o 'q la r y o ‘n a lish in i va h o sil boM ayotan k u c h la n ish la m in g ta x m in iy qiym atlarini o so n g in a aniqlash m um kin. O ldindan o'tkazilgan bu kabi sinovlardan so 'n g kuchlanish holatlarini bexato aniqlash uchun qarshilik uzatkichlarini m aqsadga m uvofiq ravishda joylashtirish im koniyatlari paydo bo'ladi.
X BOB. QURILISH KONSTRUKSIYALARI VA INSHOOTLARNI MODELLASHTIRISH 10.1. Modellashtirish haqida umumiy tushunchalar Bino, inshoot va konstruksiyalar ishini o ‘xshashlik nazariyasi usullaridan foydalanib, ularning m odellarida tadqiq etish m odellashtirish deb ataladi. 0 ‘xshashliklar geom etrik, kinem atik, ashyoviy, dinam ik, elastik va plastik kabi turlarga b o ‘linadi. 0 ‘xshashliklarning barcha turlari quyidagi uch teorem aga asoslanadi. B irinchi teorem a o ‘xshashliklam ing zaruriy shartlarini ta ’riflaydi: agar hodisa yoki sistem alarning o'xshashlik m ezonlari berilgan sistem aniki bilan teng bo'lsa, bunday hodisa va sistem alar o'xshash sistem alar deb ataladi. Ik k in c h i teorem a n — teorem a deb atalib, jarayon tenglam asini m ezo n tenglam asiga keltirish m um kinligini isbot etadi: jarayonni ifodalaydigan miqdorlar orasidagi funksional b o g ia n ish n i o'xshashlik m ezonlari orasidagi bog'lanish ko'rinishida ifoda etsa bo'ladi. Uchinchi teorema birlamchi tajribaning tarqalish chegaralarini belgilaydi: o'xshash parametrlarning proporsionalligi o'xshashlikning zaruriy va yetarli sharti hisoblanadi. T eg ish li te x n ik t a ’m in ot mavjud b o 'lsa , b in o va in sh o o tla r n in g m ustahkam ligini ta ’minlashga doir har qanday m asalani m odellar orqali
