‘z b e k ist o n r esp u b L ik a si oliy va 0 ‘rta maxsus ta’l im V a zir L ig I



Yüklə 7,77 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə62/295
tarix02.12.2023
ölçüsü7,77 Mb.
#171704
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   295
Falsafa (1)

Karimov. 
Yangicha fikrlash va ishlash — davr talabi. Asarlar, 
5-jild. Т., ,,0 ‘zbekiston“ , 1997, 181 — 182-betlar.
73


q a y tm a sa, X udo u larn i jaz o lay d i. Bu ja z o d a n q o ‘rq q an kish ilar 
o 'z la rin in g y o m o n x u lq -a tv o rla rid a n voz k e c h ish i, q u tu lish la ri 
lozim . Bu esa, y a n a u larn in g irodalariga b o g 'liqdir.
T a fta z o n iy o ‘z bilish n azariy asid a Ib n Sino (Ib n S ino n arsa va 
h o d is a la r h a q id a g i h o s il q ilin g a n m a ’lu m o tla r n i b ilim , d e b
h iso b la y d i)d a n farq qilib, n arsa va h o d isa la r h aq idag i erish g an
m a ’lu m o tla rn i in so n n in g h is-tu y g ‘u va b ilim lari o ‘rtasid agi vosita 
boM uvchi b o sq ich , deb tu sh u n a d i. U n in g q a ra sh ich a , in so n bilish 
ja ra y o n i u c h sh a rtn i ta q o z o etadi:
1. H is -tu y g ‘u a ’zo lari va a sh y o la rn in g o ‘zaro t a ’siri.
2. Bu t a ’sirning in so n ru h iy ati to m o n id a n qabul qilinishi.
3. A qliy b ilis h 1.
T aftazoniy fikricha, h is-tu y g ‘u a ’zolariga ashyolar va hodisalar 
ta ’sir etib, tashqi hissiyotni paydo qiladi, tashqi his-tuyg‘u hissiyot 
asosida so ‘ng ichki h is-tu y g ‘u paydo b o 'lad i. Bu his-tuyg‘ular va 
hissiyotlardan, ularning shakllaridan bilim shakllanadi. B unda hissiyot 
ashyolar va h odisalardan, ularning zaruriy sifatlari va aloqalari bilan 
birgalikda, faqat tashqi qiyofalarinigina qabul qilib oladi. Shu sababli 
Taftazoniyning fikricha, hissiy tasaw urga ega b o ‘lish u ch u n ashyo yoki 
narsaning o ‘zi bo'lishi shartdir. Lekin, aqliy bilish u c h u n m od diy
asoslar (ashyo yoki b u y u m )d a n a n c h a u zoqlashgan h o ld a hissiy 
bilim larga tayanib, u lard an yuqori ko'tarilish kerak, aqliy bilish an a 
shu y u q o riro q b o sq ich d a hosil b o 'lad i. U ning qarash ich a, aqliy 
bilishning shakllari 

Yüklə 7,77 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   295




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin