Z. G. Gapparov sport psixologiy asi

Yurish — o‘z-o‘zini tartiblash vositasi sifatida qadim zamonlardan buyon alohida e’tirof etib kelinadi. Yurish — bu faqatgina jismoniy yuklama emas, balki bu harakat ritmi, harakat sur’ati va qaddu qomat rasoligi hamdir. Ritm organizm funksiyalari ishiga muayyan sinxronlikni (uyg‘unlikni) baxsh etadi, qo‘shimcha kuch beradi, yaxshi kayfiyat hosil qilib, kishiga tinchlantiruvchi ta’sir ko'rsatadi.
Yuqori darajadagi psixik tartiblash samarasiga erishish uchun kishi erkin yurishi, o‘zini zo‘riqtirmasligi, o‘z tanasini tik tutib, u yoqdan bu yoqqa lapanglamasligi kerak. Kishining yurishi yengil, xuddi uchib ketayotgandek bo‘lishi va uning o‘ziga xuddi raqs kabi shodlik va sevinch tuyg‘ularini baxsh etishi lozim.
Muayyan darajada o‘zlashtirilgan temp konkret faoliyat va jarayonni samaraliroq qiiish maqsadida eng maqbul intensiv tarzda sozlanishi mumkin. 40 yoshgacha bo‘lgan sog‘lom kishilar bir daqiqada 130 qadam sur’at bilan yurishlari mumkin. Bunday “sozlovchi” yurishning umumiy davomiyligi - 20-30 daqiqa bo‘ladi. Ishchanlik qobiliyatini tiklash maqsadida daqiqasiga 90 qadam sur’at bilan yurish nihoyatda foydali bo'ladi. Bunda yurishning davomiyligi bir yarim soatgacha bo‘lishi lozim.

Asabdagi zo‘riqishni bartaraf etish uchun yurish mashqini psixik o‘z-o‘zini tartiblash usullari bilan qo'shib olib borgan ma’qul. Buning uchun butun diqqatni aynan yurish jarayoniga, uning barcha detallariga qaratish kerak bo'ladi. Bunda o'zingiz uchun biror-bir ritmni tanlab uni o'zingiz hisoblab borasiz yoki biror-bir kuy ostida harakatlanasiz.
Samaradorlikni oshirish uchun tempni o'zgartirib turish zarur: 1-2 daqiqa yuqori temp, undan keyin esa tempni tushirib o'z sezgilaringizga quloq tutasiz. Sekin, o‘z xatti-harakatingizdan rohatlanib yuring. Salbiy hissiyotlar paydo bo'lishi bilan yana tempni ko'tarib organizmga vaqtinchalik qo'shimcha yuklama bering.
O’z—o'zi bilan yoki boshqa yo'lovchilar bilan musobaqalashish ham o'z-o'zini tartiblashning yaxshi samarasini beradi. Bunda qadam uzunligini, tovondagi kuchlanishni va hatto harakatlanish uslubini ham o'zgartirish mumkin: orqa bilan yurish, oyoqlarni chalkashtirib yurish va hokazo.
Yurish mashqlariga ajratilgan vaqtni ixtiyoriy ravishda tanlash mumkin. Biroq, tushlik tanaffus paytidagi 10-20 daqiqalik, uyqudan

2. 
   2.5 soat oldin 30-60 daqiqalik, uyqusizlikka uchraganlar uchun esa yotishdan 30-40 daqiqa oldin 15-20 daqiqalik sayrlar, ayniqsa yaxshi samara beradi.
   

Yolg'iz, bog'da, xiyobonda, sohil bo'yida o'z o'y - xayol- laringizga berilib, tabiatning ko'rkam jamolidan bahra olib sayr qilish eng yaxshi usuldir.