. 5-chi davr kompyuterlarida qanday dasturlardan foydalanishgan?
10. Hisoblash tizimining texnik ta’minoti deganda nimani tushunasiz?
11. Hisoblash tizimining dasturiy ta’minoti deganda nimani tushunasiz?
12. Operatsion tizimlarni ishlab chiqaruvchilarning asosiy maqsadlarini sanab bering?
13. Dastur deb nimaga aytiladi?
14. Dasturiy ta’minot sathlarini sanab o`ting?
15. Asos dasturiy ta’minot vazifalari nimalardan iborat?
16. Xizmatchi dasturiy ta’minot vazifalari nimalardan iborat?
17. Qanday dasturlarga amaliy dasturlar deyiladi?
18. Operatsion tizim kengaytirilgan mashina sifatida.