Щяр бир алим гиймятлидир. Анъаг нязяриййяни тяърцбя иля бир

82

ELM DÜNYASI

/ Elmi‐kütləvi jurnal / 1 (05) 2014

---

daim istifadə etmək lazımdır. Mirvarini günəş

altında tutmaq məsləhət deyil. Çünki isti onu

sıradan çıxarır. Hə a insan bədəninin hərarəti

də onu xarab edir. Kosmetika, saç lakı, tər,

çirk, buxar, yağ, müşkün kəskin qoxusu mir ‐

va riyə ziyandır. Mirvarinin korlan maması üçün

onu səliqəli daşı maq və ara‐sıra təmizləmək

lazımdır. Duzlu su və sabunla yumaq məslə ‐

hət görülür. Bundan başqa, mirvarini paltarın

üstünə taxanda rəngi solmağa başlayır.

Kəhrəba

Kəhrəba (əmbər) –  ağac qatranından əmələ

gəlmişdir. Qatran uzun müddət (30–40 mln. il)

dənizin dibində gilin içərisində qalaraq kəh ‐

rəbaya çevrilir. Onun tərkibində 79% karbon,

10% oksigen və 11% hidrogen vardır. Kəhrəba

izol yatordur. Ondan kəhrəba turşusu, tibb pre ‐

paratları və reaktivlər istehsal edilir.

Milyonlarla il əvvəl meydana gələn kəh ‐

raba (parçalar halında), əsasən, zərgərlikdə

istifadə olunur. Kəhrəba həddindən artıq şəffaf

olduğu üçün tərkibindəki hava qabarcıqları

aydın şəkildə görünür. Kəhrəbalar, adətən,

qızılı‐sarı, və açıq‐sarı rənglərdə olur. Qızılı‐

sarı kəhrəbalar sürtünmə nəticəsində elektrik ‐

lənirlər.

Təbii kəhrəbalar olduğu kimi, süni kəh ‐

rəbalar da geniş yayılıb. Onları bir‐birlərindən

fəqləndirmək olduqca asandır. Süni kəhrə ba ‐

ların əksəriyyəti boyanmış olur. Bunlar yaşıl,

bənövşəyi, mavi, qırmızı rənglərdir. Təbii

kəhrəbaları yandırdıqda şam qoxusu, süni

kəhrəbanı yandırdıqda sintetika, plastik və ya

şüşə qoxusu gəlir. Süni kəhrəbalar şüşə, plas‐

tik və ya sintetik qatrandan hazırlanır. Bir də

süni, kəhrəbalar tərli dəriyə toxunduqda qaşıntı

verir. Kəhrəba həddindən artıq yüngül və ya

həddindən artıq ağırdırsa, bu, süni kəhrəbadır.

Həmçinin tərkibində hava qabarcıqları daha

çox olan kəhrəbalar da süni kəhrəbalardır. 

Kəhrəba, əsasən, Baltik dənizi, Burma,

Livan, Sicilya, Meksika, Rumıniya, Kanada,

Almaniyadan çıxarılır.