Yazıçının modern romanı musiqi ilə müşayiət olunan bədii nəsr əsərinin elektron



Yüklə 7,28 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə14/89
tarix05.05.2017
ölçüsü7,28 Mb.
#16790
növüYazı
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   89

–Эяляжяк нясилляря Москва галасынын бир тцрк вя мцсялман мемарын тикмиш олдуьуну ким 

билдиряжяк ки? Артыг галанын ясил мемарынын Италийадан эятирилмиш рус ясилли бир мемар олдуьу ба-

рядя данышылыр. Еля билирсян бир аздан сяни кимся хатырлайажаг? Мяни щеч бу да марагландырмыр. 

Мяни Аннанын талейи дцшцндцрцр. 

Онун  башы  цстцндя  дайаныб  дурмасы  Ялиш  бяйин  щеч  хошуна  эялмяди.  Аннанын  атасы 

олмасайды индижя дуруб ону вурарды. Амма юзцнц яля алмаьа чалышды. 

–Мян Аннаны севирям, сиздян дя онунла издиважымыза разылыг вермяйинизи хащиш едирям! 

–Буна эюря вя еля бу галанын мемары олдуьуна эюря дя сян юз милли кимлийиндян имтина ет-

мялисян! 

–Йетяр артыг! Бу мцмкцн дейил! 

Еля  бу  заман  бир  гцввятли  ял  архадан  Ялиш  бяйин  сачындан  йапышды  вя  о  андажа  ити  бир  шей 

онун боьазына чякилди. Аьры ону дящшятя эятирди. Ейни заманда Боброковун “Еля сянин дя да-

ща йашамаьын мцмкцн дейил!” баьыртысы ешидилди. Ялиш бяй юз боьазындан сцфряйя фышгыран ал гыр-

мызы ганыны эюрдц. Бир яли иля Боброковун голуну тутду, диэяр яли иля онун хянжяриндян йапыш-

маг истяди. Амма хянжяр онун боьазыны доьрайараг бойун фягяряляриня кими эетди вя Ялиш бя-

йин тагяти тамам кясилди. Сонра Ялиш бяйин щейсиз бядяни сцфряйя, тамам цзцлмцш башы ися  бир 

кянара дцшдц. Кянара атылан кясилмиш башын цзц галайа сары галмышды. Бурада онун эюзляринин 

сон нуру Москва галасынын шярг бцржцня сары бахараг сюндц. 

...Аь палтарынын ятяклярини галдырмадан дящлиз  бойу гачан Анна ири гапыны итяляйиб ачды вя 

бу заман отаьын ортасында дурмуш атасы иля дайысыны эюрдц. Онун эюз йашлары ичярисиндя отаьа 

дахил олмасы щяр икисини щювланак айаьа дурмаьа мяжбур етди. 

– Мян дейирдим ки, о мянсиз гача билмяз! Инди мялум олур ки, сиз ону юлдцртмцсцнцз! Сиз 

гатилсиниз! Сиз жанисиниз! 

Яввялжя щяр ики Дмитри щейрятля бир-бирляриня бахды. Сонра ата Дмитри чеврилиб, гызыны сакитляш-

дирмяк истяди. 

– Юзцнц яля ал,Аннушка! Бяли,онун юлдцрцлмяси доьрудур. Биз дя бу эцн ешитмишик. Амма 

ону бойар гадынлары иля тюрятдийи позьунлуглара эюря юлдцрцбляр. Биз бунда ня едя билярик ки? 

– Йалан дейирсян, ата! Мян Ялиш бяйи йахшы таныйырдым, онун яхлагы буна йол вермязди! Щям 

дя буна эюря бурада кимсяни юлдцрмцрляр! Йохса щамыныз арвадсыз вя йа ярсиз галардыныз! 

–Сян ня данышдыьыны анламырсан, Аннушка!– дайы Дмитри диллянди.– О рус дейилди. Ону буна 

эюря  севмирдиляр.  Москва  Русийанын  цряйидир!  Бурада  бир  татарын  мющтяшям  гала  ужалтмасы 

бизим гцрурумузу алчалдар. 

Анна дяли бьыртыларла гышгырды вя айагларыны йеря дюйяжляди. 

–  Мян  сизя  нифрят  едирям!  Эюрцм  сизин  бу  мющтяшям  галаныз  рус  щюкмдар  цзцня  щясрят 

галсын!  Эюрцм  щямишя  бурада  гейри-руслар  щюкмдарлыг  етсин!  Сиз  Кяримли  иля  бирликдя  мяни  дя 

юлдцрдцнцз! Аллащ сизин бяланызы версин! Мян сизи сабащ байрам иштиракчылары гаршысында рцсвай 


 

 

73 



едяжяйям! Гой щамы билсин ки, Кремлини сиз гятля йетирмисиниз. Чцнки о сизлярдян бири дейилди! О 

ясил киши иди! 

Анна байылыб йеря йыхылды. Щяр ики Дмитри Аннайа сары ирялийя атылды. 

Аннанын  чарпайысына  пянжярядян  эцняш  шцалары  дцшцрдц.  О,  эюзлярини  ачан  кими  йанында 

атасыны вя дайысыны эюрдц. Бир анлыьа няся хатырлайыб, тез цзцнц пянжяряйя сары чевирди. Орада ися 

Москва  галасынын  шярг  гцлляси  эюрцнцрдц.  Дейясян  йанындакылар  да  онун  щарайа  бахдыьыны 

эюрдцляр. 

– Язизим Анна, еля билирсян биз Кремлини сяндян аз истяйирик? – дайысы Дмитри Ивановичин ня-

вазишли сяси ешидилди.– Онун юлцмц бизи дя инжидир. Мян онун саламатчылыьы цчцн Ширван щюкм-

дарына сюз вермишям! О чох бюйцк мемар, чох эюзял инсан иди. Амма биз даща ня едя билярик? 

Мян гярара эялмишдим ки, галанын беш гцллясинин щяр бириня мцхтялиф дини адлар верим. Спаски, 

Троитса,  Никола,  Боровитса,..Амма  усталарын  шярг  гцлляси  адландырдыьы  о  гцлляни  инди  мемар 

Кремлинин шяряфиня адландырмаьы гярара алмышам! Сабащ байрам эцнц биз буну халга да елан 

едяжяйик.  Щамы  онун  шяряфиня  шам  йандыражаг,  Мцгяддяс  Руща  дулар  охуйажаг!  Аннушка, 

онун шяряфиня сян даща ня истяйирсянся мян щяйата кечирдя билярям. 

–Якс тягдирдя мяни дя  юлдцрмяк мяжбуриййятиндя  галажагсыныз, елями?  – Анна цзцнц он-

лара сары чевирмядян беля деди.– Наращат олмайын, мян сизи ювлад гатили етмярям. Сиз инди ону 

гиймятляндирмяк истясяниз дя - истямясяниз дя, щяр жцр айры адлар гойсаныз да бу гала бцсбцтцн 

“Кремли” адланажаг. Амма даща щеч ня Ялиш бяйи дирилдиб мяня гайтара билмяйяжяк. Биржя мян 

онун йанына эедя билярям... биржя мян... 

Анна архасыны чевирдийи доьма инсанларын сяслярини тядрижян чох узагдан ешидирди. Онларын ня 

данышдыьынын фяргиндя дейилди. Тякжя бир дяфя ешитдийи “Йегор Булыч” ады азажыг диггятини жялб ет-

ди. Амма Анна мцщафизячи Йегор Булычын она вермиш олдуьу ажы щягигятин мцгабилиндя она 

пул вермиш вя буралардан гачыб, Гафгаза, Ширваншащлар сарайына эетмясини тапшырмышды. Ондан 

шцбщялянсяляр дя даща ону тапа билмяздиляр. Анжаг Йегор Булыч она Ялиш бяйин жясядиндян эю-

тцрдцйц кичик юлчцлц Гуран китабыны чатдыражаьына да сюз вермишди. 

Бу дцнйада даща ону йашадажаг ня галмышды ки? 

Москва галасынын шярг гцллясинин пилляляри иля санки бир аь кабус галхырды.  

Анна сонунжу мяртябянин мейданчасына дахил олдугда пянжяря ойуглары иля цзбяцз галды. 

Бурадан ичярийя долан кцляк онун гызылы сачларыны йеллятди. О иряли эялиб, пянжяря ойуьунун аь-

зында  айагларыны  ирялийя  узадараг  отурду.  Ашаьыда  кился  зянэляри  чалыр,  щамы  йени  галанын  ичя-

рисиндя кечириляжяк байрам ибадятиня тялясирди. Анна Йауза чайындан узагларда эюрцнян ужсуз-

бужагсыз  Русийа  чюлляриня  сары  бахды.  Орада  –  цфцгцн  ян  узаг,  ян  сонунжу  нюгтясиндя  Шярг, 

Гафгаз,  Ялиш  бяйин  Вятяни  Ширван  башланырды.  Инди  йягин  ки,  Ялиш  бяйин  рущу  юз  Вятяниндя,  юз 

язизляринин ятрафында долашырды. О да онун язязи дейилдими? Ня цчцн ондан айры дцшмяли иди? Ин-

дижя она говушажагды. 

Дцшцнжяляриня уйьун олараг, ейни заманда йахасындан чыхартдыьы эцмцшц хянжяри гынындан 

сийирди вя билякляриня чякди. Онун бахышлары узаг цфцглярдяки мяжщул нюгтялярдя долашаркян аь 

либасынын ятякляри дамарларындан фышгыран гырмызы гана бойанды. 

Ашаьыда  –  Чудов  Монастрын  гаршысында  топлашмыш  чохсайлы  адамларын  арасында  бир  няфяр 

гаршыда  дцзцлмцш  мютярям  адамларын  ичярисиндя  бахышлары  иля  кимися  ахтарырды.  О,  башына  боз 

рянэли холоп юртцйц юртся дя вя яйниндя мискин кяндли палтары вардыса да, бахышларыны дяйишя, эиз-

лядя билмямишди. Бу, мярщум мемар Ялиш бяй Кярямлинин ян садиг мцщафизячиси вя даим ону из-

ляйян Йегор Булыч иди. Бирдян онун нязярляри шярг гцллясинин йухары пянжяря ойугларына сары йю-

нялди. Бу андажа орадан санки бир аь эюйярчин пярвазланыб иряли учду. Амма сонра бу “аь эю-

йярчин” сцрятля цзцашаьы дцшмяйя башлады. Йегор Булыч щейрят ичярисиндя ичини чякди вя ялляри иля 

цзцнц гапады. Онун ахтардыьы вя бир гиймятли яманят чатдырмаг истядийи шяхс даща щяйатда йох 

иди. О, йухары йыьылмыш боз юртцйцнц цзцня чякди вя эерийя чеврилди. Йегор Булыч ялини гойнунда 

эизлятдийи Гуран китабынын цстцня гойараг, адамларын арасындан чыхды, щамыны вя щяр шейи лянят-

ляйяряк, буралардан узаглашмаьа чалышды.  



 

 

74 



Жясяди шярг гцллясинин диварлары юнцндя аьаран Аннанын да варлыьындан ятрафа лянят йаьырды. 

Онун рущу ися юзцнцн арзуладыьы йердя иди – Ялиш бяйин йанында.  

Юз ляняти иля эюйляри лярзяйя эятиряжяк ейни йашда даща бир гыз ися щяля доьулмамышды. Онун 

Вятяни узаг Франса иди. 

 

ФРАНСАНЫН АНЛАМАДЫЬЫ ЪАННА ДА”РК  



(* 19- Ф.Щайдн: “Желликонзерт- Д дур Щоб-Аллежро” овгат мусиги) 

 

Щюкмдарлар тарих сящнясиня эялсяляр дя, эетсяляр дя тякжя заман щеч вахт битмир, тцкянмир, 



узанырды. Лакин онун щеч вахт битмяйяжяйиня зяманят йох иди. 

Инэилтяря  иля Франса  арасында эедян мцщарибя дя артыг юз заман чярчивясиндян чыхмышды вя 

ялли сяккиз иля чатыб, бурадан йцз иля доьру эедирди. Даща он йедди ил сонра – 1412- жи илдя Фран-

санын Шампани йахынлыьындакы  Домреми  кяндиндя, касыбламыш задяэан Ъак д”Аркын аилясиндя 

бир гыз дцнйайа эялди. Бу гызжыьаз бцтцн заманларын гящряманлыг символу олажаг Ъанна д”Арк 

иди. 


Инэилтяря  кралы  ЫЫЫ  Едуардын  Франса  тахт-тажында  щаггы  олмасыны  иддиа  етмяси  иля  башланан 

мцщарибядя франсызлар бир нечя ясас дюйцшдя мяьлуб олмуш, юлкянин шимал щиссясини итирмишдиляр. 

Щятта юлкянин рясми кралы ВЫ Карл олса да, фактики щакимиййят уьрунда арманйак вя бургунйон 

груплашмалары арасында мцбаризя эедирди вя ону крал олараг бир еля сайа да салмырдылар. 1415-жи 

илдя  Франса  гошунлары  Азенкур  дюйцшцндя  инэилисляря  аьыр  мяьлуб  олду,Бургундийа  щерсогу 

Горхмаз  Иощанн  инэилислярля  сазиш  имзалады  вя  тезликля  о  Париси  франса  кралы  сарсаг  ВЫ  Карлын 

арвады Изабелла Баварскайа иля бирликдя идаря етмяйя башлады. Вялиящд ВЫЫ Карл ися мюжцзя няти-

жясиндя хилас олмуш вя юлкянин жянубуна гачмышды. 1420-жи илдя вялиящд ВЫЫ Карл шащзадяликдян 

рясмян  мящрум  едилди.  Рясмян  гярара  алынды  ки,  ВЫ  Карлын  юлцмцндян  сонра  онун  гызы 

Йекатрина иля евлянмиш инэилтяря кралы В Щенрих, ондан сонра ися онун оьлу ВЫ Щенрих Франса 

кралы олсун. Амма В Щенрих гяфлятян юлдц, ВЫ Щенрих щяля доггуз айлыг кюрпя олса да Франса 

кралы елан едилди. Инэилис щерсог Бедфорд ися она гяййум тяйин олунду. Инэилисляр зябт етдикляри 

шимали вя жянуби Франса торпагларыны бирляшдирмяк вя бу вязиййятдя Инэилтяряйя гатмаг истяйир-

диляр. Буна мане олан ян бюйцк амил Орлеан шящяринин жидди мцгавимяти иди. 1428-жи илдя Орле-

ан шящяринин жидди мцдафиясиня бахмайараг  шящяр сцгута уьрады. Франса  беляжя  мискин вязий-

йятя  дцшдц.  Вялиящд  ВЫЫ  Карлын  ятрафында  олан  гцввяляр  дя  мцтямади  мяьлубиййятлярдян  без-

миш, рущдан дцшмцшдцляр. Даща бир гядяр беляжя давам едярдися Франса Бюйцк Британийанын 

рясмян йени тяркиб щиссяси олажагды. Ъанна д”Арк мящз беля бир дюврдя мейдана атылды.  О гей-

ри-ади  бир  гыз  иди.  Щяля  он  цч  йашында  икян  о,  мяляк  Микайылла,  сонра  Йекатрина  Александрий-

скайа вя диэяр мцгяддяс рущларла данышмаьа, щятта онларла жанлы цнсиййятдя олмаьа башламыш-

ды. Бир мцддят сонра бу мцгяддясляр Ъаннанын гаршысында бир сыра ачыг-айдын дярк олунан кон-

крет ющтяликляр дурдуьуну билдирдиляр. Нящайят о, Вакулйор шящяринин капитаны Робер де Бод-

рукурун йанына эетди. 

– Орлеан шящяринин инэилисляр тяряфиндян мцщасирясини мян арадан галдыражаьам! Вялиящд ВЫЫ 

Карлы  тахт-тажа  мян  сащиб  едяжяйям.  Бу  инэилис  истилачыларынын  Вятян  торпагларындан  говулма-

сына да мян сябяб олажаьам! 

Робер де Бодрикур вя онун йанында олан забитляр бир йенийетмя гызжыьазын бу сюзляриня ужа-

дан эцлмяйя башладылар. Беля олдугда Ъанна башыны ашаьы салды вя мяйус щалда кяндя гайытды. 

Амма гулаьына эялян сясляр вя эюзц гаршысында пейда олан эюрцнтцляр ону наращат едир, тякид-

ля мцбаризяйя чаьырырды. Буна эюря дя о, ВЫЫ Карла бир нечя мяктуб йазды вя бу мяктубларда 

ону чох йахындан таныдыьыны, онунла сющбятляр етдийини вя онун уьурларына инандыьыны билдирди. 

Бир ил сонра Ъанна йенидян капитан Бодрукурун йанына эялди. Бу дяфя капитан онун гятиййяти 

гаршысында щейран галды, она диггят вя ещтирам эюстярди. О, жидди эюркям алараг Ъаннанын де-

дикляри барядя бир мцддят дцшцндц, дцзэцн гярар чыхартмаьа чалышды. Ъанна она Орлеан дивар-

лары гаршысында баш вермиш “Сийяняк дюйцшц”нц инжяликляриня кими хатырлатдыгда ися о вя ятрафын-

дакылар бярк щейрятляндиляр. Щяр щей онун данышдыьы кими олмушду. Ону кралын йанына апармаг 



 

 

75 



цчцн адам гошулмасы гярара алынды. Йолда Ъаннанын сядагятли достлары жянэавяр Ъан де Меч вя 

Бертран де Пуланъи дя  онлара гошулду. Онлар Шинон гясриня гядяр он бир  эцн йол эетдиляр. Бу 

заман  онларын  йолу  инэилиспяряст  Бургундийадан  кечирди.  Бялядчиляр  бир  нечя  дяфя  эерийя 

гайытмаьы тяклиф етсяляр дя Ъаннанын исрарлы тякидляри гаршысында тяслим олдулар. Онун щярдян бир 

нюгтяйя бахараг фикря эетмяси чох гярибя иди. Бу заман юз бахышлары, цзцнцн мимикалары вя ифа-

дяси иля о санки кимлярляся данышырды. Онун гейри-адиликляри барядя хябярляр крал гясриня юзцндян 

даща тез чатмышды. Буна эюря дя эянж ВЫЫ Карл ону сынамаьы гярара алды. Бу гыз юз мяктубла-

рында  ону  эюр-дцйцнц  вя  таныдыьыны  йазмышды.  Карл  тяряфдашларындан  бириня  юз  гийафясини 

эейиндириб, башдакы тахтда отуртду, юзц ися ону гаршылайан жянэавярлярля бир сырада дурду. Ъан-

на гясря дахил олдугда щеч дя тахтда отурмуш “вялиящдя” сары дейил, жянэавярляр арасында дур-

муш ВЫЫ Карла тяряф эетди вя онун гаршысында тязим еляди. 

–  Ялащязрят,  мян  Франсайа  эюйляр  тяряфиндян,  ону  хилас  етмяйя  эюндярилмишям.  Сиз  мяня 

инанмалы, етибар етмялисиниз. Онсуз да башга щеч бир чыхыш йолунуз йохдур. Ня гядяр истяйирси-

низся сынайын, йохлайын, амма сонда мяня гошун верин! Мян Орлеаны хилас едяжяйям! Мяни ади 

яйалят гызжыьазы щесаб етмяйин! Мян сизин истянилян забитинизля йарыша да билярям. 

Топлашанлар онун бу жясаряти вя гятиййяти гаршысында мяятял галдылар. Амма ону сынамаг-

дан да имтина етмядиляр. Щяйятдя Ъанна дюрд мушкетчиля гаршылашды. Карл она сары юз гылынжыны 

туллады. Ъанна бу гылынжы эюйдя тутуб, инамла дюйцшя атылды. Мушкетчиляр она гаршы юлцмжцл дю-

йцшсяляря  дя,  Ъанна  онларын  дюрдцнцн  дя      гылынжыны    ялиндян  салды,  тяпикля  вуруб  йеря  йыхды. 

Онун  дюйцш  заманы  дяйишиб  тамам  башга  бир  адам  олмасы  Карлын  вя  яйанларынын  нязяриндян 

йайынмады. Сонра о низя тулламагда, ат чапмагда, ох вя эцлля атмагда да щцнярини эюстярди. 

Карлын ятрафында олан щерсог вя графлар щейранлыг ичярисиндя, аьзыачыла вязиййятдя  дуруб бахыр-

дылар. ВЫЫ Карлын шяхси катиби Ален Шартйе: 

– Бу щеч дя ади чюл гызжыьазы дейил!– деди.– О, мащир устад йанында тялим вя дярс алмыш бир 

гыздыр! 

Карл гяти гярар вермякдя чятинлик чякирди. О, юз ятрафындакы танынмыш жянэавярляря сары эю-

зужу нязяр салды. Орлеанын мцщасирясинин йарылмасыны бу сяркярдялярдян щеч бири мцмкцн щесаб 

етмирди. Инди дя башларыны буладылар вя бу гызжыьаза орду етибар едилмясини гейри-жидди щал кими 

дяйярляндирмиш олдулар. Амма Ъаннанын сюзляри иля шяхси кейфиййятляри бир-бирини тамамлайырды. 

Бу гыз гейри-ади бириси иди. 

–Ъанна,.. Сянин сойадын нежя олду?– Вялиящд Карл сорушду. 

–Мясум Ъанна!– Ъанна д”Арк деди. 

–Мясум  ...Ъанна,  мяни  дцзэцн  баша  дцш,  бу  мясялядя  кился  дя  юз  сюзцнц  демялидир.  Сяни 

Пуатйейя апарсынлар вя орада рущаниляря дя юз мясумлуьуну исбата йетир. Разы ола билмярям ки, 

якс нятижя алындыгда кился мяни лянятлясин. 

Ъанна вялиящд Карла баш яйиб тязим етди вя: 

–Истясяниз  бизим  йерляря  дя  сорьу  эюндяря  билярсиниз.  Бизим  нясилдян  инэилис  жясусу  чыха 

билмяз. Бу ня гядяр тез оларса, Франса да бир о гядяр тез хилас олажаг. 

Вялиящд ВЫЫ Карл она бахараг бир гядяр фикирляшди, сонра: 

–Бялкя  сянин  мяня  демяк  истядийин  даща  няся  вар?–  дейя  сорушду.–  Варса,  буйур,  йола 

чыхмаздан яввял бизя билдир. Щяр шейин дцзцнц биринжи мян билмялийям! 

Ъанна д”Арк она диггятля бахды вя там гятиййятля: 

–Тезликля  Сиз Франса  кралы  олажагсыныз!  –  деди.–  Бахмайараг  ки,  йахынларыныз  Сизя  гаршы  бу 

гядяр лагейид вя юэей мцнасибят бясляйирляр, амма Сиз ВЫ Карлын щягиги оьлу вя щягиги вариси-

синиз! Кралыг тажыны Сиз юз башыныза мяним дя йахындан иштиракымла гойажагсыныз! 

Карл вя ятрафындакылар бу сюзлярдян мямнун олдулар. 

Ъанна Пуатйе шящяриндя рущаниляр гаршысында сорьудан кечмяйя йолландыгдан сонра Шинон 

гясриндя  вялиящд  ВЫЫ  Карл  вя  щерсог  Алансонски  бир  нечя  эцн  эярэин  мцзакирялярдя  Ъаннайа 

инамы исбата йетирмяйя чалышдылар. 

– Онда гейри-ади жясарят, гятиййят, шцжаят, бюйцк гцввя вар! 

–Бу гыз бизим ян мащир яскярдян даща бажарыглы эюрцнцр. 


 

 

76 



–Мянжя бизим забитлярдян, щятта сяркярдялярдян дя мащирдир дейя билярик. 

–Хейр,  Ялащязрят!  Биз  ону  Ла  Эир  вя  Потон  де  Сентрайл  кими  сяркярдямизля  мцгайися  едя 

билмярик! О сцдямяр гызжыьаздыр! 

Сон сюзляри дейян граф Дйунйа иди. Онун бу сюзляри вялиящд Карлы ажыгландырды. 

–Мяни  кимин  даща  цстцн  олмасы  дейил,  кимин  Франсаны  хилас  едяжяйи  марагландырыр.  Бизим 

сяркярдяляримиз юзлярини доьрултмадылар! Мян Ъаннайа... Ъанна... 

–...Ъанна д”Арка!– дейя граф Дйунйа беля ялавя едяряк онун сюзцнц тамамламаг истяди. 

Вялиящд Карл ону эюзужу сцздц вя: 

– Хейр, Мясум Ъаннайа!– деди.– Мян Мясум Ъаннайа инанырам!  

Бу  заман  серемонйестр  чапарын  эялдийини  вя  Пуатйедян  хябяр  эятирдийини  билдирди.  Вялиящд 

чапарын  дахил  олмасына  ялинин  ишаряси  иля  ижазя  верди.  Чапар  ичярийя  дахил  олуб  тязим  етди  вя 

эятирдийи  бир  мяктубу  вялиящдя  узатды.  Карл  мяктубу  ачыб  охуду.  Охудугжа  онун  сифятиндя 

разылыг ифадяси вя тябяссцм эюрцндц. 

–Буйурун, бу да килсянин мцнасибяти! Кился Ъаннанын мясум олдуьуну, рущи жящятдян саь-

ламлыьыны вя ясил христиан олмасыны тясдиг едир. Щятта она киши палтары эейнимяйя дя ижазя верилир. 

Кился она цзяриндя Иисанын тясвири олан байраглар тутмасыны да мягбул щесаб етмишдир! Буйурун 

бахын! 

Мяжлися топлашанлар бир-бир мяктубу алыб бахдылар вя юз щейрятлярини эизлятмядиляр. Сонра ися 



щамы  тяслим  олдуьуну  бахышларыны  ашаьы  дикмякля  ифадя  етди.  Тякжя  граф  Алансонски  мямнун 

тябяссцмля эцлцмсяйирди. Вялиящд ВЫЫ Карл цзцнц шяхси катиби Ален Шартйейя тутду. 

–Бу эцндян етибарян  мян, Мясум Ъаннаны  франсыз гошунларынын команданы  тяйин едирям! 

Бцтцн сяркярдяляр, гошун рящбярляри, командирляр, забитляр, яскярляр Ъаннанын табелийиня кечир! 

Мяндян башга кимся онун ишляриня гарыша билмяз! Мян дя гарышмайажаьам! Граф Алансонски 

ися онун штабынын ряиси тяйин олунур!  

Вялиящдин бу ямрини щамы фараьат вязиййятдя динляди вя йеня дя баш яйяряк гябул етмяляриня 

ишаря вермиш олдулар. Ъанна д”Аркын йашадыьы яйалятдян дя онун юзцнцн вя няслинин барясиндя 

ян эюзял мялуматлар алынды. Онун цчцн силащ мцяййянляшдириляркян Ъанна Сент-Катрин-де Фйер-

буа килсясиндя сахланылан вя Бюйцк Карла мяхсус олдуьу билинян бир бюйцк вя аьыр гылынжы сечди. 

Артыг юлкяни Франса  ордусуна Аллащын эюндярмиш олдуьу бир  шяхсин командан тяйин едилмяси 

барясиндя хябярляр долашырды. Бу ися щям мювжуд ордунун фяаллыьыны вя никбинлийини, щям дя хал-

гын арасындан кюнцллцлярин мцражиятлярини артырмышды. Ъанна гошунун формАлашмасында шяхсян 

иштирак етди.  

Щямин илин 29 апрелиндя Ъанна д”Арк кичик щиссялярля Орлеана дахил олду. Артыг май айынын 

4-дя Сен-Лу бастионунун тутулмасы иля илк гялябя газанылды. Сонра бу гялябяляр бир-бирини сыРа-

лады. Май айынын 8-дя инэилисляр даща дуруш эятиря билмядиляр вя Орлеан франсызларын парлаг гяля-

бяляри иля там азад олунду. Бу хябяр Шинон гясриндя бюйцк жошгу иля гаршыланды. ВЫЫ Карл ушаг 

кими  севинирди.  Диэяр  сарай  яйанлары,  хцсусян  дя  дин  хадимляринин  додаглары  тяяжжцбля  бцзцл-

мцшдц. Вялиящд буну дягиг сезся дя йеня бир инжя щягигяти баша дцшмяди. Щеч демя кился Ъан-

наны  она  эюря  гябул  етмишди  ки,  вялиящдин  бир  эянж  гыза  мющтаж  олдуьуну  вя  онун  щюкмян 

мяьлуб  олажаьы  тягдирдя  ися  вялиящдин  сон  нцфузуну  да  итиряжяйини  дцшцнцрдц.  Амма  Ъанна 

д”Арк ардыжыл гялябяляр газанырды. Онун шяхси дюйцш шцжаятляри барядя мялумат верян чапар да 

юз ашкар щейранлыьыны эизлядя билмирди. 

–  Орлеан  гызы  бир  ялиндя  дин  байраьы  тутараг  щяр  ики  ялиндя  силащ  олан  инэилислярдян  даща 

мятанятля вурушур! 

Ъаннанын сонракы гялябяляри ийун айынын 18-я кими давам етди вя бу дюйцшлярдя о Лцар-Ъар-

ъону,  Мен-сцр-Лцары,  Боъанси  азад  етди.  Сонунжу  дюйцш  Пате  шящяри  йахынлыьында  инэилислярин 

мяшщур сяркярдяляри Талбот вя Фастолфун башчылыг етдийи ордуйа гаршы кечирилди. Бурада инэилисляр 

тамамиля  дармадаьын  едилдиляр,  Фастолф  дюйцш  мейданындан  гачды,  Талбот  ися  ясир  дцшдц.  Бу 

гялябя артыг щамынын нязяриндя Ъаннанын Илащи эюндяриш олмасыны тамамиля тясдиг едирди. Бцтцн 

Франса айаг цстцндя иди вя щамы гялябяйя там инамла, язмля, жясарятля дюйцшцрдц. Бу орду иля 

даща Авропанын истянилян юлкясини, щятта Инэилтяряни юз торпаьында диз чюкдцрмяк оларды. Ъанна 


 

 

77 



Вялиящдин йанына эялди вя ону кралларын яняняви тажгойма мярасимляринин кечирилдийи Реймсдя 

тажгойма  мярасими  кечиртмясинин  вахты  чатдыьыны  билдирди.  ВЫЫ  Карл  бундан  имтина  едя 

билмязди. Бу онун ян бюйцк арзусу иди. О бу арзуйа мящс Ъаннанын сайясиндя чатырды.  

Адятян тажгойма айини заманы кился йени крала “миро” адлы валещедижи ятирли маддя  сцртцр-

дц. Ъаннадан ися тябиятян бу ятир дуйулурду. Бунсуз да Франса Ъанна д”арка валещ олмушду. 

Она эюря шящярляр бир-бир гапыларыны ВЫЫ Карлын цзцня ачыр, она бийят эятирирди. Ийул айынын 17-дя 

Ъанна  д”Аркын  иштиракы  иля  ВЫЫ  Карлын  Реймсдя  тянтяняли  тажгойма  мярасими  кечирилди. 

Мярасимдян сонра Ъанна Карлы инди дя Парися дахил олмаьын важиблийиня инандырды. Карл буна да 

разылыг верди. Амма сонра тяряддцдляр, шцбщяляр, мцхтялиф мякрли ниййятляр ону йолундан аздыр-

ды вя  о гошунун эерийя гайытмасы вя  бурахылмасы барядя ямр верди. Эуйа ки,  гошунун йорул-

масы, йенидян комплектляшдирилмясиня ещтийаж йаранмышды. Ъанна юз сямимиййяти иля щейрят едир, 

бу кими гярарларын мащиййятини вя ящямиййятини анламырды. Бу гятиййятсизлийин диэяр сябябляри дя 

варды. Халг Ъаннанын Илащи эюндяриш олдуьуна там инанмышды вя онун нцфузу юлкядя кралдан 

да, килсядян дя даща артыг иди. Бу ися щям дя килсяни чох наращат етмяйя башламышды. 

– Парис азад едилдикдян сонра Ъанна цчцн краллыьы яля кечиртмяк бир еля чятин олмайажаг.– Си-

нясиндян гызылы хач асылмыш, гара папаглы гожа йепископ Карла астажа беля деди.– Даща гошунда 

йцксяк дюйцш ящвал-рущиййяси вар. Сиз юзцнцз бу гошунла няинки Париси, щятта Лондону тута би-

лярсиниз. Она эюря дя бу фцрсяти ялдян вермямялисинз. Ъанна д”Арк даща юз ишини баша чатдырмыш-

дыр. Инди ондан жан гуртармаг мягамыдыр. Париси Сиз юзцнцз азад етсяниз даща ляйагятли олар. 

Крал ВЫЫ Карл бу сюзлярядя бюйцк щягигят олмасына инамла она етираз етмяди. 

Дюйцшляр 1430-жу илин йазында бярпа олунду. Лакин дюйцшляр чох лянэ эедир, гошуна кюмяк 

олунмур, сарайдан эюндярилян бивеж ямрляр, якс эюстяришляр Ъаннаны юзцндян чыхардырды. Майын 

23-дя  она  Компенйу  галасынын  бургундийалылар  тяряфиндян  мцщасиряйя  алынмасы  барядя  мя-

лумат верилди вя Ъанна орайа тяжили кюмяк цчцн эюндярилди. Лакин бу габагжадан гурулмуш бир 

ойун иди. Ъаннанын кичик щярби щиссяси бургундларын бюйцк гошуну гаршысында шящяря тяряф эери 


Yüklə 7,28 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   89




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin