‘zbekist0n respublikasi oliy уа ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Sanoat ishlab chiqarish 
d asturi san o at k o rxonalarining 
xo‘jalik faoliyatlarining yakuniy natijalarini o ‘z ichiga oladi va 
ja m iy a t talab ig a m uvofiq m a ’lum n o m e n k la tu ra d a ishlab 
chiqarilgan sanoat mahsulotlarining hajm ini ifodalaydi. Sanoat 
mahsuloti ishlab chiqarish natura va qiym at ko‘rsatkichlarida 
o ‘lchanadi.
Natura ko‘rsatkichlari nomenklatura va assortimentda
beriladi.
Nomenklatura 
bu sanoat mahsulotlarining turlaridir. M a- 
salan, traktor, ekskavator, poyafzal, m ebel va hokazo.
Assortment 
— biron-bir sanoat m ahsuloti guruhidagi ayrim 
xil buyum lar tarkibi, ularning nisbati va navlari. M asalan, 
M in eral o ‘g ‘itla r — azo tli, kaliyli, fosforli o ‘g ‘itlar; yoki 
kostyumlar 
ichida — erkaklar, ayollar, bolalar kostyum lari, 
poyafzal 
ichida — erkaklar poyafzali, ayollar poyafzali, bolalar
102

---

poyafzali va hokazo. Assortiment, mahsulot nomenklaturasini 
konkretlashtiradi, detallashtiradi va iste’molchilarning aniq 
talabini qondiradi.
Natural ko‘rsatkichlar sanoat mahsuloti ishlab chiqarish 
hajmini aniq ifodalaydi. U konkret mahsulot ishlab chiqarishni 
ifodalagani uchun ham unga bo‘lgan talab va ishlab chiqarishni 
bir-biri bilan balanslash (muvofiqlashtirish) imkonini beradi.
Sanoat mahsulotlari ishlab chiqarishning hajmini aniqlash 
uchun tovar va yalpi mahsulot ko‘rsatkichlaridan foydalaniladi.
Tovar mahsuloti 
o‘z ichiga tayyor mahsulotlar qiymatini, 
sotish uchun mo‘ljallangan yarimfabrikatlar qiymatini hamda 
kapital qurilish uchun ishlatiladigan sanoat xarakteridagi 
ishlaming qiymatini oladi.
Tovar mahsuloti 
ko‘rsatkichi hajmiga shu korxonada ishlab 
chiqarilgan va ana shu korxonaning o'zida boshqa mahsulot 
ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan mahsulotlar kirmaydi. Bu 
usul