Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта

Telnet bilan ishlash
Telnet b
kirish mumkin. Terminal emulyatsiyasi - bu 
mi. Bu holda boshqa kompyuter bilan uni
lyatsiyasidan foydalaniladi. 
ida fayllarni 
`zilmasiga asoslangan. 
199

---

Telne
M
t
a.us 
Bu komandaga nisbatan olisdagi kompyuter sizning ro`yxatga olingan 
nomingizni (login) va parolni so`raydi. Chunki telnet aloqani o`rnatish uchun siz 
ushbu oli
iz kerak. Agar siz 
Telnet komanda qatorida turib, Telnetíèíã áàð÷à êîìàíäàyoàðè hàšèäà ìà’lumot 
olishni istasangiz, klaviatura bilan so`rov (?) alomatini kiriting. 
i. 
larni 
bajarishingiz kerak (dasturni kiritish uchun sizning kompyuterlaringizda 
l bor va ushbu 
•
siz Internet tizimining “mijoz-server” ilovasidan foydalanmoqchisiz, lekin 
s
ngizga kerakli “mijoz-dastur” kiritilmagan; 
•
b
joylashgan lokal dasturga kirishga ruxsat olishingiz 
s
ta turi mavjud:
•
M
ha faylga kirishni ta`minlovchi e`lonlar taxtasi 
(
•
m
dasturlar. 
Tel
ochiq
konini beruvchi tizimlar va kutubxonalarning 
gipermatnli ro`yxatida qayd etish uchun kompyuterlar tanlash imkonini beradi. 
Hytelnetni ishga solish uchun hytelnet komandasi beriladi. 
shlari va Enter 
klavishidan foydalaniladi. Foydalanuvchining Hytelnet ma’lumotlar bazasida 
saqlanadig
ritiladi. Web 
Hyte
httr://library.usask.ca/hytelnet manzilgohi bo`yicha kiritish 
imkoni mavjud. 
lan ishlash
FTR (file transfer rrotocol - fayllarni uzatish protokoli) - bu bir xost-
komp
lamasi bo`lib, Internetning ilk xizmati turlaridan biri sanaladi. 
koniyatlari: 
’lumotlarni). 
FTR serverlarda katta hajmdagi fayl arxivlari saqlanadi (matnli axborot, 
dasturlar, ma’lumotlar bazasi). 
t host domain 
asalan: 
elnet 
well.cf.c
slashgan kompyuterda ro`yxatga olingan bo`lishing
Telnet dasturini kiritgan kompyuter lokal hisoblanadi. O`z o`rnida aloqa 
o`rnatadigan kompyuter - olislashgan kompyuter hisoblanad
Telnetdan maqsadga muvofiq foydalaniladigan holatlar: 
•
Siz bir qator kompyuterlarda ro`yxatga olingansiz va ba`zi ish
resurs etishmaydi, nisbatan kuchli kompyuterga kirishga ruxsat olish 
kerak; boshqa kompyuterda saqlangan ma`lumotga ega fay
ma’lumotlar bilan ishlash uchun dasturni kiritmoqchisiz); 
izning mashina
oshqa kompyuterda 
hart. 
Lokal dasturning uch
a`lum mavzu bo`yic
BBS - Bulletin Board Services); 
a’lumotlar bazasi; 
•
menyu tizimi yordamida fayllarga qulay kirishni ta`minlovchi
net bazasida Hytelnet ishlab chiqilgan. Hytelnet telnet yordamida 
dan-ochiq ulanish im
Menyuda tanlash uchun yuqori (pastga) yuritish klavi
an identifikatori va paroli dastur bilan avtomatik ravishda ki
lnet taxminicha, 
FTR bi
yuterdan boshqasiga nusxa olish imkonini beruvchi FTR protokol va 
dasturning jam
FTR 
im
•
Olisdagi mashinadan fayllar qidirish; 
•
fayllarda ma`lumotlarni jo`natish (ham ikkilik, ham matnli 
ma
200

---

ta orqali kirish). 
Ba’zi o`rinlarda ftr telnetga o`xshab ketadi. FTR ishlashi uchun olisdagi 
mas
mi va 
paro
`pgina o`zellarda anonim FTR usuli qabul qilingan. Bunda 
mantiqiy nom
ida esa sizning pochta manzilgohingiz 
beriladi. Odatda siz anonymous sifatida ro`yxatga olingansiz, olislashgan tizim 
fayllarining cheklangan to`plamiga kirishga ruxsat beriladi. 
lish quyidagicha amalga oshiriladi: 
dasi yordami bilan (agar UNIX OT interaktiv qobiqqa 
uxsatingiz bo`lsa); 
standarti FTR - dasturi yordamida (WS_FTR, Cute FTR 
eb - brauzer yordamida (Netscare Navigator, Internet Exrlorer). 
uzerlar anonimi FTRni amalga oshirishi mumkin, lekin 
faqa
ga yozish uchun foydalaniladi. 
turiy ta’minot) - bu dasturiy ta’minot tarqatish va 
foydalanish uchun ta
arewaredan farqi shundaki, Shareware 
bep