Yazıçı Anar haqqında payız düşüncələri (Cəmil Həsənli) Moskvada Anarın 70 illiyində çıxışından

Anarın  şərhi:  Rəhmətlik  Prezident  Heydər  Əliyevlə  Qırğızıstana  «Manas» 

dastanının  yubiley  tədbirlərində  iştirak  etdiyimiz  zaman  ona:  -Biz  də      Dədə  Qorqudun 

1300 illiyini belə geniş qeyd edə bilərdik-dedim.Dərhal:-Bakıya gələn kimi bu barədə mənə 

yazın  --dedi.Bakıya  gələn  kimi  ətraflı  məktub  yazdım  və  o  vaxtki  Xarici  İşlər  Nazirimiz 

Həsən  Həsənovla  bir  yerdə  imzalayıb  Prezidentə  göndərdik.  «Kitabi  Dədə  Qorqud»u 

ədəbiyyat tarixlərimizdə də,bütün başqa mətnlərdə də adətən X-X1 əsrlərə aid edirdilər və 

bu «qorqudşünaslarımız» tərəfindən  heç bir etiraza səbəb olmurdu. 1300 rəqəmini təklif 

edən  kimi,-niyə  məhz    1300,gəlin  1500  rəqəmini  qəbul  edək  -  deyənlər  oldu.Hətta  birisi 

mətbuatda: « Anar Dədə Qorqudun yaşını gizlədərək ona xəyanət edib» - kimi sərsəm fikir 

də dərc etdirdi.  

Prezidentlə  görüşümüz  zamanı  o  da  bu  rəqəmlə  maraqlandı.Dastan 

kökləri,qaynaqları  motivləri  etibarilə  şübhəsiz    çox  daha  qədim  dövlərə,hətta  eramızdan 

əvvəlki minilliklərə aid edilə bilər-dedim-amma bu gün əlimizdə olan mətndə Dədə Qorqud  

Həzrət Məhəmmədin müasiri kimi göstərilir,yəni  7-ci əsrdə yaşadığı təsbit olunur.Biz də 

bunu əsas götürməliyik . 

 H.Əliyev: -Amma Tükrmənbaşı  Dədə Qorqudun 1500 illiyini qeyd etmək istəyir - -

dedi.-  Hikkəsindən  -dedim-  Biz  Dədə  Qorqud  haqqında  film  çəkəndə,Dədə  Qorqud 

ensiklopediyasını  nəşrə  hazılayanda    niyə  görə  dastan    Türkmənbaşının  yadına 

düşmürdü?İndi Sizin bu barədə fərman verəcəyinizi  eşidib qabağa düşmək istəyir və heç 

bir    fakta  əsaslanmayaraq  1500  rəqəmini  otaya  atır,təki  bizim  qəbul  etdiyimiz  tarixdən 

daha qabaq olsun.Onda niyə 1500, məsələn 2500 yox?  

---

557 

 

Prezident bu dəlillərlə razılaşdı və «Kitabı Dədə Qorqud» məhz 1300 illiyinin qeyd 

edilməsı haqqında fərman imzaladı. Bu tarix Türkiyə qorqudşünasları tərəfindən də etiraz 

doğurmadı  və  nəhayət  YUNESKO  nun  təqviminə  də  məhz  bu  rəqəm  düşərək  beynəlxalq 

miqyasda təsdiq olundu.  

 

Axşamçağı Bakıda 

Biz Heydər Əliyevin  

şəxsi qonağı olduq 

Rəsul Həmzətov idi, 

Mən idim,Anar idi, 

Elçin,bir də Polad -nazir- 

Bülbülün oğlu. 

 Nə az,nə çox  

düs saat üçə kimi oturduq:     

Şəxsiyyətdən danışdıq, 

rəhbərlərə sevgidən, 

Pərəstişdən danışdıq. 

Mən Prezidentə dedim: 

-Görünür,ölkənizdə 

Sizə böyük sevgi var, 

Yubiley gecəsində 

Salona toplaşanlar 

Sizi alqışlamaqdan 

yorulmaq bilmirdilər. 

Baxıb kədərlə dedi:  

-Xalqımız kimləri alqışlamayıb, 

Xalqımız kimlərə əl çalmayıbdır?