Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

Mulkni ro’yxatdan o’tkazish (daraja) 
3.7 
DTF bali (0-100) 
76.8 
Jarayonlar (soni) 
4.4 
Vaqt (kun) 
15.2 
Qiymat (mulk qiymati %) 
2.5 
Yer ma‘muriyati sifat indeksi (0-30) 
17.6 
 
Soliq to’lash(daraja) 
36 
DTF bali (0-100) 
84.13 
To‘lovlar (bir yil uchun soni) 
10.6 
Vaqt (bir yil uchun soatda) 
175 
Umumiy soliq va ajratmalar (foydadan %) 43.8 
 
Manb
a:
Jahon Bank i Guruhining hisoboti, A World Bank Group Flagship Report, Doing Business 2018, 209-bet. 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 70 - 
 
2.1.13. Turizm
 
AQShda sayyohlik yil sayin millionlab xalqaro va mahalliy sayyohlarga 
xizmat qiladigan yirik sanoat hisoblanadi. Sayyohlar AQShga tabiiy mo'jizalar, 
shaharlar, tarixiy joylar va ko'ngilochar joylarni ko'rish uchun tashrif buyurishadi. 
Amerikaliklar shu kabi diqqatga sazovor joylarni, shuningdek, dam olish joylarini 
izlaydilar. AQSh turizmi 15 asrda Xristofor Kolumb tomonidan ilk marta kashf 
qilingan. Keyinchalik ispan, portugal va inglizlarning ushbu mintaqaga tashrif 
buyurishlari yangidan yangi tadbirkorlik g‘oyalari hamda texnologiyalarni kashf 
etgan holda mamlakatni birga qurishdi. Demgiz yo‘llarining juda yaxshi tashkil 
etilishi hududga katta miqdorda sayyohlarni jalb qila boshladi. 
19-asr oxiri va 20-asr boshlarida shaxar turizmida tez sur'atlar bilan o'sdi. 
1850 yillarga kelib, Qo'shma Shtatlarda sayyohlik madaniy faoliyat va sanoat 
sifatida yaxshi tashkil etildi. 1890-yillarda esa Nyu-York, Chikagodagi, Boston, 
Filadelfiya, Vashington D.C. va San-Fransisko shaharlari va AQShning barcha yirik 
shaharlarida sayyohlar turli xil maqsadlarda kela boshladilar. 1915 yilga kelib, 
mamlakatga uyushtirilgan safarlar muhim o'zgarishlarni kashf qila boshladi. 
Sayyohlikni liberallashtirish va demokratlashtirish XX asrning boshlarida 
avtoulovda sayohat qilish inqilobga yuz tutdi. 1945-1969 yillar mobaynida Qo'shma 
Shtatlarda turizmga katta hissa qo'shgan holda, havo safarlari inqirozga aylandi. 
Ikkinchi jahon urushidan so‘ng mamlakatda yangicha tarzda turizm tiizmi ishga 
tushdi. Yangi tur operatorlari, yo‘nalishlar, o‘rmonlar, tog‘lar, muzeylar, park, kino 
sanoati (Hollywood), multfilm sanoati (Walt Disney), milliy bog‘lar, hayvonot va 
qushalar dunyosi, sirk hamda yuqori darajadagi mehmonxonalar qurish orqali butun 
dunyo ahlini o‘ziga jalb qildi. Ayniqsa kasino va otchoparlar milliy madaniy 
me‘rosga aylandi. Sport sohasidagi yutuqlar hamdaa ta‘limni yanada yangi 
cho‘qqilarga olib chiqish mamlakatda xorijlik sayyohlarni yanada ko‘payishini 
ta‘minladi. Tibbiyot tizimi hamda muhandislik sohalaridagi ulkan yutuqlar esa 
AQShning dunyo yetakchisi ekanin yana bir bor isbotladi. 

---