millatlar uyg'unligi g‘oyasini ilgari surdi, Rikardo va Maltusga qarshi
chiqdi. Erkin savdoni rad etdi, proteksionizm va qulchilikni qo'lladi.
Ekonometrika (Ekonometriya)
- iqtisodiy jarayonlarga matematik
usullami qo'llash bilan bog‘liq iqtisodiy matematik yo'nalish. XIX
asming boslilarida vujudga keldi va hozirgi kunda nazariya va amaliyotda
keng qo'llaniladi.
Kurno Antuan Ogusten
(1801-1877) — fransiyalik matematik,
birinchilardan bo‘lib matematikani iqtisodiy jarayonlarga keng qo‘llash
uslubini ishlab chiqdi. Ekonometrika yo‘nalishining asoschilaridan biri,
«talablaming elastikligi» funksiyasi va grafigini yaratdi.
Iogann Genrix fon Tyunen
(1783-1850) — nemis olimi, ekonomet-
rikada matematik modellashtirish bo'yicha yirik mutaxassis.
Iqtisodiy ta’Iimot, nazariya, qonun, kategoriya
- merkantilizm,
fiziokratizm, klassik iqtisodiy maktab, maijinalizm
bu iqtisodiy
ta’limotlardir; «nufus», «so'nggi soat», «uchinchi shaxslar», yuqori
foydalilik, umumiy bandlik, qiymatning mehnat nazariyasi; qiymat,
qo‘shimcha qiymat, talab va taklif qonunlari; tovar, mehnat taqsimoti,
pul, narx, ish haqi, renta va boshqalar iqtisodiy kategoriyalardir.
Konsepsiya
(lotincha tushuncha, tizim degani) — ma’lum predmet,
hodisa va jarayonlami tushuntirish uslubi, predmet va boshqalarga
qaratilgan asosiy qarash; ulami sistematik yoritib berish uchun bosh
g‘oya; bu so‘z ilmiy va boshqa faoliyatdagi asosiy fikmi, konstruktiv
tamoyilni belgilash uchun ham qo'llaniladi. Masalan, tabiiy tartib
konsepsiyasi va boshqalar.
Tarixiy maktab
— Germaniyada (vakillari: F.List, V.Rosher,
B.Gildebrand, K.Knis) vujudga kelgan siyosiy iqtisod. Unda foydalilik
va yuqori naf birinchi o'ringa qo‘yiladi. Iqtisodiy qonunlar inkor etilib,
iqtisodiy tarix bilan almashtiriladi.
Fridrix List
(1789-1846) — nemis iqtisodchisi, tarixiy maktab
asoschilaridan biri, uning ta’limotiga ko‘ra, qiymat «millatning ruhi»
tomonidan yaratiladi; U taraqqiyotni besh bosqichga bo'ladi: badaviylik,
cho‘ponlik, dehqonchilik - manufaktura, dehqonchilik - manufaktura
- savdo; urush va bosqinchiliklaming tarafdori bo‘lgan, fashizmning
iqtisodiy nazariyotchisidir.
Dostları ilə paylaş: