Zahiriddin muhammad bobur nomidagi andijon davlat universiteti fizika matematika fakulteti

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA TA’LIM VAZIRLIGI
ZAHIRIDDIN MUHAMMAD BOBUR NOMIDAGI
ANDIJON DAVLAT UNIVERSITETI

FIZIKA MATEMATIKA FAKULTETI
Matematika yo’nalishining
4-kurs 5-guruh talabasi

ADXAMOV IBROXIMBEKNING

,, Grafiklarni almashtirish’’ mavzusidagi

KURS ISHI

Qabul qildi: Toshpo`latov.M
Bajardi: Adxamov.I

Andijon - 2022
Mundarija

1. 
   Kirish
   
2. 
   Asosiy qism
   

1. Grafiklar
2. Dastlabki tushunchalar
3. Grafiklarni almashtirishning asosiy ko’rinishlari

3. 
   Xulosa
   
4. 
   Foydalanilgan adabiyotlar
   

Kirish
Biz amalga oshirayotgan islohotlarning asosiy maqsadi – bolalarning baxtli kelajagi uchun barcha sharoitlarni yaratib berishdir. Sh.M.Mirziyoyev.

Kurs ishning dolzarbligi: Nazariy va amaliy masalalarni yechishda Grafik almashtirishlarni topish.
Kurs ishning maqsadi: Grafik almashtirishlarni topish va о‘rganishdan iborat.
Kurs ishning vazifasi:
Grafik almashtirishlarni va ularning taqsimotlari о‘rganish
Maktablarimizning eng muhim vazifalaridan biri o’quvchilarda dialiktiv materialistik dunyo qarashini o’zgartirishdir. Geometriyada deyarli hamma mavzularini o’tishda ayniqsa geometrik almashtirishlarni o’rgatishda bu g’oyani amalga oshirish uchun juda keng imkoniyatlar bor. Ma’lumki nuqtalarning har qanday to’plamiga figura deyiladi va figuraning har bir nuqtasi shu to’plamning elementi deb ataladi. Shuning uchun har bir geometrik figurani nuqtaviy to’plam deb qarash mumkin. Masalan, kesma nuqtalarining to’plami, to’g’ri chiziq nuqtalarining to’plami, uchburchak nuqtalarining to’plami, kub nuqtalarining to’plami va hokazo.
Bir qancha figuralarni nuqtalar to’plamidan tuzilgan to’plam deb qarash mumkin. Masalan, ko’pburchakning tomonlari va dioganallari to’plami, bitta aylanaga urinuvchi to’g’ri chiziqlar to’plami, prizma yoqlari va dioganal kesimlari to’plami, bitta sferaga urinuvchi tekisliklar to’plami va xokazo.
Grafiklar nazariyasining boshlanishini hamma bir ovozdan 1736 yilga to‘g‘ri keladi, o‘shanda L. Eyler o‘sha davrda mashhur bo‘lgan Ko‘nigsberg ko‘priklari muammosini hal qilibgina qolmay, balki grafikda maxsus marshrut mavjudligi mezonini ham topgan. Biroq, bu natija yuz yildan ortiq vaqt davomida grafiklar nazariyasining yagona natijasi bo'lib qoldi. Faqat 19-asrning oʻrtalarida elektrotexnik G.Kirxgof elektr zanjirlarini oʻrganish uchun daraxtlar nazariyasini ishlab chiqdi, matematik A.Kayli esa uglevodorodlar tuzilishini tavsiflash bilan bogʻliq holda uch kishi uchun sanab beruvchi masalalarni yechdi. daraxtlar turlari.
Grafiklar tom ma'noda hamma joyda mavjud. Grafiklar ko'rinishida, masalan, qimmatbaho sxemalar va elektr davrlarini, geografik xaritalarni va kimyoviy birikmalarning molekulalarini izohlash mumkin. Odamlar va odamlar guruhlari o'rtasidagi munosabatlar.
Har bir grafik chekli sonli uchlari va ba'zi bir cho'qqilarni bog'laydigan qirralardan iborat. Cho’qqining darajasi – bu cho’qqidan chiqadigan qirralarning soni. Grafikning kuch ketma-ketligi uning barcha cho'qqilarining darajalari ro'yxatidir. Grafik cho'qqilarining darajalarini bilib, uning tuzilishini - unda tsikllarning mavjudligini, ulanishni, Gamiltonlik va boshqalarni baholash mumkin.
Tarixiy jihatdan quyidagi ikkita muammo birinchi o'rinda turadi. Birinchi masala - manfiy bo'lmagan butun sonlarning berilgan chekli ketma-ketligi grafik ekanligini, ya'ni grafik mavjudligini aniqlashdir. Aks holda, bunday quvvat ketma-ketligi bilan grafik amalga oshirish. Ikkinchi muammo - berilgan grafik ketma-ketlikning barcha turli ilovalarini aniqlash (ro'yxatlash). Bunda grafiklar deganda yo‘naltirilmagan grafiklarning xilma-xil variantlari tushuniladi: halqasiz va halqali, ko‘p qirrali va ko‘p qirrali – ularning barchasi real tizimlar elementlarining ulanish sxemalarini modellashtiruvchi matematik konstruksiyalar sifatida ishlatiladi.
Grafiklar nazariyasi kibernetikaning muhim qismlaridan biri, diskret matematikaning tilidir. Grafiklar nazariyasi orqali matematik usullar katta darajada fan va texnikaga kirib boradi. Bularning barchasi bizning universitetlarimiz va texnik universitetlarimiz o'quv dasturlarida grafik nazariyasi paydo bo'lishiga olib keldi.
Yakuniy malakaviy ishning ushbu mavzusi diskret matematika sohasidagi tadqiqot bo'lib, berilgan cho'qqilar ro'yxati va belgilangan grafik-nazariy xususiyatlar bilan neograf qurish muammosiga bag'ishlangan. Amaliy qismda neografni qurish tartibi quvvat ketma-ketligini va berilgan grafik sinfini saqlaydigan kommutatsiya algoritmidan foydalangan holda turnir masalalarini hal qilishda qo'llaniladi. Bog'langan grafiklar va daraxtlarni qurish algoritmlari Maple ramziy matematika paketida amalga oshiriladi.
Ishning maqsadi - yo'naltirilmagan grafiklar uchun kommutatsiya algoritmi tushunchasini rasmiylashtirish, shuningdek, tegishli kommutatsiya algoritmlarini qurish va ularning murakkablik xususiyatlarini optimallashtirish.
Kommutatsiya algoritmlarining xususiyatlari ulardan ma'lum provayderlar to'plami va ularning har birining kommutatsiya imkoniyatlariga cheklovlar bilan kompyuter tarmoqlari xususiyatlarini optimallashtirish uchun foydalanish imkonini beradi. Bunday holda, tarmoqning global xususiyatlarini emas, balki faqat mahalliy xususiyatlarini bilish kerak.