3.Nafosat falsafasining asosiy tushunchalari
Estetik mezoniy tushunchalar (kategoriyalar) – estetik bilishning muhim omili sifatida. Nafosat-estetikaning eng qamrovli mushtarak mezoniy tushunchasi.
Go‘zallik tushunchasi; go‘zallik haqidagi tasavvurning o‘zgaruvchanligi; go‘zallikka sifatning ta’siri; go‘zallik va manfaat; go‘zallikkning san’atda namoyon bo‘lishi; go‘zallik va xunuklik.
Ulug‘vorlik tushunchasi; ulug‘vorlikning favqulodda salbiy hissiyotlarga asoslanishi; ulug‘vorlikka son va miqyosning ta’siri; tabiatdagi ulug‘vorlik; ulug‘vorlikning san’atda namoyon bo‘lishi; ulug‘vorlik va tubanlik.
Fojiaviylik tushunchasi.Fojiaviy to‘qnashuv va uning asoslari; fojiaviylik va estetik ideal; fojiaviylikning san’atda namoyon bo‘lishi; fojia (tragediya) – san’at janri sifatida; fojiaviy ziddiyat va fojiaviy qahramon.Forig‘lanish.
Kulgililik mezoniy tushunchasi;kulgili holat;kulgi va uning inson hayotidagi o‘rni; hazil hissi;kulgilikning san’atda namoyon bo‘lishi va uning ifoda shakllari (hajv, mutoiba, kinoya, kesatiq, istehzo); kulgi (komediya) – san’at janri sifatida; kulgining forig‘lantirish xususiyati.Estetik mezoniy tushunchalarning o‘zaro aloqalari.
4. San’atning estetik mohiyati. San’at – estetik tarbiyaning asosiy vositasi
San’atning vujudga kelishi va uning estetik mohiyati; san’atning fandan farqi va ularning umumiy jihatlari; san’atning hayotni in’ikos ettirish va baxolash xususiyati; san’atda o‘yin nazariyasining ahamiyati; o‘yin va badiiy ijod;estetik ko‘rinish va o‘yin.
San’atda hayotiy haqiqat va shartlilik; unda milliy ruh va umuminsoniy qadriyatlarning o‘rni. San’at va axloq; san’at va din; san’at va siyosat; san’at va falsafa; san’at va texnika; san’at va mafkura. San’at psixologiyasi. San’at sotsiologiyasi.
San’at asarida badiiy obraz; unda umumiylik, xususiylik va alohidalikning yaxlit namoyon bo‘lishi; San’atda tipiklashtirish va ideallashtirish. San’at asarida shakl va mazmun. San’atda mavzu va ²oya,syujet va kompozitsiya,usul va uslubiy shakllar.
San’atning turlarga bo‘linishi; turdosh san’atlar va janrlar. Estetika tarixida san’at turlarini turkumlash muammosi.
San’at turlari: badiiy adabiyot, xalq amaliy san’ati, me’morlik, rassomlik, xaykaltaroshlik, teatr, musiqa, badiiy suratkashlik, xattotlik, estrada va sirk, kino, askiya, qo‘shiqchilik va raqs, notiqlik, qiroat san’ati (badiiy o‘qish).
San’at turlarining o‘zaro aloqadorligi va nisbiy mustaqilligi; har xil san’at turlari mafkuraviy ta’sirining umumiy va o‘ziga xos jihatlari.
Dostları ilə paylaş: |
