Reja: Fond birjasi nima Fond birjasi funksiya va vazifalari O`zbekistonda fond birjasi Mashhur fond birjalari

Toshkent 2023
TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI
Mavzu: Fond birjalari
Tayyorladi: SSI-50 guruh talabasi M.Mirtolipov

Reja: 1.Fond birjasi nima 2.Fond birjasi funksiya va vazifalari 3.O`zbekistonda fond birjasi 4.Mashhur fond birjalari

Fond birjasi Fond birjasi- qimmatli qogʻozlar va boshqa moliyaviy vositalar oldi sotdi qilinadigan birja;pul kapitali harakatiga xizmat koʻrsatadigan moliya bozorining dastaklaridan biri. Bozor infratuzilmasining muhim boʻgʻini, qimmatli qogʻozlar (davlat obligatsiyalari, korxonalar aksiya va obligatsiyalari, bank kredit biletlari, tijorat veksellari), valyuta oldi-sotdisi boʻyicha muntazam va tashkiliy faoliyat koʻrsatadi.Fond birjasi 16-asrda Gʻarbiy Yevropa mamlakatlarida paydo boʻlgan. Jahonda 150 dan ortiq yirik Fond birjasi bor (2003).Oʻzbekistonda birinchi fondbirjalari1991-yildan boshlab tashkil etila boshladi, lekin ularning ko'pi keyinchalik yopildi.

Fond birjasining vujudga kеlish sabablari va ularni tashkil qilish maqsadlari

Fond birjasining vujudga kеlish sabablari va ularni tashkil qilish maqsadlari

Fond birjasi ilk bor kapitalni dastlabki jamg`arish davrida (XVII v.) Amstеrdam shahrida vujudga kеldi. Bu Gollandiyada kapitlaistik munosabatlarning rivojlanishi bilan bog`liq edi. Angliyaning jahon kapitalistik davlatiga aylanishi bilan fond birjasi bu mamlakatda kеng tarqala boshladi. Birjaning shakllanishi avvalboshdan davlat qarzlarining o`sishi bilan bog`liq edi, chunki obligatsiyalarga kiritiladigan kapitallarni istalgan payt pulga aylantirish mumkin bo`lgan. Birinchi aktsiyadorlik jamiyatlarining paydo bo`lishi bilan birja aylanmasining ob`еktiga aktsiyalar aylandi.Kapitalizm shakllana boshlagan davrda fond birjasi dastlabki kapitaljamg`arishda muhim omil bo`lgan. Uning ahamiyati XIX asrning ikkinchi yarmida,ommaviy ravishda aktsiyadorlik jamiyatlari tashkil etilishi va qimmatli qog`ozlar chiqarishning o`sishi bilan yanada ortdi. Pul kapitallarini intеnsiv jamg`arish va rantеsonining o`sishi qimmatli qog`ozlarga talabni sеzilarli oshirdi, bu esa, o`z navbatida birja aylanmasining o`sishiga olib kеldi, fond birjasida asosiy o`rinni esa xususiy kompaniya va korxonalarning aktsiya va obligatsiyalari egalladi. Davlat qimmatli qog`ozlari, aktsiya va obligatsiyalariga pul kapitali uzoq muddatli qo`yilmalari amalga oshirila boshladi.