falsafiy talqini ham ilm iy adabiyotlarda o ‘z ifodasini topm oqda. G lobal m uam m olarni falsafa nuqtayi nazaridan o ‘rganishda, dastaw al ularning m ohiyati, kelib chiqish sabablari, bartaraf etish y o ‘llarini, u m u m m eto d olo g ik jihatlarini tadqiq etishga e ’tibor b erilm oqda. B uning u ch u n bu m uam m olarn i tahlil q ilish d a 238
falsafaning tarixiylik, m antiqiylik, tizim iylik kabi tam oyillariga suyanilm oqda. G lob al m uam m olar insoniyat rivojlanishining natijasi hisoblansa-da, hozirgi zam on sharoitida yuzaga kelgan ijtimoiy- iqtisodiy vaziyatning ham oqibatidir. Kelib chiqishi, chuqurlashib borishi, k o ‘lami va hal etilishining murakkabligi jihatlariga ko‘ra, ularni uch guruhga ajratish mumkin: Birinchisi, mavjud ijtim oiy tuzum ning tabiati, turli mintaqa davlatlarining xilm a-xil manfaatlari bilan taqozo etilgan m uam molar. Ikkinchi guruhi, ,,inson-jam iyat“ tizim i doirasidagi m unosa- batlardan kelib chiqadigan m uam m olar. U chinchisi, ,,ja m iy a t-ta b ia t“ tizim i d oirasidagi m u n o sa - batlardan kelib chiqadigan m uam m olar. G lobal m uam m olarning turlari o ‘zaro qanchalik farqlansa- da, bu sohalardagi um um iylik, dastavval, butun insoniyatning hayoti shart-sharoitlari, im koniyatlari va istiqboli masalalaridir. Ikkinchi tom ond an, ular u yoki bu darajada hozirgi davrning bosh om ili — fan-texnika inqilobi bilan aloqadordir, y a ’ni uning oqibatidir. Bizning davrimizda fanning rivojlanish sur’atlari g ‘oyat kattadir. Fanda erishilgan kashfiyotlar tezda yangi texnika vositalari yaratishni ta’m inlasa, o ‘z navbatida, texnika rivojlanishi ham fanda