Nübar Həkimova ___________________________________
168
dan, 30-50 dəfə armud, ərik və üzümdəkindən çoxdur. 100q
qarağat meyvəsinin tərkibində 300-400 mq C vitamini aşkar
edilmişdir. 100 q qarağat meyvəsi yaşlı adamın C vitamininə
olan tələbatını 5-6 gün təmin edə bilər.
Meyvəsinin (yabanısında) tərkibində 4000 mq% C
vitamini, P, B, B
6
, D, E, K vitaminləri, karotin, 10-13%-ə
qədər şəkər, 17,3% quru maddə, 4-5%-ə qədər alma, limon
və çaxır turşuları, 1,43% aşı maddəsi, kofein, pirokatexin,
xinin, kempferol, kversetin, kversetirin, kempferol-3-qli-
kozid, izokversetin mirisetin-3-qlikozid, kempferol-3-riv-
tinozid flavonoidləri tapılmışdır. Çiçəklərinin tərkibində
2,36-3,56% qlükoza, 2,72-4,75% fruktoza, 0,24-1,06% saxa-
roza, pentozan maddələri aşkar edilmişdir. Yetişmiş meyyə-
lərinin tərkibindən 3,85-5,9% 3-monoqlükozid sianidin, 3-
rutinozid sianidin, 3-monoqlükozid delfınidin, 3-rutinozid
delfidin, 3-rutinozid pelarqonidin, 3-soforozid delfınidin,
bundan əlavə meyvəsindən pektin, alma, limon, çaxır üzvi
turşuları katexin, 0,01% efir yağı da tapılmışdır.
Alimlər qarağatın meyvəsinin qiymətli olmasını onun
tərkibindəki sinaidin 3-rutinorid, delfıdin 3-rutinoid, delfidin
3-qlükozid, sinaidin 3-raninoid, sinaidin 3,5-diqlükozid, si-
naidin 3-qlükozid, peonidin ilə müəyyən etmişlər (Chandler,
Harper, 1958; Reichel 1960; Harborne Hall, 1964; Kolesnik-
Medvedova 1971). Kntosian maddələrindən başqa, qara qa-
rağatın giləmeyvəsinin tərkibindən tapılan flavonoid maddə-
ləri: kversetin, miriserin və kempferol və s. ilə onun əhə-
miyyətini izah edirlər (5, 6) (Samordova-Bianki, Fatalieva,
1964). Qarağatın tərkibindən həmçinin fenolkarbon turşusu
da tapılmışdır (Skorikova, 1973). Altayın dağlıq zonalarında
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
|