Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта

Fizik tuzilish
iqtisodiy axborotni turli xil 
Mantikiy tuzilish
esa axborot bo’laklari o’rtas
dal ydi. 
Fizik tuzilishni o’rganish uchun informatika sohasiga tegishli bo’lgan m
fanlarni o’rganish talab qilinadi. Shuning uchun ham biz mantikiy tuzilishni 
o’rganish bilan chegaralanamiz. 
· Axborot massivi. 
· Rekvizit. 
Iqtisodiy axborotning eng kichiq bo’lagi
 rekvizit
hisoblanib, u ikki 
o’linadi: 
1. Rekvizit belgi. 
2. Rek
208

---

Rekvizit belgi axborotning sifat tomonini harakterlaydi, so’zlar yordamida 
fodalanadi va mantiqiy amallarni bajaradi. Masalan: tovarning nomi, operats
uri. 
Rekvizit asos axborotning miqdor tomonlarini harakterlaydi, 
ordamida ifodalanadi va arifmetik amallarni bajaradi. Masalan: 10, 250, 100
Rekvizitlar birgalikda axborotning yuqori bo’lagi -
 ko’rsatkich
ni tash
iladi. Masalaga tegishli bo’lgan bir xil ko’rsatkichlar 
axborot
massivlari
ni tashki
iladi. 
Axborot massivlari
 axborot oqimi
ni, oqimlar esa
 axborot tizimi
sistemasini 
ashkil qiladi. 
ko`nga qadar 
iqtisodiy axborot turkumlanishi
ning yagona t
i
iya 
t
raqamlar 
y
0. 
kil 
q
l 
q
t
yaratilgan emas. Um
guruxlarga ajratiladi. 
’rsatish sohasiga ko’ra: 
va boshqa axborot guruxlariga bo’linadi. 
v) o’zgaruvchan. 
axborotlarga bo’linadi. 
Hozirgi 
izimi 
umiy holda iqtisodiy axborot quyidagi belgilarga ko’ra 
Boshqarish funktsiyalariga ko’ra: 
a) rejalashtirish, 
b) hisobot olish, 
v) nazorat qilish, 
g) iqtisodiy taxlil. 
kabi axborot guruxlariga bo’linadi. 
Faoliyat ko
a) qishloq xo’jaligi; 
b) sanoat; 
v) savdo; 
g) transport; 
d) aloqa. 
Turg’unlik darajasiga ko’ra: 
a) doimiy, 
b) shartli doimiy, 
209

---

a 
ida 
Bunday axborotlar – telefon, diktofon, kabi vositalar yordamida uzatilishi 
mumkin. Og’zaki usulda berilgan iqtisodiy axborot harakat nuqtai nazaridan 
chegaralangan va yuridik huquqga ega emas. Shu sababli ham har qanday 
xo’jalik operatsiyasini ifodolovchi iqtisodiy axborot bironta tashuvchida qayd 
qilinishi lozim. 
Hozirgi kunda axborot tashuvchilar quyidagi belgilarga ko’ra 
turkumlanadi: 
1.
Foydalanayotgan moddiy asosga ko’ra kog’ozli, magnitli va optiko-
mexanicheskiy tashuvchilarga ko’ra bo’linadi. 
2.
Ma’lumotlar o’qilish xususiyatiga ko’ra: inson-mashin, va mashina 
o’qiydigan tashuvchilarga bo’linadi. 
Kog’ozli tashuvchilar – hujjatlar, perfokarta, perfolentalar 
Magnitli – magnitli disk, magnitli baraban, magnitli kartalar 
tira, 
Iqtisodiy axborot tashuvchilari. 
Boshqaruv funktsiyalarini ifodalovchi iqtisodiy axborot og’zaki va yozm
ko’rinishdagi iqtisodiy axborot ob’ektini boshqarishning operativ bosqich
harakat qiladi. 
optiko-mexanicheskiy – SD-ROM, CD-RW, DVD-ROM, karti flesh-xo
Mobil vinchesterlari, Fleshkalar.