Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта
Yüklə 1,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Riskli aktivlar
|
36-chizma. Kreditlash jarayoni va riskli holatlarni aniqlash chizmasi. Bankning to‘lovga qobiliyatsizligi riskini quyidagi usullarda aniqlash mumkin: tqs D B R − = 1 Bu yerda: R tqs – to‘lovga qobiliyatsizlik riski; B – bank tomonidan chiqarilgan, hisobdan chiqarish muddati bir xil bo‘lgan qog‘oz majburiyatlari (qimmatli qog‘ozlar va depozit sertifikatlari); D – davlat qimmatli qog‘ozlari. Ushbu farqning ortishi natijasida bozordagi investorlar bankning qarz majburiyatlari bilan bo‘ladigan operatsiyalarning katta riskka ega bo‘lishini tushunadilar. а а tks D B R : 2 = 1 Kredit olish arizasi 2 Mijozning kreditga layoqatliligi va uning samaradorligini baholash 3 Kredit, garov, kafolat shartnomalarini tuzish, kreditni sug‘urtalash 4 Kredit berish 5 Kreditdan foydalanish monitoringini tashkil qilish 6 Kredit va u bo‘yicha foizlar o‘z vaqtida to‘lanadi 7 Kredit va foizlarni to‘lashda qiyinchiliklar yuzaga keladi Risksiz yoki kam riskli holat Riskli holat 421 Bu yerda: а B – bank aksiyasi qiymati; а D – bankning bitta aksiyasiga to‘g‘ri keladigan bir yillik daromadi. Bu ko‘rsatkich bank aksiyasi qiymati bilan uning bitta aksiyasiga to‘g‘ri keladigan bir yillik daromadining nisbatini ifodalaydi. Investorlar bank kapitalining hajmi ular duch kelishi mumkin bo‘lgan risk darajasini qoplamasligini payqaganlaridan so‘ng bu nisbat kamayib ketadi. y а с tks B А R : 3 = Bu yerda: A s – aksiyadorlar sarmoyasining sof qiymati; B ya – bankning yalpi aktivlari. Bu ko‘rsatkich aksiyadorlar sarmoyasining sof qiymatining bank yalpi aktivlariga bo‘lgan nisbati orasidagi farq darajasini ifodalaydi. Agar bu ko‘rsatkich, ya’ni farq kamayib ketsa, u holda bank aksiyadorlari va qarz majburiyatlari egalari uchun katta risk yuzaga keladi. p jq tks Ya М R : 4 = Bu yerda: M jq – jalb qilingan mablag‘lar, ya’ni bir yil mobaynida qaytarilishi mumkin bo‘lgan sug‘urtalanmagan depozitlar, pul bozorida boshqa banklar, uyushmalar va hukumat organlaridan olingan qarzlar, shu jumladan, aksiyadorlar sarmoyasi, kreditlar bo‘yicha yo‘qotishlarni qoplash zaxiralari; Ya p – yalpi passivlar. Yuqoridagi ko‘rsatkichlardan tashqari, to‘lovga qobiliyatsizlikning keng qo‘llaniladigan quyidagi ko‘rsatkichlari ham mavjud: aksiyadorlar sarmoyasi va riskli aktivlar nisbati; birlamchi kapitalning yalpi aktivlarga nisbati. Riskli aktivlar – kreditlar va qimmatli qog‘ozlar (naqd pullar, bino va inshootlar, hamda boshqa turli aktivlar bundan mustasno)dir. Yüklə 1,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|