Yoyli po’lat eritish pechlari

---

YOYLI PO’LAT ERITISH PECHLARI. 
Po’latni takroran eritishni vakuum yoy pechlarda xam amalga 
oshirish mumkin. qayta eritish xuddi elektr shlakli qayta kuyishga 
o’xshagan mis katalizatorlarda qilinadi. Zarur paytlarda ikki martali qayta 
eritish xam amalga oshirilishi mumkin.
VYoP larning qo’llanish sohasi keng. Ularda po’lat eritishdan tashqari, 
qiyin eriydigan va ximik jihatdan aktiv metallar (titan, molibden, vol’fram, 
sirkoniy va uning qotishmalari, xamda tantal, niobiy, berilliy va 
boshqalar)ni eritishda xam qo’llaniladi. Vakuum himoya muxiti xamda 
gazni haydashni ta’minlovchi texnologik faktor hisoblanadi.
VYoP konstruksiyasi – bu qurilmalar EShPlariga qaraganda ancha 
murakkab va qimmat. Ular o’zgarmas tokda ishlaganliklari uchun 
o’zgartirish qurilmalari zarur bo’ladi. 
VYoPda eritish sarflanmaydigan elektrod bilan katalizatordagi 
qotishmaga eritish ko’rinishida amalga oshiriladi 
(13.1-rasm). 
13.1-rasm Carf qilinadigan elektrodli 
VYoP konstruksiyasi. 
Vol’fram (grafit) uchli (7) 
elektrod (6) pech’ kamerasi(4), 
maxkamlashlar 
(2) 
orqali
o’tuvchi va tok keltirgichga ega 
bo’lgan shtokka (5) payvand 
qilingan. 
Bu shtok aylanganda uning 
uchi katalizatorda aylana
chizadi. 
Elektrodning uchi (7) va metall 
vanna (8) orasida yoy paydo 
bo’ladi. 
Bunkerdan (3) ta’minlagich orqali kameraga shixta o’zatiladi. Eriyotgan 
shixta kristallizatorda kuyma (9) hosil qiladi. Metall quyma elektrod 
materiali (vol’fram, grafit) bilan ifloslanadi. Shuning uchun bunday pechlar 
kam ishlatiladi. 
Sarflanadigan elektrodli VYoP konstruksiyasi. 
Sarflanadigan 
elektrodli 
VYoP 
konstruksiyasi 
13.2-rasmda
ko’rsatilgan. Sarflanadigan elektrod 3 elektrod shtok 1 oxiridagi

---

ushlagichga 2 mahkamlanadi. Sarflanadigan elektrod katalizatorda 5
o’rnatiladi.
Elektrodni taglik (7) da yotgan oldirgich (6) ga tekkuncha pastga 
tushiriladi, elektr manbasi ulanadi, elektrod sal ko’tariladi va elektr yoyi 
paydo bo’ladi. Metall erib, taglikka oqib tushadi va sovib kuyma (8 ) ni 
hosil qiladi. Shu bilan birga quymaning yuqori qismida suyuq metall vanna 
4 saqlanib turadi. 
Soviyotganda 
metall 
hajmi 
kichrayadi 
va 
u 
bilan 
kristallizator 
orasida 
xalqasimon jism hosil bo’ladi. 
Shlak bo’lmaganligi uchun, 
metallning sochilishi yuzaga 
keladi va metall tomchilari 
katalizator 
devorlarida 
ғovaksimon metallning po’stloq 
qatlami (9) ni tashkil qiladi.