Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 922 - 
Zelandiyada yalpi ichki mahsulotning yillik o'sish sur'ati 1988 yildan 2018 yilgacha 
o'rtacha 2.61 foizni tashkil etdi va 1993 yilning uchinchi choragida 7,30 foizni 
tashkil etdi. 2009 yilning birinchi choragida -2,50 foizni tashkil etdi.
603
 
6.2.2-rasm.
 
Yangi Zelandiya YaIMning yillar oralig’ida o’zgarish darajasi 
(2016-2018 yil ikkinchi choragi) 
604
 
Yangi Zelandiyada yalpi ichki mahsulot (YaIM) 2018 yilning birinchi 
choragida o'tgan yilning mos davriga nisbatan 2,9 foizga o'sib, bozorning 
kutilayotgan natijalariga mos ravishda 2,7 foizga o'sdi. Bu yilning oxirgi choragidan 
boshlab eng past o'sish sur'ati bo'ldi. To'rtinchi chorakka nisbatan pasayish asosan 
asosiy faoliyat (-2,1 foiz), kommunal xizmatlar (-0,8 foiz) va konchilik (-0,2 foiz) 
qisqarishi bilan izohlanadi. Bunga qaramasdan qurilish ishlari (2,4 foizga nisbatan 
1,2 foiz) va ishlab chiqarish (2,1 foizga nisbatan 2,0 foizga) o'sishi kuzatildi.
Har chorakda yalpi ichki mahsulotning o'tgan chorakdagi 0,6 foizdan pasti 0.5 
foizga oshdi. Yangi Zelandiyada yalpi ichki mahsulotning yillik o'sish sur'ati 1988 
yildan 2018 yilgacha o'rtacha 2.61 foizni tashkil etdi va 1993 yilning uchinchi 
choragida 7,30 foizni tashkil etdi va 2009 yilning birinchi choragida -2,50 foizni 
tashkil etdi. 
603
 https://tradingeconomics.com/new-zealand/gdp-growth-annual 
604
https://tradingeconomics.com/newzeland/gdp -growth-annual 

---

XORIJIY MAMLAKATLAR IQTISODIYOTI
- 923 - 
6.2.8. Ishchi kuchi resurslari 
Yangi Zelandiya ishchi kuchi 19-asrning oxiridan boshlab kuchli kasaba 
uyushmalari hisobi ishlash sharoitlari takomillashib bordi. Avstraliya kabi, Yangi 
Zelandiya majburiy arbitraj tizimini rivojlantirib hukumatning katta roli saqlanib 
qolindii. Biroq, 1960 yillarning oxiridan boshlab davlat siyosati odatda maosh va 
narxlarga nisbatan davlat tomonidan o'rnatilgan muzlatish davrida kasaba 
uyushmalari hamda ish beruvchilar o'rtasida ruxsatsiz savdolashadigan shartlar 
asosida faoliyat yuritish tizimi o'zgarib bordi. Biroq, Yangi Zelandiya va Avstraliya 
mehnat bozorlari o'rtasida mustahkam aloqalar, ayniqsa, malakali hunarmandchilik 
va professional kasb-hunarlarni taqiqlash siyosati ancha vaqt davom etdi. Majburiy 
kasaba uyushmasi a'zoligini tugatgan Mehnat shartnomalari to'g'risidagi qonun 
(1991) qabul qilingandan so'ng, ittifoq a'zolarining soni sezilarli darajada kamaydi.
Yangi Zelandiyada ish bilan ta‘minlanganlar soni 2018 yilning ikkinchi 
choragida 2,618 mln. kishini, 2018 yilning birinchi choragida esa 2,631mln. kishiga 
yetdi. 1986 yildan 2018 yil oralig‘ida o'rtacha 1,930 mln kishini tashkil etib, 2,631 
mln. eng yuqori darajaga chiqdi. 1991 yilning to'rtinchi choragida rekord darajadagi 
1,499 mln. kishini tashkil qildi. Yangi Zelandiyada ish bilan bandlik darajasi 2018 
yilning 2-choragida 67,70 foizni tashkil qildi. 2018 yilning birinchi choragida 67,70 
foizni tashkil etdi. 1986 yildan 2018 yil oralig‘ida esa 62,52 foizni tashkil etdi va bu 
ko'rsatkich uchinchi chorakka kelib 67,80 foizni tashkil etdi. 1991 yilning uchinchi 
choragida rekord darajada past bo'lib 56,40 foizni tashkil etdi. 

---