Ali təhsil ocaqları iş dünyasının ehtiyacını qarşılaya bilmirlər

VATİKAN  MƏXFİ  ARXİVLƏRİNDƏ  TARİXİMİZƏ 

 AİD  YENİ  SƏNƏDLƏR  AŞKARLANIB 

---

32

331 İyul  2014

ŞƏXSİYYƏTLƏR

ŞƏXSİYYƏTLƏR

Dünyadan nakam gedəcəyini sanki duyurmuş kimi 

qəlbindəki  sonsuz  sevgini  misralara,  şeirlərə, 

poemalara çevirirdi: 

Heyf, ömür qısa, arzu genişdir,

Kim bu qayğı ilə titrəməmişdir?

Bu  misraların  müəllifinin  ömür  kitabını 

vərəqləyərkən gəncliyinin ən gözəl çağında həyatı tərk 

etmiş  bir  insanın  çoxsaylı  əsərlərə  imza  atmağa  necə 

nail  olmasına  heyrətlənməyə  bilmirsən.  Şübhəsiz, 

məsələ təkcə əsərlərin sayında deyildir. Hər biri şedevr 

hesab olunmağa layiq bu şeirlərin hər misrası, hər bəndi 

həyatdan  nakam  köçmüş  müəllifin  özü  ilə  oxucusu 

arasında yaratdığı əbədi mənəvi körpüdən xəbər verir. O 

körpü ki, şairin bu günümüz üçün də müasir olan həyat 

ideallarını  bizlərə  çatdırmaqdadır.  “Yenə  o  bağ 

olaydı...”,  “Oxu,  tar!”,  “Sənə  qurban”,  “Sənin 

gülüşlərin”,  “Əbədiyyət  nəğməsi”,  “Həyat  sevgisi”, 

“Sənin gözlərin”, “Mənim eşqim”, “Ürək” və digər bu 

kimi  şeirlər  hər  birimizin  qəlbinə  yaxındır.  Artıq  80 

ildən  çoxdur  ki,  Müşfiq  poeziyası  onu  dinləyənlərin, 

oxuyanların qəlbinə, ürəyinə hakim kəsilmişdir.

Sən onun eşqilə, məhəbbətilə,

Vurmadın ömrünü başa ürəyim,

Sevgi hədəfini nişan alanda 

Dəydimi oxların daşa ürəyim!?

İyunun 5-də belə gözəl, lirik, təkrarolunmaz şeir-

sənət  nümunələrinin  müəllifi,  XX  əsr  Azərbaycan 

poeziyasının görkəmli nümayəndəsi Mikayıl Müşfiqin 

106 yaşı tamam olur. Lakin o, bütün zamanlarda - 80 il 

bundan  əvvəl  də,  indi  də  hər  bir  azərbaycanlının 

düşüncəsində  gənc,  coşqun,  qəlbi  həyat  eşqi  ilə  dolu, 

eyni  zamanda,  sözün  qədrini  bilən,  ondan  məharətlə 

istifadə  edən,  həyata  fəlsəfi  baxışı  olan  müdrik  şair 

olaraq qalmaqdadır.

Mikayıl  Əbdülqadir  oğlu  İsmayılzadə  1908-ci  il 

iyunun  5-də  Bakının  Dağlı  məhəlləsində,  ziyalı 

ailəsində dünyaya göz açmışdır. Atası müəllimlik etmiş, 

“Vüsuqi” təxəllüsü ilə şeirlər yazmışdır. O, 1902-ci ildə 

Xızıdan  Bakıya  köçmüşdür.  Çox  körpə  ikən  anası 

Züleyxanı, altı yaşında isə atasını itirmiş balaca Mikayıl 

yaxın  qohumlarının  himayəsində  böyümüşdür.  Onun 

körpə  qəlbi  bu  itkilərdən  yaralansa  da,  həyatdan 

küsməmiş  və  hər  zəhmətə  qatlaşaraq  ardıcıl  təhsil 

almışdır.  1915-1920-ci  illərdə  rus-Azərbaycan 

məktəbində,  1920-1927-ci  illərdə  əvvəlcə  Bakı  Darül 

müəllimində,  sonra  isə  12  nömrəli  iki  dərəcəli 

məktəbdə,  1927-1931-ci  illərdə  Azərbaycan  Dövlət 

Pedaqoji  İnstitutunun  dil  və  ədəbiyyat  fakültəsində 

oxumuşdur.

Əmək  fəaliyyətinə  müəllimliklə  başlamış,  Bakı 

məktəblərində yeddi il dərs demişdir. Son iş yeri isə indi 

Mikayıl  Müşfiqin  adını  daşıyan  Bakı  şəhərindəki  18 

nömrəli orta məktəb olmuşdur.

Mikayıl  Müşfiqin  ilk  mətbu  əsəri  olan  “Bu  gün” 

şeiri  1926-cı  ildə  “Gənc  işçi”  qəzetində,  “Duyğu 

yarpaqları”  adlı  son  şeiri  isə  1937-ci  ildə  “Ədəbiyyat 

qəzeti”ndə  çap  olunmuşdur.  Məhsuldar  yaradıcılığı 

sayəsində  1930-cu  ildən  başlayaraq  onun  “Küləklər”, 

“Günün  səsləri”,  “Buruqlar  arasında”,  “Bir  may”, 

“Pambıq”,  “Vuruşmalar”,  “Şeirlər”,  “Şəngül,  Şüngül, 

Məngül”,  “Qaya”,  “Kəndli  və  ilan”  kitabları  nəşr 

olunmuşdur.  1957-ci  ildən  başlayaraq  “Seçilmiş 

əsərləri”, “Əsərləri”, “Duyğu yarpaqları”, “Əbədiyyət 

nəğməsi”,  “Könlümün  dedikləri”,  “Həyat  sevgisi”  və 

digər  adlar  altında  kitabları  nəşr  edilmişdir.  Şairin 

ömür-gün  yoldaşı  Dilbər  Axundzadənin  1968-ci  ildə 

“Müşfiqli günlərim” adlı xatirələr kitabı nəşr olunmuş, 

kitabın son genişləndirilmiş nəşri 2005-ci ildə işıq üzü 

görmüşdür.

Mikayıl  Müşfiq  tərcümə  ilə  də  məşğul  olmuşdur. 

A.S.Puşkinin  “Qaraçılar”  (Ş.Abbasov  ilə  birlikdə), 

M.Y.Lermontovun  “Demon”  poemalarını  (R.Rza  ilə 

birlikdə), S.Y.Marşakın “Huşsuza bax, huşsuza” şeirini, 

T.Şevçenkonun,  Ömər  Xəyyamın  və  başqa  şairlərin 

irsindən nümunələri, eləcə də M.F.Axundzadənin “Şərq 

poeması”nı Azərbaycan dilinə çevirmişdir.

Sovet imperiyasının repressiya dalğasına tuş gələn 

Mikayıl Müşfiq 1938-ci il yanvarın 6-da amansızlıqla 

güllələnmişdir. Nakam şair Azərbaycan xalqı üçün əsl 

sənət xəzinəsini yadigar qoyub getmiş, eyni zamanda, 

böyük  bir  xəzinənin  açarını  da  özü  ilə  əbədiyyətə 

aparmışdır.

Şairin  zəngin  ədəbi  irsinə  şeirdən  tutmuş 

poemayadək  (“Çoban”,  “Mənim  dostum”,  “Qaya”, 

“Sındırılan  saz”,  “Səhər”,  “Azadlıq  dastanı”)  lirik 

növün  əksər  janrları  daxildir.  Dərin  emosionallıq, 

ahəngdarlıq,  yığcamlıq  Mikayıl  Müşfiq  poeziyasının