Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги

1. Yong’inni o’chiruvchi moddalarning xususiyatlari.

a). Suv. Suv yong’inni o’chirishda mustaqil holatda yoki har xil kimiyoviy moddalar bilan aralashtrilgan holda ishlatilishi mumkin. U boshqa vositalarga nisbatan quyidagilari bilan ajralib turadi:

1) katta kiruvchanligi, 2) katta issiqlik sig’imi, 3) kimiyoviy jihatdan neytralligi, 4) katta transportabelligi, 5) arzon baholiligi. Uning yong’in o’chirish samaradorligi sovutuvchanligidir, ya’ni suv juda katta issiqlik sig’imiga ega – 2263,8 kJ/(kg·grad). 1 kg suv 1700 litr bug’ hosil qiladi. Suv tarkibiga ba’zi hollarda maxsus namlagichlar qo’shiladi. Namlagichlar yonayotgan narsalarda namlanish xususiyatini yaxshilaydi (masalan; rezina, ko’mir, ganch, tolali materiallar, torf va boshqa). Namlagichlarga sovun, sintetik eritmalar, amilsulfat; alkilsulfinat va boshqalar kiradi.

Suvning o’chiruvchi sifatidagi kamchiliklari: ba’zibir metall va moddalar bilan reaksiyaga kirishadi; tok o’tkazadi, qish payti muzlab qoladi, yengil neft mahsulotlarini o’chirishda qo’llab bo’lmaydi va boshqalar.

Suv bug’ini hajmi 500 m³ gacha bo’lgan xonalarda yong’inni o’chirishda qo’llash mumkin. Suv bug’ining yong’inni ochiq havoda o’chirishdagi konsentratsiyasi 35 % ni tashkil qiladi.