17
gerçəkliyin praktik və nəzəri surətdə qavranılmasını təmin
edən müxtəlif üsulların, tərzlərin, əməliyyatların məcmusu
başa düşülür. Mövcud bilikərin əsasında yeni elmi faktlar,
elmi məlumat və biliklər almaq üçün tətbiq edilən
üsullardır. Tədqiqat metodları tədqiqatçının qarşısına
qoyduğu məqsədə çatması üçün və ya ona nail olmağa
imkan verən müxtəlif üsullar tərz və əməliyyatların
məcmusudur. Elmdə metod idrak yoludur, bu yolla təd-
qiqatçı həqiqətə doğru (konkret olaraq tədqiqat obyektinə
və predmetinə doğru) irəliləyir.
Ümumiyyətlə tədqiqat metodları üç qrupa bölünür:
1) Empirik tədqiqat metodları (müşahidə, müsahibə, eks-
periment); 2) Həm empirik, həm də nəzəri səviyyəli tədqi-
qat metodları (mücərrədləşdirmə, təhlil və tərkib, induk-
siya və deduksiya, modelləşdirmə və s. ); 3) Nəzəri tədqi-
qat metodları (Ümumiləşdirmə, sistemləşdirmə, qrup-
laşdırma, müqayisə etmə, təhlil etmək, ölçmək və s).
Qeyd edək ki, universal metod yoxdur. Hər hansı bir
problemi, pedaqoji sahəni, predmeti, obyekti öyrənmək,
tədqiq etmək üçün özünəməxsus tədqiqat metodları vardır.
Məsələn , tədqiqat metodu kimi magistrant müsahibə,
müşahidə, eksperiment, test, müqayisə, təhlil, ümumi-
ləşdirmə, arxiv sənədlərinin, məktəb sənədlərinin öyrə-
nilməsi və s. metodlardan istifadə edə bilər.
Dostları ilə paylaş: 
