‘zbekist0n respublikasi oliy уа ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

ishlab chiqarish imkoniyatlari 
ko‘rib chiqiladi.
Sanoat mahsulotlariga bo‘lgan talab va ishlab chiqarish 
imkoniyatlari o‘rtasidagi nisbat moddiy balans tuzish yordamida 
aniqlanadi. Imkoniyatlar quyidagilardan iborat bo‘ladi:
1. U yoki bu mahsulot bo‘yicha yil boshidagi qoldiq.
2. Mahsulot ishlab chiqarish.
3. Import.
4. Davlat rezervlaridan foydalanish.
5. Boshqa tushumlar.
Imkoniyatlar 
ichida eng asosiysi bu ishlab chiqarish hisob­
lanadi. U ishlab chiqarish quwatlari balansi tuzish y o ii bilan 
aniqlanadi.
Ishlab chiqarish quwati 
bu mavjud ishlab chiqarish vosita- 
laridan belgilangan ixtisoslashuvga va ish tartibiga muvofiq to ‘la- 
to ‘kis foydalanilganda bir yil ichida (sutka, smenada) ishlab 
chiqarish mumkin bo'lgan eng ko‘p mahsulotdir. Ishlab chiqa­
rish quwatlari balansi quyidagi ko‘rsatkichlardan iborat bo‘ladi:
1. Yil boshidagi ishlab chiqarish quwati.
2. Dasturlashtirilayotgan davr mobaynida ishlab chiqarish 
quwatlarining o'sishi (tashkiliy-texnikaviy tadbirlar; «Rekonst- 
ruksiya va modemizatsiya»; Yangi qurilish hisobiga va hokazo).
104

---

3. Ishlab chiqarish quwatlarining ishlab chiqarishdan chiqib 
ketishi.
4. Yil oxiridagi ishlab chiqarish quwatlari.
5. 0 ‘rtacha yillik ishlab chiqarish quwatlari.
6. 0 ‘rtacha yillik ishlab chiqarish quwatidan foydalanish 
koeffitsiyenti.
7. Ishlab chiqarish mahsulotining hajmi.
Yil oxiridagi ishlab chiqarish quwatlari 
yil boshidagi ishlab 
chiqarish quwatlariga yangi kiritilgan ishlab chiqarish quw at- 
larini qo‘shib, ishlab chiqarishdan chiqib ketgan quwatlam i 
ayirib tashlaganiga tengdir.
0 ‘rtacha yillik kiritilgan (chiqarilgan) 
quwatlar yangi kiritil­
gan (chiqarilgan) quwatlar miqdorini yil oxirigacha qolgan to‘liq 
oylar miqdoriga ko‘paytirib, 12 ga bo‘lish yo‘li bilan topiladi.
Shunday qilib, mahsulot ishlab chiqarish hajmi quyidagi 
formula bilan aniqlanadi: