Z. A. Nazarova, Yo. S. Karieva, G. M. Tureeva, N. S. Fayzullaeva, Sh. F. Iskandarova

Kremlar sifatini baholash. Kosmetik kremning sifatini baholash GOST 29188.0-91 bo‘yicha amalga oshiriladi. Bunda krem namunalari tanlab olinidi (tasodifiy tanlab olish yo‘li bilan):
Tashqi ko‘rinishi, hidi va bir xilligini aniqlash. Kosmetika vositalarining tashqi ko‘rinishi, hidi va bir xilligi organoleptik usulda tasdiqlangan tarkib bo‘yicha tayyorlangan etalon namunasi bilan solishtirish yo‘li bilan amalga oshiriladi.
Surtma xolidagi mahsulotlar. Aniqlanadigan mahsulot oq emal bilan qoplangan plastinkaning bir chetiga 1-2 mm qalinlikda surtiladi, shu kabi plastinkaning boshqa chetiga etalon namuna surtiladi. Surtmalarning tashqi ko‘rinishi va rangi solishtiriladi, so‘ng surtmalar barmoq orasida ezilib, dag‘al zarrachalarni yo‘qligi (bir xilligi) va konsistensiyasi tekshiriladi.
Izoh. 1. Surtmaning rangi teri rangiga mos kelishini solishtirish uchun, surtma va etalon namunalari qo‘l terisiga surtib ko‘riladilar.
2. Mahsulotning suv ta’siriga barqarorligini aniqlash uchun, namlangan barmoqlar bilan bir necha marta namuna ustidan yurg‘iziladi, bunda barmoqlarda sezilarli iz qolmasligi kerak.
3. Lakning barqarorligini va qotish vaqtini aniqlash uchun mahsulot va etalon namunalari tirnoqlarga ikki marta surtiladi.
Mahsulotning hidini aniqlash. Kosmetika mahsulotlarning hidini aniqlash uchun organoleptik usuldan foydalanadilar: tayyor mahsulot tasdiqlangan retseptura bo‘yicha tayyorlangan etalon namuna bilan solishtiriladi.
Qovishqoqlik har bir mahsulot uchun alohida belgilangan diametrga ega NILKa voronkasidan 100 ml mahsulot namunasining oqib tushish vaqtiga aytiladi. Pastki teshigi berkitilgan, aniq vertikal holatda joylashtirilgan voronkaga chetiga etgunicha yaxshilab aralashtirilgan mahsulot namunasi quyiladi. Voronkaning ichki qavatiga suv yuborilib, namunaning harorati aniq 20⁰ S da ushlab turiladi. Voronka tagiga hajmi 100 ml li silindr qo‘yiladi. Mahsulot namunasining qovishqoqligini aniqlash uchun voronka krani va sekundomer bir vaqtda qo‘yib yuboriladi. Silindra oqib tushgan mahsulotning hajmi 100 ml etishi bilan, sekundomer to‘xtatiladi va oqib tushishga sarflangan vaqt hisoblanadi.
Izoh. Vazelin, yog‘li asoslar va kremlarning qovushqoqligi viskozimetrik usulda aniqlanadi. Buning uchun Ostvald-Piknevich (o‘lchov birligi - santistoks) yoki Engler viskozimetrida (o‘lchov birligi – Engler gradusida) aniqlanadi.
Kremlar tashqi ko‘rinishi: hidi va rangi bo‘yicha, bir xilligi bo‘yicha va boshqa fizik-kimyoviy ko‘rsatkichlari bo‘yicha baholanish mezonlari 5-jadvalda keltirilgan.