Xirurgik kasalliklar

Keltirib  chiqaradigan  omillar.  Bu  qorin  ichida  bosimni  oshiradigan 

omillardir,  chunonchi:  og’ir  jismoniy  mehnat,  tug’ruqning  qiyin  o’tishi,  juda 

og’ir  yuklarni  ko’tarish  yoki  og’ir  narsani  tutib  turish  uchun  ko’p  kuch  sarflab 

zo’riqish  shular  jumlasiga  kiradi.  Churraning  shu  taxlitda  hosil  bo’lishiga 

«zo’riqishdan bo’ladigan churra» deyiladi. 

Qorin devori muskullari sustlashganda va etishmovchiligida churralar asta-

sekin  va  bemor  uchun  sezilarsiz,  biror  jismoniy  kuch  ishlatmay  va  zo’riqmay 

hosil  bo’lishi  ham  mumkin.  Ularni  «holsizlikdan  paydo  bo’ladigan  churra» 

deyiladi  (masalan,  umurtqa  pog’onasi,  orqa  miya  va  nervlar  shikastlangandan 

keyin to’qimalar trofikasi pasayganda, tez oriqlab ketishda). 

Churralar  kelib  chiqishida  ahamiyatli  bo’lgan  boshqa  omillardan  musiqa 

asboblarini  chalgandagi  zo’riqish,  emfizema  va  o’pka  sili,  ko’kyo’taldagi 

---

 

284 

yo’talish,  qabziyat  va  uretra  strikturasidagi,  prostata  bezi  adenomasida 

buzilishlar,  takroriy  va  qiyin  tug’ruqlar,  astsit  va  boshqalarni  eslatib  o’tish 

mumkin. 

Churralarning  hosil  bo’lish  mexanizmi  ularning  kelib  chiqishiga  bog’liq 

holda (tug’ma yoki orttirilgan) xar xil bo’ladi. 

Tug’ma churrada churra darvozalari va churra xaltachasi avval shakllanadi, 

so’ngra  jismoniy  zo’riqish  natijasida  ichki  a’zolar  churra  xaltachasiga  kiradi. 

Orttirilgan  churralarda  esa  qorin  ichidagi  bosim  oshganda  ichki  opganlar  qorin 

devori  qatlamlarini  surib,  parietal  qorin  pardasini  cho’zib  yuboradi  va  churra 

xaltachasi shakllanadi.