Iqtisodiy bilim asoslari 9 E. Sariqov, B. Haydarov Toshkent — 2014 «O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi»

13. Noto‘g‘ri jumlani toping? 
A) YaIM YaMMdan katta bo‘lishi 
mumkin;
B) YaIM YaMMdan kichik bo‘lishi 
mumkin;
D) YaIM YaMMdan teng bo‘lishi 
mumkin;
E) YaIM YaMMga teng bo‘la ol-
maydi.
— inflatsiyaning mohiyatiga tushunib yetish;
— inflatsiyaning turlarini bir-biridan farqlash;
— inflatsiyaning kelib chiqish sabablari va oqibatlari haqida tasavvurga ega 
bo‘lish;
— ish haqi miqdoriga ta’sir etuvchi omillarni bilish;
— ishsizlik va uning kelib chiqish sabablarini bilish;
— ishsizlik turlarini bir-biridan farqlay olish;
— ishsizlik oqibatlari haqida tasavvurga ega bo‘lish;
— davlatning ijtimoiy himoya vositalarini bilish;
— kasaba uyushmalarining iqtisodiy munosabatlardagi o‘rnini tushunish.
Ushbu bobdagi materiallarni o‘rganish natijasida quyidagi bilim, malaka 
va ko‘nikmalarga ega bo‘lasiz:
V bob. Inflatsiya va ishsizlik

---

105
105
104
MUOMALADA QANCHA PUL BO‘LISHI KERAK?
Ma’lumki, har bir davlat hududida ma’lum miqdordagi pul muomalada bo‘lib, 
oldi-sotdi jarayonlari uning vositasida amalga oshiriladi. Shu sabab, muomaladagi 
pullar qo‘ldan qo‘lga o‘tib, to‘xtovsiz aylanib turadi. Pulning biror oldi-sotdi 
jarayoniga qatnashib, qo‘ldan qo‘lga o‘tishi, uning bir marta aylanganligini 
bildiradi. Muomaladagi pul miqdorining bir yil davomida necha marta oldi-
sotdi jarayonlarida qatnashganiga qarab, uning aylanish tezligi aniqlanadi. Agar 
muomaladagi pul miqdori uning aylanish tezligiga ko‘paytirilsa, yil davomida 
mamlakatda ishlab chiqarilgan va aholi tomonidan sotib olingan tovar va 
xizmatlarning qiymati hosil qilinadi. 
Ikkinchi tomondan, yil davomida ishlab chiqarilgan tovar va xizmatlar 
qiymatini boshqacha usulda, ya’ni tovar va xizmatlar miqdorini birlik mahsulotning