haqidagi bilimlarni to’plab hamda chuqurlashtirib borishidir.Albatta, psixologiya tarixida turlicha
qarashlar va yo’nalishlar bo’lishiga qaramasdan,bu fanning predmati,ya’ni hayvon va insonlarga
xos bo’lgan psixika,psixik hayot birdaylicha qolaveradi.Tarixiy jihatdan psixologiyaning
o’rganish predmeti emas,balki shu predmetni tushunish,psixik hayot mohiyatini tushunish
o’zgarib keldi. Psixologiya predmetini tushunishdagi muhim o’zgarishlar,yangi psixologik
tekshirish metodlarining yaratilishi hamda ularning keng tatbiq qilinishi,ilmiy-falsafiy
tafakkurning umumiy yo’nalishi psixologiya fanining tarixiy taraqqiyotidagi xususiyatlarni
belgilab berdi.
Ma’lumki,bolalar psixologiyasi va pedagogic psixologiya umumiy psixologiyaning asosiy
metodlaridan foydalanadi.Umumiy psixologiyaning asosiy metodlari kuzatish va eksperiment
metodlardir.Bulardan tashqari,bir qancha yordamchi metodlar ham bor(suhbat metodi.faoliyat
mahsullarini o’rganish metodi,anketa metodi va boshqalar).
Bola rivojlanishining turli tomonlarini har xil fanlar - anatomiya, fiziologiya, oliy nеrv
faoliyati fiziologiyasi, gigiеna, etnografiya va boshqalar o’rganadi. Tug’ilgandan yеtuklik
davrigacha bola psixik taraqqiyotini o’rganish esa psixologik bilimlarning maxsus sohasi- bolalar
psixologiyasining zimmasidadir. Chunki bolalar psixologiyasi bola psixik ttaraqqiyotining
qonuniyatlari, rivojlanishniig turli bosqichlarida bola psixikasiga xos xususiyatlar haqidagi fandir.
L.F.Aouxova ta'kidlaganidеk, bolalar psixologiyasi fanining prеdmеti tarixan uzgarib
borgan. Byryngi kunda bolalar psixologiyasi faniiing prеdmеti ontogеnеzdagi psixik
ttaraqqiyotning umumiy qonuniyatlarini, yosh davrlarini, bir yosh davridan boshqasiga utish sa-
bablarini aniklashdan iborat Agar pеdiatr bolalarning jismoniy salomatligi bilan shyryllansa,
bolalar psixologi bola psixikasining kanchalik turri rivojlanayotgani va faoliyat
ko’psatayotganini, bordi-yu, bu sohada kamchilik bo’lsa, uni nimaning hisodiga
kompеnsatsiyalash mumkiiligini o’rganadi.
Hozirgi kunda bolalar psixologiyasi fani prеdmеtining kеnrayib borishi kuzatilmoqda. Bu
hodisa bolaning xomila davridagi rivojlanishini tobora chuqurrok o’rganish natijasida ro’y
bеrmoqda.
2.
Tug`ulgandan bir yoshgacha bo’lgan bolaning rivojlanish xususiyatlari
Hayotining birinchi yilida bola hamma narsani o'rganadi: o'tirish, turish, tabassum qilish,
ergashish ... Har bir ota-ona chaqalog'ining har bir muvaffaqiyatidan quvonadi! Bola
rivojlanishining ma'lum bir taqvimi mavjud, unga ko'ra siz uning yangi yutuqlarida osonroq
harakat qilishingiz mumkin .. Lekin shuni yodda tutingki, bularning barchasi nisbiydir, har bir bola
individualdir, taqvimga ko'ra rivojlanish plyus / minus oy hisoblanadi. norma. Hayotning birinchi
yilida bola rivojlanishda ta'riflab bo'lmaydigan katta sakrashni amalga oshiradi: butunlay nochor
jonzotdan, yangi tug'ilgan chaqaloqdan u o'zi yuradigan, ovqatlanadigan va gapira oladigan
odamga aylanadi. Keling, bir yoshgacha bo'lgan bolaning hayotida har kuni sodir bo'ladigan ushbu
ajoyib o'zgarishlarni birgalikda tomosha qilaylik.
Oylar bo'yicha bolaning rivojlanishi
Dostları ilə paylaş: