Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 642 - 
etnik guruh a'zosi, vazirlar kengashi, konstitutsiyaviy sud va markaziy bankdan 
tashkil topgan ikki palatali qonun chiqaruvchi organga ega bo‘ldi. 
4.11.2. Iqtisodiy rivojlanish tarixi 
Bosniya va Gertsegovina 1990 yillar o'rtalaridan boshlab katta daromad 
keltiradigan mamlakatga aylana boshladi. Bugungi kunda u Yevropa Ittifoqida 
potentsial nomzod mamlakat bo'lib, sekin o'sishi va global moliyaviy inqiroz 
davrida barqaror o'sish modeliga tayanadi. Bosna va Gertsegovina iqtisodiy 
modelning muvozanati uchun asosiy iqtisodiy muammolar: davlat siyosati va 
rag'batlantirishlar xususiy sektorga emas, iste'molga ham emas, shuningdek,
eksportga emas balki, import o'rnini bosuvchi tarmoq vakillariga qaratilgan edi.
Mamlakatga xususiy investitsiyalar uchun qulay bo'lgan tadbirkorlik muhitiga 
o'tish davlat dasturini ishlab chiqdi. Mamlakatda urushga aylangan qayta qurish va 
iqtisodiyotiga erkinlik bilan bog'liq bozor islohotlarini joriy etishning ikki 
tomonlama muammosi bosqichma-bosqich hal qilindi. Bosna va Gertsegovinadagi 
millatlararo urush 1992 yildan 1995 yil oralig‘ida sanoat ishlab chiqarishni 80 
foizga qisqartirishga va ishsizlikning kuchayishiga olib keldi. Bu ko‘rsatkich 2008 
yildagi jahon iqtisodiyotidagi moliyaviy inqirozning pasayishigacha davom etdi. 
2013 yildan beri Bosniya va Gertsegovina ijobiy iqtisodiy o'sishga erishdi, ammo 
2014-yilda jiddiy suv toshqinlaridan zararlar to‘la tiklandi.
Bosniya va Gertsegovina 2007 yil sentyabr oyida Markaziy Yevropa erkin 
savdo bitimiga to'liq a'zo bo'ldi. Xalqaro moliya tashkilotlari inqiroz tufayli zarar 
ko‘rgan iqtisodiyotdan keyingi davrda qayta tiklashda juda katta rol o'ynadi. 
Natijada inflyatsiya pasdi, eksport o'sdi va iqtisodiyotning barcha sektorlari 
diversifikatsiya qilindi. YaIM miqdori 2000 yildan so‘ng keskin o‘sish kuzatila 
boshladi. Biroq, xususiylashtirish dasturi ijrosi ta‘minlanishi hududning barcha 
tarmoqlariga murakkab vazifa bo'lib qoldi. Bundan tashqari, norasmiy sektorda 
ishchilar soni va ishsizlik darajasi ham o'ta yuqori darajada qayd etilgan. Hozir kun 
milliy iqtisodiyotida xorijda ishlayotgan Bosniyaliklar pul o'tkazmalari muhim 
daromad manbai bo'lib qolmoqda. 

---