XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI - 318 - 3.7-rasm. Gollandiya sanoatining yillar bo’yicha o’zgarishi (2008-2018 yil birinchi choragi) 183 Niderlandiyada sanoat ishlab chiqarish YaIM tarkibida 2018 yil yanvar oyida
o'tgan yilning ayni mavsumiga nisbatan 6,50 foizga kamaydi. Niderlandiya sanoat
ishlab chiqarish hajmi YaIM tarkibida 2001 yilgacha bo'lgan davr oralig‘ida o'rtacha
0,64 foizni tashkil etgan bo‘lsa, 2010 yilning aprel oyida eng yuqori ko'rsatkichga
erishgan holda 13,90 foizni tashkil etdi. 2009 yil aprel oyida bu ko‘rsatkich 19,20
foizni tashkil etdi.
3.3.6. Xizmatlar sohasi Mahalliy xizmatlar sohasi odatda, o'ylanganidan ko'ra ko'proq eksportga
bog'liq bo'lib, ishlab chiqarish daromadlariga sezilarli hissa qo'shadi. Natijada,
sotiladigan sanoati ishlab chiqarish tovarlari va savdo-sotiq uchun xizmat ko'rsatish
sektori orasida tafovut, davlatlarning rivojlanganlik xususiyatini bildirmaydi.
Gollandiyalik iqtisodiyotning ushbu eksportdan qanchalik ko'p pul topishlari haqida
hech qanday tasavvurga ega emaslar. Kirish-chiqish jadvallarini qo'llash ishlab
chiqarish jarayonining taqsimlanishiga imkon beradi, bu esa qaysi sohalarga
Gollandiya yalpi ichki mahsulotiga va bilvosita ish bilan band bo'lishiga yordam
beradi. Bir mamlakat ichida tarmoqlar ishlab chiqarish zanjirlariga ham bo'linadi,
ya'ni Gollandiyada ishlab chiqarilgan barcha qo'shilgan qiymat eksportchi sektorga
berilmaydi.
Masalan,
plastik
ishlab
chiqaruvchisi
ko'pgina
Gollandiyalik
xizmatlardan foydalansa, masalan, moliyaviy, logistika yoki marketing xizmatlari -
shinalarni eksport qilish uchun qo'shilgan qiymatning bir qismi boshqa tarmoqlarga
ajratilishi kerak bo‘ladi.
Xizmat ko'rsatish sohasida professional biznes xizmatlari eksportda qo'shilgan
qiymatga (18%) katta hissa qo'shmoqda. Xususiy sektorning barcha ish o'rinlarining
qariyb 25 foizini professional biznes xizmatlari (Eurostat ma'lumotlari asosida,
NACE tarmoqlari M + N). Ushbu xizmatlarga tadqiqot va rivojlanish, huquqiy
183 https://tradingeconomics.com/ netherlands/industrial -production
