XX asming 90-yiIlarida psixologiyada “kognitiv ta’lim” yo‘nalishi paydo bo‘ldi. Mazkur yo‘nalish doirasida kognitiv ta’limning individual metod va uslublarini ishlab chiqish, tafakkur jarayonini faollashtirish, ijodiy qobiliyatlami diagnostika qilish, bolalar va kattalaming ijodiy qobiliyatlari, yashirin salohiyatlarini myobga chiqarish muammolari o‘iganiladi. Xorijiy psixologlar kognitiv taiim sohasida o‘zlarining asosiy e’tiborini mehnatga yaroqsiz, nogiron bolalar, savodsiz kattalaming taiim olishi uchun zarar boigan kognitiv qobiliyatlarini rivojlantirish masalasiga qaratadilar. Rus psixologlari ko‘proq oliy maiumotli, intellektual qobiliyati yuqori kattalaming ijodiy tafakkurini faollashtirish metodlari va maxsus texnologiyalarini ishlab chiqishga e’tibor beradilar. Kognitiv taiim muammolari yaqin yillardan boshlab keng muhokama qilinayotgan boiishiga qaramay, ular o‘zining uzoq tarixiga ega. XX asming 20-yillaridayoq A.Binl tomonidan fanga “aqliy ortopediya” tushunchasi kiritilgan edi. Jismoniy ortopediya umurtqa pog‘onasidagi nuqsonlami to‘g‘rilaganday, A.Binlning fikricha, mental-aqliy ortopediya diqqat, xotira, idrok, aqliy qobiliyatlar, irodani to‘g‘rilash, rivojlantirish va mustahkamlashi kerakedi. Kognitiv ta iim muammolari boshqa mashhur psixologlar J.Piaje, L.S.Vigotskiy, J.Braner kabilaming ham diqqatini tortgan. J.Piaje psixologiyaga “kognitiv stmktura” haqidagi g‘oyani olib kirdi. Uning fikricha, kognitiv strakturalar insonning nimani qila olishi va nimaga qodir boimasligini belgilab beradi. Mazkur strakturalar ongsizlikka tegishli boiib, ular tafakkurga muayyan yo‘nalish beradilar. Masalan, odam biror muammo yoki narsa haqida qanday
