XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI - 520 - bashorat qilinmoqda
323
. Chexiya
1995 yil 1 yanvarda Butunjahon Savdo
Tashkilotiga a‘zo bo‘lgan
324
.
Chexiya iqtisodiyoti barqaror o‘sib borayotgan Yevropa Ittifoqining ijtimoiy
modeli hisoblanadigan "kontinental" turini ta'minlaydigan xizmat ko‘rsatish, ishlab
chiqarish
va
innovatsiyalarga
asoslangan
holda
eksportga
yo'naltirilgan
rivojlanayotgan ijtimoiy bozor iqtisodiyoti. Chexiya Yevropa Ittifoqi a'zosi sifatida
yakka bozorini tashkil qilib Ittifoq iqtisodiyotining bir qismi hisoblanadi. Lekin,
yevro o'rniga o'zining valyutasini bo‘lmish chex korunasini ishlatadi. Chexiya -
YaIMning eng yuqori o'sish sur'atlaridan biri va Yevropa Ittifoqidagi eng past
ishsizlik darajasiga ega bo'lgan mamlakat bo‘lib, sust o'sib borayotgan farovon
bozor iqtisodiyoti modeli hisoblanmoqda. Milliy iqtisodiyotdagi o'sish tovar va
xizmatlarga nisbatan tashqi talabning qisqarilishiga kata ta‘sir qilmoqda.
Chexiya hukumatida olti yil muddatga saylanadigan 81 nafar Senat va
deputatlar yoki 200 nafar deputatlar palatasi to'rt yil muddatga saylanadi. Har ikki
yilda Senatning uchdan bir qismi qayta saylanish uchun keladi. Birinchi senatorlik
saylovi 1996 yil noyabrida bo'lib o'tdi. Deputatlar palatasi birinchi marta 1992 yilda
xalq tomonidan saylangan. So'nggi saylovlar 2002 yil iyun oyida bo'lib o'tdi.
Parlamentning qarorini ko'pchilik qabul qildi, biroq konstitutsiyaviy qonun kamida
60% yig‘ilishi kerak. 18 yoshdan katta bo'lgan barcha fuqarolar ovoz berishlari
mumkin.
Ijroiya organining rahbari besh yil muddatga parlament tomonidan saylangan
prezident bo'lib, ketma-ket ikki muddatga xizmat qilishi mumkin. Prezident qurolli
kuchlarning oliy qo'mondoni bo'lib, muayyan sharoitlarda parlament tomonidan
qonun loyihalariga veto qo'yish huquqiga ega. Bosh vazir prezident tomonidan
tayinlanadi. Prezident bosh vazirning tavsiyasi bilan hukumat vazirlarini tayinlaydi.