Uchvalentli aralashmani kiritganda aralashmali atom yakunida joylashgan uch atom bilan kovalentli bog‘lamlarni hosil qilish uchun o‘zining uch valentli elektronlarini beradi. to‘rtinchi atomi bilan bog‘lama to‘ldirilmagan bo‘lib qoladi, lekin unga qo‘shni bog‘lamlardan valentli elektronlar ancha oson o‘tishi mumkin. Valentli elektronni to‘ldirilmagan bog‘lamaga o‘tishida qo‘shilgan ortiqcha elektron bilan aralashmali atom panjarada turg‘un manfiy zaryad hosil qiladi; bundan tashqari panjara bo‘yicha xarakatlanadigan va yarimo‘tkazgichni teshikli o‘tkazuvchanligini kelib chiqaradigan panjarada teshik paydo bo‘ladi.
Uchvalentli aralashmani kiritganda aralashmali atom yakunida joylashgan uch atom bilan kovalentli bog‘lamlarni hosil qilish uchun o‘zining uch valentli elektronlarini beradi. to‘rtinchi atomi bilan bog‘lama to‘ldirilmagan bo‘lib qoladi, lekin unga qo‘shni bog‘lamlardan valentli elektronlar ancha oson o‘tishi mumkin. Valentli elektronni to‘ldirilmagan bog‘lamaga o‘tishida qo‘shilgan ortiqcha elektron bilan aralashmali atom panjarada turg‘un manfiy zaryad hosil qiladi; bundan tashqari panjara bo‘yicha xarakatlanadigan va yarimo‘tkazgichni teshikli o‘tkazuvchanligini kelib chiqaradigan panjarada teshik paydo bo‘ladi.
Elektron - teshikli o‘tish
Elektron - teshikli o‘tish
Yarim o‘tkazgichni bir tomonini akseptorli aralashma bilan ikkinchi tomonini esa – donorli aralashma bilan legirlashganda, maxsus xususiyatlariga ega bo‘lgan yupqa o‘tish qatlami paydo bo‘ladi. Bu qatlamda, diffuziya tufayli zaryad tashuvchilari konsentarsiya katta bo‘lgan joydan konsentratsiyasi kam bo‘lgan joyga xarakatlanadi.
Shunday qilib, p-tipdagi qatlamdan n-qatlamga teshiklar diffuziya orqali o‘tadi n-tipidagi qatlamdan p-tipidagi qatlamga elektronlar diffuziya orqali o‘tadi. Bunda ular qo‘shni xududlardagi teskari belgili asosiy zaryad tashuvchilar bilan birlashadi – rekombisiylashadi. Bunday xolatda o‘tish qatlamining chegarasida harakatlanuvchi asosiy zaryad tashuvchilardan kamayib ketgan va n-p - o‘tish katta qarshilikka ega bo‘lgan soha paydo bo‘ladi.