‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

boshqaruv vakolatlari
deb yuritiladi. Vakolat shaxsga em as, balki lavozim ga beriladi. 
Shaxsning lavozim i o ‘zgarishi bilan u nga berilgan vakolat ham o ‘z 
kuchini y o ‘qotadi.
Vakolat — bu vakillik huquqi boMsa, m as’uliyat bu biror ish, 
xatti-harakat oqibati, natijasi uchun boMgan javobgarlikdir. D em ak, 
vakolatni m as’uiiyat bilan adashtirm aslik kerak, chunki vakolatlar 
boshqa odam lar ishini boshqarish huquqini nazarda tutadi. B oshqa 
tomondan, bu ikkala tushuncha bir-biri bilan cham barchas bog‘liqdir. 
Ya’ni vakolatli shaxs qabul qilgan q arorlari, u qarorlam ing to ‘g ‘ri 
yoki noto‘g ‘ri ekanligi, ishchan yoki ishchan emasligi to ‘g ‘risid a 
yuqori rahbariyatga hisobot berishi kerak. u shularga m as’ul va 
javobgardir.
M as’uliyat qanchalik yuqori b o ‘lsa, uni ta ’m inlash m exanizm i 
ham shunchalik yuqori boMadi. O datda ikki turdagi m as’uliyatni 
ajratishadi: um um iy va funksional m as’u liyat 
(7.8.-chizma).
7.8-chizma. B oshqaruv mas'uliyatlari.
Um um iy m as’uliyat — korxonaning boshqaruv faoliyatini 
ta ’m inlovchi shart-sharoitlam i yaratish b o ‘yicha m as’uliyatlar 
majmuidir.
Funksional m as’uliyat — bu aniq ishlam i bajarish bilan 
bogMiq b o ‘lib, u odatda bajaruvchilarga yuklanadigan m as’uliyatdir. 
Boshqaruv vakolati va m as’uliyati bir-biri bilan ham ohang boMishi 
kerak. Aks holda, korxona va uning xodim lari uchun kutilm agan
123

---

noxushliklar paydo boMishi hech gap emas. Shu sababli vakolat bilan 
m as’uliyatning m utanosibligi boshqarishning har bir bo‘gMnidagi 
rahbar va xodim lar uchun o ‘ta zarurdir. Shundagina korxona faoliyati 
bir m arom da taraqqiy etishi mumkin 
(7.9-chizma).
Vakolat
>