‘z b e k ist o n r esp u b L ik a si oliy va 0 ‘rta maxsus ta’l im V a zir L ig I

mumkinot
h o la tid a b o 'lg a n . M u m k in o t, A lish e r N a v o iy fik rich a, o 'z a ro zid
1 Alisher Navoiy. Lisonut-tayr (Nasriy bayoni), Т., 1984, 11-bet.
80

---

y o k i b i r - b ir i d a n fa rq q ilu v c h i v u ju d la r n in g b irlik h o la tid ir . 
M u m k in o tn i tash k il q ilg an o ‘z a ro zid y o k i farqli v u ju d la r b ir- 
b irid a n ajralsa, o ra d a p a y d o b o ‘lg an farq tufayli u la r z u h u r q iladi 
va m a ’lu m k o ‘rin ish g a ega b o ‘lad i. A g ar z u h u r q ilin g an farqli 
vujudlar birlashsa, u larn in g sifatlari y ashirin h olatg a o ‘tad i va aw alg i 
alo h id a k o ‘rin ish larin i y o 'q o ta d i. D e m a k , m u tla q b o rliq n in g o ‘zid a 
zid va farqli jih a tla ri b o ‘lib, b u jih a tla r, farqli sifa tla r b ir-b irid a n
ajralgan m u tlaq bo rliqnin g yaratuvchilik ijodi sifatida am alga oshadi. 
Farqli sifatlar b ir-b irig a q o 'sh ilg a n d a esa, u la r yag o n a farqli h o latga 
k elib , a d o g ‘i (b o m i y o ‘q q ilish ) y u z a g a k e la d i. L e k in , b u n d a
b o m in g y o ‘q b o 'lis h i va y o ‘q n in g b o r b o 'lis h i h a m nisbiy, y a ’ni 
b o rliq n in g sifati z o h ir h o la tid a n b o tin g a o 'tis h d a n ib o ra t b o 'la d i, 
a m m o u z o t jih a tid a n y o ‘q b o 'lm a y d i.
A lish er N a v o iy k o in o td a g i en g y e tu k v u ju d
— mavjudot 
d eb, 
in so n n i hisob layd i. U n in g c h a , in so n b u tu n tirik m av ju d o tn in g
g u lto jis id ir . S h u n in g u c h u n u n in g ijtim o iy - f a ls a f iy q a r a s h ­
la rid a in so n m u a m m o s i sa lm o q li v a y e ta k c h i o 'r in n i egallagan. 
A lish e r N a v o iy fik ric h a , X u d o n in g o la m n i y a ra tis h d a n b o s h
m aqsadi h a m in sond ir. In so n b u tu n b o rliq n in g k o 'rk i va sharafidir.
A lish e r N a v o iy fik ric h a , in so n n in g la tif va sh arifligin ing boisi 
shundaki, in so n d a ilohiyotning b u tu n k o 'rk i va k u c h -q u d ra ti, sir-u
sin o a ti h a m m a d a n k o 'r a to 'la r o q va m u k a m m a lro q m u ja ssam - 
la sh g a n d ir.