Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги термиз давлат университети

5.Rivojlangan mamlakatlarning milliy iqtisodiyoti
Hozirgi zamon jahon xo’jaligi rivojining muhim tamoyili milliy 
xo’jaliklarning baynalminallashuvi, shu asosda jahon xo’jaligi va avvalo 
jahon bozorining shakllanishi va rivojlanishidan iborat. Bu insoniyat 
taraqqiyoti uchun ijobiy bo’lgan jarayonga etmish yildan ortiq davr 
davomida dunyoning ikki qarama-qarshi ijtimoiy-siyosiy tizimiga 
bo’linganligi qarshi ta’sir ko’rsatib keldi. Hozir yangi davr boshlandi, 
dunyoning iqtisodiy rivojlanishi va shunga mos ravishda O’zbekiston bilan 
jahon hamjamiyati mamlakatlari o’rtasidagi aloqalarning butunlay yangi 
imkoniyatlari vujudga keldi.
O’zbekiston va jahon hamjamiyati mamlakatlari o’rtasidagi har 
tomonlama aloqalarning kengayishi va chuqurlashuvi har ikki tomon uchun 
iqtisodiy va siyosiy jihatdan foydali hisoblanadi. Shu bilan birga, har bir 
mamlakat iqtisodiyotining rivojlanishi, uning milliy xo’jaligi ko’’ darajada 
nafaqat bu mamlakatning ichki imkoniyatlari bilan, balki uning xalqaro 
ijtimoiy mehnat taqsimotida qatnashish darajasi va miqyosi, butun 
insoniyat resurslari bilan aniqlanadi.
Bu holatlar jahon xo’jaligi aloqalari va milliy xo’jaliklarning iqtisodiy 

---

rivojlanish muammolarini alohida tahlil qilishni taqozo qiladi. Shunga ko’ra 
ushbu bobda jahon xo’jaligining tarkib to’ishi, bunda ishlab chiqarishning 
baynalminallashuvi va globallashuv jarayonlarining o’rni, xalqaro iqtisodiy 
munosabatlarning shakllari, jahon infratuzilmasining rivojlanishi, jahon 
xo’jaligi aloqalarini xalqaro tartibga solish masalalari bayon etiladi.
Iqtisodiy rivojlanishning umumjahon tomonlari Va ishlab 
chiqarishning baynalminallashuvi
Hozirgi davrda jahon iqtisodiy rivojlanishining eng muhim o’ziga xos 
xususiyatlaridan biri – turli mamlakatlar va xo’jalik mintaqalari o’rtasidagi 
o’zaro bog’liqlikning o’sib borishi hisoblanadi.
Jahon xo’jaligi uzoq davrlar mobaynida shakllanib va rivojlanib keldi. 
E.F.Borisov jahon xo’jaligi shakllanishining to’rtta bosqichini ajratib 
ko’rsatadi: