t a ’lim i m a z m u n in i shakllantirishga bunday yondashishning samarasi
kam b o ‘lib ch iq d i, c h u n k i o'quvchilarga juda k o ‘p axborotlar beriladi.
N atijad a axborotlar q ism a n va yuzaki o'zlashtiriladi.
Bu nazariyaning b osh q a tarafdorlari empirizm g'oyalarini ilgari
suradilar ( lo tin c h a «empiria» — tajriba). Faylasuf-empiristlar, xususan
www.ziyouz.com kutubxonasi
ingliz faylasufi G .Spenser (1 8 2 0 — 1903-yillar) bilish tajriba chegarasidan
c h iq a o lm a y d i va bilim m a n b a y i faqat tajriba h is o b la n a d i , deya
t a ’kidlaydilar. B un d an q u y id a g i p e d a g o g ik x u lo s a la r chiqariladi:
o ‘quvchilarni asosan tabiiy-ilm iy bilimlar bilan qurollantirish kerak,
t a ’lim m a t e r i a l l a r i n i t a n l a s h u c h u n e s a h a y o t g a , k e la j a k d a
o ‘quvchilarning am aliy faoliyatlari u c h u n zarur boMgan bilim larga
murojaat qilish kerak. M o d d iy t a ’lim nazariyasi real v o ‘nalish deb
ataluvchi maktab ta ’limi asosini tashkil etadi. M asalan, X I X asr oxirlari
X X asr boshlarida Rossiya va T urkistonda real g im n a z iy a va real bilim
yurtlarida o ‘qitish qadimgi va g ‘arbiy Yevropa tillarini o ‘rganishga emas,
balki tabiiy-ilmiy fanlar (matematika, fizika, ximiya va boshqalar) hamda
am aliy xususiyatli fanlarni o ‘zlashtirishga asoslangan.
F o r m a l va m o d d i y t a ’lim n a z a r i y a l a r i n i K . D . U s h i n s k i y va
A . A v lo n iy la r ju d a asosli tanqid qilad ilar. K . D . U s h i n s k i y b ilim la r n i
o ‘zlashtirishdan u zo q boMgan form al d eb a ta lu v ch i rivojlanish o ‘ylab
to p ilg a n y o l g ‘o n deb aytadi. H ar bir fan bir or-bir b o s h q a narsa bilan
Dostları ilə paylaş: |
