Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

Aholisi 
 
17,084,719 kishi 
Qishloq 
xo’jaligi 
sabzavot, bezak, sut, parrandachilik va 
chorvachilik mahsulotlari; tarqatish 
materiallari 
Umumiy 
chegarasi 
 
1,053 km
Belgiya 478
Germaniya 575
Sanoati 
metall va muhandislik, elektr texnika va 
uskunalar, kimyoviy moddalar, neft, 
qurilish, mikroelektronika, baliqchilik 
Ishsizlik 
Inflatsiya 
Soliqlar 
4.7% 
0.2% (2016) 
41.8% YaIMda 
YaIM tarkibi 
Qishloq xo‘jaligi: 1.6 % 
Sanoat:17.9% 
Xizmatlar:70.2% 
Gini index 
BERI 
Doing 
Business 
29.3 
16 (7.78) 
28
Yirik 
kompaniyalari 
ING Group, EADS, LyondellBasell 
Industries, Aegon, Royal Ahold, 
Rabobank Group, Royal Philips 
Electronics, GasTerra, Royal Dutch Shell 
YAIM jon 
boshiga 
 
17 (nominal)
27 (PPP) 
Xalqaro 
iqtisodiy 
hamkorlik 
EU, WTO , OECD EFTA, WTO
EBRD, OECD, OSCE, UNCTAD,
UNIDO, UNWTO, WIPO 
Davlat 
boshqaruvi 
Parlamentar 
monarxiya 
Jon boshiga 
YaIM darajasi 
$55,190 (nominal) 
$50,338 (PPP) 
Manba:
Xalqaro tashk ilotlarning rasmiy ma’lumotlari asosida mualliflar ishlanmalari (ciaworldfactbook .com, 
britannica.com, 
 
countrymattersltd.com, 
 
un.org, 
 
worldatlas.com, 
 
focus-economics.com, 
 
imf.org, 
 
metrocosm.com, 
 
statista.com ) asosida. 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 315 - 
1959 yilda tabiiy gaz kashfiyoti Golland iqtisodiyotining rivojlanishiga katta 
ta'sir ko'rsatdi. Gaz konlari Shimoliy-sharqda Slochteren va Shimoliy dengiz 
sohilidagi eng katta maydonlarda aniqlandi. 1958 yilgi Jeneva konventsiyasiga 
muvofiq, Niderlandiyaga Shimoliy dengizning kontinental rafining 22000 kvadrat 
kilometrlik bloklari ajratildi. Texnologik o'zgarishlar 20-asrning so'nggi o'n 
yilliklarida offshor hududlarda qazib olish ko'payishiga olib keldi. Tabiiy gazning 
uchdan bir qismi, birinchi navbatda, Yevropa Ittifoqi mamlakatlariga eksport 
qilinadi. Bu esa, iqtisodiy sohada to'lovlar balansini yaxshilashga yordam beradi. 
Niderlandiyada odatda, boshqa energiya resyrslariga nisbatan katta hajmda
tanqislik mavjud. Tabiiy gaz kashfiyotlari mahalliy ishlab chiqarilgan yoqilg'idan 
ko'proq foydalanish uchun Gollandiyada sanoat ishlab chiqarish sohasiga 
yo'naltirishni boshladi. 
 
Tabiiy 
gazga 
bo'lgan 
ishonchning 
yuqoriligi 
Niderlandiyada 
atom 
energiyasining juda cheklanganligidir. Boshqa tomondan, tekis dengizchilik 
landshaft qishloq xo'jaligi sohalarida tobora ko'proq foydalaniladigan shamol 
turbinalaridan foydalanishga juda mos keladi. Mamlakatning boshqa resurslari 
orasida Budel, Delfzijl natriy va Veendam magniylari bilan qazib olinadigan rux 
mavjud. 2008 yilda o'tkazilgan avvalgi tekshiruvdan boshlab, Niderlandiya neft va 
gazni saqlashga sarmoya jalb qildi; ko'mir, neft va gaz import terminallari; va 
samarali elektr stansiyalari. Ushbu qo'shimcha imkoniyatlar Gollandiyada ham, 
Yevropa Ittifoqi bozorlarida ham moslashuvchanlik va energiya xavfsizligini 
ta'minlashga 
yordam 
beradi. 
Niderlandiya 
Yevropada 
ochiq 
bozor 
va 
integratsiyalashgan ta'minot zanjiri tufayli global energiya savdosi uchun markaz 
sifatida muhim rol o'ynaydi. Biroq, Yevropaning tabiiy gazni qazib oluvchi ikkinchi 
yirik shirkati bashorati mavjud hajmining pasayishini ta‘kidlagan.
Niderlandiya energiya samaradorligi va innovatsiyalarni butun ta'minot zanjiri 
bo'ylab, xususan Gollandiya neftni qayta ishlash, neft-kimyo va qishloq xo'jaligi 
sohalarida rag'batlantirib, sanoatning raqobatdoshligini oshirishga yordam beradi. 
Biroq, 1990 va 2016 yillar orasida iqtisodiy o'sishdan olingan issiqxona gaz 
chiqindilarini muvaffaqiyatli ajratib olishiga qaramasdan, Niderlandiya IEA a'zolari 

---