Dərslik kimi təsdiq edilmişdir. Elmi redaktor: N. A. Səfərov
Beynəlxalq dəniz hüququnun anlayışı və mənbələri
Yüklə 0,96 Mb.
|
BEYNƏLXALQ DƏNİZ HÜQUQU
Beynəlxalq dəniz hüququnun anlayışı və mənbələriBeynəlxalq dəniz hüququ - dəniz məkanlarının hüquqi statusunu müəyyən edən və onların tədqiq edilməsi və istifadəsi ilə bağlı dövlətlərarası münasibətləri nizama salan normaların məcmusuna deyilir.Uzun dövr ərzində beynəlxalq dəniz hüququ beynəlxalq adət normalarına söykənirdi. 1958-ci ildə bu sahədə ilk dəfə məcəl- lələşdirilmə aparıldı və nəticədə dəniz hüququ üzrə dörd mühüm saziş (Cenevrə Konvensiyaları) meydana gəldi - Ərazi dənizi və bitişik zona haqqında; Açıq dəniz haqqında; Kontinental şelf haqqında; Balıqçılıq və açıq dənizin canlı ehtiyatlarının mühafizəsi haqqında. Lakin bu konvensiyalar dəniz hüququnun bütün məsələlərini həll etmirdi və xüsusən 1960-70-ci illərdə meydana gəlmiş yeni müstəqil dövlətlərin mənafelərini əks etdirmirdi. Buna ‘görə də yeni kompleks aktın işlənib hazırlanması zərurəti ortaya çıxdı: 1982-ci il oktyabrın 10-da Dəniz hüququ üzrə BMT Konvensiyası qəbul edildi. Beynəlxalq dəniz hüququnun əsas mənbəyi olan bu Konvensiya l994-cü il noyabrın 16-da qüvvəyə minmişdir. Bundan əlavə, dəniz hüququ sahəsində dövlətlərarası əməkdaşlığın xüsusi məsələlərinə həsr olunmuş aşağıdakı beynəlxalq sazişləri də göstənnək olar: Dənizdə gəmilərin toqquşmasının qarşısının alınmasının beynəlxalq qaydaları haqqında 1972-ci il Konvensiyası', Dənizdə insan həyatının qorunmasına dair 1974-cü il Beynəlxalq Konvensiyası', Dənizdə axtarış və xilasetməyə dair 1979-cu il Beynəlxalq Konvensiyası', Neftlə çirklənməyə gətirib çıxaran qəzalar zamanı açıq dənizdə müdaxiləyə dair 1969-cu il Konvensiyası; Dənizin tullantılarla və digər materiallarla çirklənməsinin qarşısının alınması haqqında 1972-ci il Konvensiyası və b. Beynəlxalq dəniz hüququnun müqavilə mənbələri sırasında ayn- ayn dənizlərin hüquqi rejimini müəyyən edən lokal sazişlərin də adını çəkmək lazımdır: Baltik dənizində balıqçılıq və canlı ehtiyatların mühafizəsi haqqında 1973-cü il Konvensiyası; Qara dənizin çirklənmədən Yüklə 0,96 Mb. Dostları ilə paylaş:
|