Turizmni iqtisodiyotning asosiy tarmogi sifatida qaralganda uning tortta asosiy hududiy buginlari yoki bosqichlarini ajratish mumkin: xalqaro, milliy, mintaqaviy va mahalliy turizm. Bu yerda biz uchun eng ahamiyatlisi mintaqaviy turizm (MT) hisoblanadi. Chunki, aynan ana shu darajada turizmni tashkil etish va rivojlantirish uchun tashkiliy va huquqiy asoslar mavjud. MT mamalakatning ma‘lum bir hududida ozining ma‘muriy - boshqaruv organi, infratuzilmasi mavjud bolgan makonni anglatadi. Binobarin, olib borilgan tadqiqotda «MT» tushunchasining kiritilishi ushbu fanni nazariy jihatdan boyitdi.
Turizmni iqtisodiyotning asosiy tarmogi sifatida qaralganda uning tortta asosiy hududiy buginlari yoki bosqichlarini ajratish mumkin: xalqaro, milliy, mintaqaviy va mahalliy turizm. Bu yerda biz uchun eng ahamiyatlisi mintaqaviy turizm (MT) hisoblanadi. Chunki, aynan ana shu darajada turizmni tashkil etish va rivojlantirish uchun tashkiliy va huquqiy asoslar mavjud. MT mamalakatning ma‘lum bir hududida ozining ma‘muriy - boshqaruv organi, infratuzilmasi mavjud bolgan makonni anglatadi. Binobarin, olib borilgan tadqiqotda «MT» tushunchasining kiritilishi ushbu fanni nazariy jihatdan boyitdi.
Turizm geografiyasi (TG) iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning bir bolagi bolib, u turli mamlakat va mintaqalarda sayyohlikning shakllanishi, rivojlanish va xududiy tashkil etish xususiyatlari hamda qonuniyatlarini organadi.
Turizm geografiyasi (TG) iqtisodiy va ijtimoiy geografiyaning bir bolagi bolib, u turli mamlakat va mintaqalarda sayyohlikning shakllanishi, rivojlanish va xududiy tashkil etish xususiyatlari hamda qonuniyatlarini organadi.
TG hududiy harakat oqibatida, ya‘ni yer yuzining turli tomonlariga geografik marshrutlar uyushtirish asosida vujudga keladi. Bu esa 20 mintaqada xizmat korsatish geografiyasini tashkil etish va rivojlantirishga ham sababchi boladi. Sayohat inson tafakkurini kengaytiradi, dunyoni teran anglashga xizmat qiladi.
3. Turizm maqsadlari va uning asosiy turlari va ko‘rinishlari.
3. Turizm maqsadlari va uning asosiy turlari va ko‘rinishlari.
Aholining turmush sharoitini yaxshilanib borishi, uning bo‘sh vaqtini ko‘payishi, oilaning moddiy daromadini o‘sishi dam olish paytlarini ko‘ngildagidek o‘tkazishga sabab bo‘ladi. SHu bois, kishilar dunyoni ko‘rish, tabiat qo‘ynida dam olish, sog‘lig‘ini tiklash va boshqa turistik manbalardan foydalanishni istashadi. Bu esa bevosita turizm geografiyasi bilan bog‘liq masaladir. Chunki, kishilar dunyoni xaritadan emas, balki o‘z ko‘zlari bilan ko‘rishni istashadi
Ma‘lumki, turizmning 2 asosiy bo‘limi mavjud bo‘lib, bular ichki (mahalliy) va tashqi (halqaro) turizmdir. Mahalliy turizm - bu o‘z mamlakati hududida qiyinChiliksiz (vizasiz, bojxona to‘siqlarisiz va h.k) istalgan joyga safar qilishi, dam olishi va boshqa turistik faoliyatda mashg‘ul bo‘lishidir. Mahalliy turizm bilan xalqaro turizm bir biri bilan chambarchas rivojlanib boradi. Ammo mahalliy turizmda so‘zlashuv, transport (ko‘pChilik o‘z shaxsiy avtomobillarida sayohat qilishini hisobga olib) va boshqa muammolar ancha oson kechadi.
Mahalliy turizmning mintaqamiz (Markaziy Osiyo) uchun eng muhim jihati tanlagan sayyohlik marshruti bilan birgalikda diniy qadamjoylarga ziyorat qilishi hamda qarindosh-urug‘ va do‘stlarni ko‘rish bir vaqtning o‘zida amalga oshishi mumkin. Mahalliy turizmda o‘zi yashab turgan mintaqani ko‘rishi va o‘rganishi orqali ma‘naviy dunyoqarashi oshadi hamda vataniga muhabbat uyg‘onadi, shuningdek, aholini sog‘lomlashtirish, ish qobiliyatini tiklash va mehnat resurslarining faoliyatini yaxshilashga xizmat qiladi.
Xalqaro turizm- bu bir davlatdan boshqa davlatga uyushtiriladigan sayohatdir. U viza, meditsina tekshiruvi, valyuta almashtirish va boshqa ko‘pgina tadbirlarni o‘z ichiga oladi. Xalqaro turizm ma‘lum maqsadda uyushtirilgan marshrut yo‘nalishi asosida guruh yoki yakka tartibda kechishi mumkin. Bunda eng avvalo sayyohlar shu davlatning o‘ziga xos bo‘lgan tarixiy obida va shaharlari, madaniyati, san‘ati, urf odati bilan tanishish hamda boshqa betakror turistik ob‘ektlaridan zavq olishdan iboratdir. SHuningdek, xalqaro turizm sport musobaqalari, ilmiy anjumanlar, konferentsiya, madaniy aloqalar, diniy marosimlar (masalan, haj safriga borish) bilan ham chambarchas bog‘liqdir.
